ئازاد/azad: ئان:{{ ته‌ر، تر}{ ته‌رین، ترین }}[ ئاڤێستایی : ئاز : zA ، پهـ : āzāt] ئازاڎ ( هـ).
1 – ڕزگاربوو، سەربەخۆ، سەرفراز : مییله‌تێک یان ووڵاتێک له ژێرده‌ستی بیانی دانه‌بێت. بسەرخووە، سه‌ربه‌خۆیی.
2 – بێپه‌روابازه‌ڵه، پاڕوو، گوساخ.
3 – به‌ره‌ڵا، به‌ردراو، به‌ره‌ڵاکراو، ڕه‌هایی، ئالده‌نگ( ل).
4 – که‌سێکی به‌نده و کۆیله نه‌بێت، زه‌رخرییدی که‌سێکی تر نه‌بێت، سه‌ربه‌ست.
5 – ئافره‌تێک ڕووی خۆی دانه‌پۆشێت و شه‌رم له پیاو نه‌کات.
ئازاڎانە/azađane: ئانتـ:[ هـ][ ئازاڎ+ ئانە] ئازادانە.
ئازاده/Azade: نتـ:[ ئازاد+ ه] زاده، نه‌ژاده، جوانمود.
ئازادبوون/azadbûn: کتن:[ماف] [ ئازاد+ بوون] سه‌ربه‌ست و سه‌ربه‌خۆبوون.
: (دوای ده‌ست به‌سه‌ری یه‌کێ له‌وه‌و پێشتر)، له‌ده‌ست بیانی ڕزگاربوون، خۆیی بوون.
ئازاڎبییەی/azađbîyey: کتپ:[ هـ][ ئازاڎ+ بییەی] ئازادبوون.
ئازاڎبییەیۆ/azađbîyeyo: کتپ:[ هـ][ ئازاڎ+ بییەی+ ۆ] ئازادبوونەوە.
ئازادخوا/azadxwa: ئانتـ:[ ئازاد+ خوا( خواز(( خوازتن _ خواستن )))] سه‌ربه‌ست، سه‌ربه‌خۆ: که‌سێکه‌که ئاره‌زووی سه‌به‌خۆ یی هه‌بێت.
ئازادخواهی/azadxwahî: نچ: [ئازاد+ خوا(خواز (( خواستن)))+ هی()یی] ئاره‌زووکردنی سه‌ربه‌ستی.
ئازاد خوایی/azadxwayî: نچ :[ ئازاد+ خوا( خواز((خواستن)))+ یی] ئازادخواهی.
ئازادکه‌ر/azadker: نفا:[ ئازاد+ كه‌ر( كردن)] ئه‌وکه‌سه‌ی که‌یه‌کێک ڕه‌ها بکات.
ئازاڎکریا/azađkirya: نفا:[ هـ][ ئازاڎ+ کرا] ئازادکران.
ئازاد کردن/azad kirdin: کتپ:[ماف][ ئازاد+ كردن]
1 – به‌ره‌ڵلاکردنی یه‌کێک له به‌ندیخانه یان رزگارکردنی دیل و کۆیله‌کۆیلایه‌تی، قورتارکردن له گرفتارێک.
2 – رزگارکردنی [ووڵات] له‌ده‌ست بیانی.
3 – داما ینی به‌ندوباوی مادی و مه‌عنه‌وی له که‌سێک یا شتێک : ئازاد!
(وه‌ڵڵامی سه‌ڵڵاوی سه‌ربازییه له‌سوپایی ئێران وکه‌وتۆته ناو زمانی کوردییه‌وه).
4 – [مجـ] ته‌ڵاق دان وسه‌ربه‌ست کردنی ژن.
5 – خۆش بوون له‌یه‌کێک که‌مافێک به‌سه‌ریه‌وه بێت.
ئازادی/azadî: نچ:[ ئازاد+ ی] ئازاڎی.
