ئاوا ¹ /awa: ئان:
2 – وێران.
:: ماڵتان سه‌ت جار ئاوابێت.
{
ماڵیان ئاوا کۆنه هاوده‌ردم
به‌دووری بێ له ئاهی سه‌رده‌م
}{هه‌ژار}.
3 – تمـ: ئابات : حه‌سه‌ناوا، قازیاوا، هه‌مزاوا، قه‌ره‌جاوا، تۆپزاوا، عه‌لیاوا.
ئاواکاری/awakarî: کتپ:[ ئاوا + کار( کردن)+ ی] ئاوەدانکاری.( ع : الاستیطان).
ئاواکردن/awakirdin: کتپ:[ ئاوا + کردن ]
1- بنیادنان و دروستکردنی خانوو، یان هه‌ر جێگایه‌کی بۆ دانیشتن و تێدا ژیان، ده‌ست بدات
:: چاوه خانووێکی ئاوا کردووه
:: ئه‌م دێیه تازه ئاواکراوه
2-[ ئد] خۆشی و شادی مستنه‌ماڵه‌وه.
:: به‌خێر بێت سه‌ر چاوامان ماڵه‌که‌ت ئاوا کرد. ( ڕستەیه‌که بۆ به‌خێرهێنانی میوان ده‌زووترێت). ئاواکردنه‌وه، ئا‌ڤاکرن – ئاوه‌دان کردنه‌وه.
ئاواکردنه‌وه/awa kirdinewe: کتپ: له دوای چۆلی و وێران بوون دووباره سازکردنه‌وه‌و کار تێدا کردن.
ئاوایی/awayî: نچ:[ پەهلەوی : ئاپاتیهـ][ ئاوا+یی] ئاوه‌دانی، ئا‌ڤاهی.
.
.
__________________________
ئاوا ²/awa: ئاک: ئاوه‌ها، به‌م شێوه‌یه، به‌وجۆره، په‌هۆ
:: من چیت پێ ده‌ڵێم ئاو ابکە !.
.
.
___________________________
ئاوا ³ /awa: ئان: حاڵی شتێکی که خه‌ریک له به‌رچاو نه‌مێنێت، وون بێت.
| تێبینی |
| 1 – ئه‌م وشه‌یه ته‌نیا ده‌کار ناکرێت و ده‌گه‌ڵ کاری( بوون ) بۆ مانگ، رۆژ، و ئه‌ستێره ده‌گوترێت که له ئاسۆی شوێنی وونده‌بن. |
| 2 – له دیالێکتی باکوورییدا وه‌کو ناو به‌کارده‌هێندرێت. تا‌ڤک چوه ئا‌ڤا. هه‌تاو چووه ئاوا. |
ئاوابوون/awabûn: کتن:[ ئاوا+ بوون]
1 – وونبوون و چوونه‌خواری ڕۆژ، مانگ و ئه‌ستێره له ئاسۆی ناوچه‌یه‌ک. ڕۆژ ئاوابوو، مانگی چوارده دره‌نگ ئاوا ده‌بێت.
{
تا فه‌له‌ک ده‌وره‌ی نه‌دا و سه‌د که‌وکه‌بی ئاوا نه‌بوو
که‌وکه‌بی میهری موباره‌ک تالعی په‌یدا نه‌بوو
}{ ناڵی}
هه‌ڵاتن(هه‌ڵـهاتن).
2 – تێپه‌ڕین، ده‌ربازبوون، له‌به‌رچاو وون بوون( شتێک، که‌سێک).
:: سواره‌کان یه‌شتا ئاوا نه‌بوون : په‌ناگرتن.
3 – مردن( له هه‌ندێ ناوچه‌ی کوردستان، بۆ مردنی ئه‌وانه‌ی موسلمان نین)
:: وه‌ستا شه‌له‌مۆ ئاوا بوو : کۆچی دوایی کرد.
:: مام ئیگۆن/Igon زۆر نه‌خۆشه له‌وانه‌یه ئاوابێت.
ئاواکردن/awa kirdin: کتن:[ ئاوا+ کردن]
1 – له‌به‌رچاو وون کردن.
2 – تێپه‌ڕاندن ( که‌سێک له شوێنێکه‌وه بۆ شوێنێکی تر).
3 – بردنه‌سه‌ر، ڕابواردن( کات).
4 – بردنه‌خوار
:: هه‌ڵیان بڕین ولێیان نه‌بوونه‌وه تا ئاوای ئه‌و دییویان کردن.
:: ڕۆژه‌که‌مان به‌خۆڕایی ئاواکرد.
:: هێشتا پارووێکی له گه‌رووی ئاوا نه‌کردووه یه‌کی تر داده‌گڕێت.
یانەئاوا/yane awa: نتـ:[ هـ][ یانە+ ئاوا ] ماڵ ئاوا، ماڵاوا.
یانەئاوای/yane away: نچ:[ هـ] ماڵ ئاوایی، ماڵاوایی.
.
.
.
.