1 – ناوی گه‌رێکێکه له شاری که‌رکووک و سلێمانی و هه‌ولێر.
2 – ڕزگاری، سه‌ربه‌ستی، سه‌ربه‌خۆیی، ئازاهی، به‌نده وکۆیله نه‌بوون.
{
ئازادی و سه‌ربه‌خۆیی و مییری و گه‌وره‌یی
داواده‌که‌ین به زار و زمان و ددان و لێو
}{سه‌یفی قازی}.
3 – وه‌ک :
:: ئازادی باوه‌ر.
:: ئازادی بزوتنه‌وه
:: ئازادی بیر
:: ئازادی پیشه
:: ئازادی تاکێتی
:: ئازادی چاپه‌مه‌نی
:: ئازادی ده‌ربڕین
:: ئازادی شاروه‌ندی
:: ئازادی کارکردن
:: ئازادی ویژدان
:: ئازادی هه‌ڵبژاردن
ئازادی خواز/azadî xwaz: نتـ:[ ئازادی+ خواز( خواستن)] ئه‌و که‌سه‌ی که ئازادی ده‌خوازێت بۆ کێشه‌یه‌ک.
:: ئازادی خوازان له پێناوی ئازادی نه‌ته‌وه‌ی کورد به‌دیبلۆماسیانه هه‌وڵده‌ده‌ن.
ئازادیخوازانه/azadîxwazane: ئانتـ:[ ئازادی+ خواز+ انه]
1 – هه‌رکار و کرده‌وه‌یه‌ک پێوه‌ندی به ئازادی خوازانه‌وه هه‌بێت
:: خه‌باتی ئازاده‌خوازانه‌ی نه‌ته‌وه‌ی کورد.
2 – : ئاکتـ: وه‌کوو ئازادی خوازان، به‌شێوه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی ئازادییان گه‌ره‌که.
:: ئازادی خوازانه بییر له کێشه بکه‌ره‌وه.
{ تێبـ : ئه‌م وشه‌یه ئه‌گه‌ر (ئاوه‌ڵناو) بێت له وشه‌ی ( ئازادیخوازی) وه وه‌رده‌گرێت وله ڕسته‌دا پاش ناو ده‌که‌وێت وله بنچینه‌دا ده‌بێته ( ئازادی خوازیانه)، به‌ڵام ده‌نگی( ی )ـه که له به‌ر قورسی ده‌که‌وێت.
ئازادیخوازی/azadîxwazî: نچـ:[ ئازادی+ خواز+ ی] خه‌باتکردن له پێناوی سه‌ربه‌ستی دا، لایه‌نی ئازادی گرتن.
ئازادی تاکێتی/azadî takětî: نچـ: سه‌ربه‌ستی تاكێتی.
ئازادی پیشه/azadî pîŝe: نچـ: سه‌ربه‌ستی پیشه.
ئازادی هه‌ست ده‌ربڕین/azadî hest derbrîn: شڕ: سه‌ربه‌ستی هه‌ست ده‌ربڕین.
ئازادی شاروه‌ندی/azadî ŝarwendî: نچـ:[ ئینگـ: civil liberties ].
ئازادی هه‌ڵبژاردن/azadî heľ bijardin: شڕ: سه‌ربه‌ستی له هه‌ڵبژاردندا.
.
یاری ئازاد/yarî azad: نتـ:[ واز][ یاری+ ئازاد] ئه‌و یارییه‌یه كه یاریکەر دایده‌مه‌زرێنێت و ئاراسته‌ی ده‌كات و خۆشی كۆتایی پێ دێنێت.[ ئینگـ : free play].
:: یاری ئازاد، توانای داهێنان له‌منداڵدا دروستده‌كات.
.
.
___________________________
ئازاد/Azad: ن:[ ناڤ] ناوه بۆ کوڕ.
ئازاده/azade: ئان:[پهـ: āzātak] زاده، نه‌ژاد، جوانمود.
.
.
.
.