زەوی/zewî: ن:[ جێۆ][ فەل] هه‌ساره‌ی زه‌وی که سێ یه‌مین هه‌ساره‌یه له‌کۆمه‌ڵه هه‌ساره‌ی خۆر وه له 365 رۆژدا به ده‌وری خۆردا ده‌سوورێته‌وه، وه یه‌ک مانگی هه‌یه.
| لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە. ل. | ||
| گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
| زەێ | vaz | earth |
1 – ئەرز، زەمین ( هـ).[ ئینگـ : earth ، tellur or telluro]
2 – كه‌فی ژوور، هه‌رد.[ ئینگـ : Floor].
3 – خاک، خۆڵ، ئێشكانی، به‌ژ : بەشی ووشکایی لە زەوی( بەر)..[ ئینگـ : Land ، Soil].
4 – ده‌شت، كێڵگه.[ ئینگـ : Field ].
زەوییانە/zewîyane: نتـ:[ ئاب][ زەوی+ یانە]
1 – باجی زەوی، جاران ئاغا لە جوتیاری دەسەند.
2 – كرێی زەوی.
{ تێبینی : پێشگری ge یان geo لە زمانی لاتینی لە زاراوەسازییدا بۆ زۆر دەستەواژەی زانستی بەکاردێت، کە لەڕەچەلەكدا بە واتای زەوی یان خاک دێت و هەروەها بۆ ڕشتەی جێوگرافیا یان جێۆلۆجیا و هی دیکە بەکاردێت}.
ده‌شت، زه‌وی، كێڵگه : Field
جیۆكرۆنۆلۆژی/cêokironolojî: نتـ:[ جێۆ] زانستی كاتنامه‌ی زه‌ویزانی، زانستی په‌یوه‌ندی نێوان كات و زه‌ویناسی.
زانستی سروشتی زەوی/zanistî siruştî zewî: نتـ:[ جێۆ] جێۆفیزکا.[ ئینگـ : geophysics]
زانستی شێوەی زەوی/zanistî şêwey zewî: نتـ:[ جێۆ] جێۆمۆرفۆلەجیا.[ ئینگـ : geomorphology]
زەویزان/zewîzan: نتـ:[ جێۆ] زه‌ویناس.[ ئینگـ : Geolog]
زەویزانی/zewîzanî: نتـ:[ جێۆ] زه‌ویناسی.[ ئینگـ : Geology]
زەوی بەرز/zewî berz: نتـ:[ جێۆ][ زەوی+ بەرز].[ ئینگـ : Upland]
زەوی بەرزە شۆرەکات/zewî berze şorekat: نتـ:[ جێۆ][ زەوی+ بەرز+ ئە+ شۆرەکات].[ ئینگـ : salina]
زەوی بیرون/zewî bîrun: نتـ:[ جێۆ][ زەوی+ بیرون] زەوی ووشک.[ ئینگـ : barren land]
زەوی پشتگوێ خراو/zewî piştgiwê xiraw: نتـ:[ جێۆ][ زەوی+ پشتگوێ+ خراو( خران)] زەوی ووشک.[ ئینگـ : derelict land]
زەوی تەخت/zewî text: نتـ:[ جێۆ] لاته به‌رزه، ته‌ختان.[ ئینگـ : Plateau]
زەوی ترش/zewî tirş: نتـ:[ جێۆ] خاکی ترش.[ ئینگـ : Acid soil]
زەوی خراپ/zewî xirap: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : bad land]
زەوی خزان/zewî xizan: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : rarth slide]
زەوی خوازی/zewy xwazî: نتـ:[ زەوی+ خواز( خوازتن)+ ی] رووکردنەوەی زەوی[ ئینگـ : geotropism]
زەوی داکەوتن/zewî dakewtin: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : slumps]
زەوی دێم/zewî dakewtin: نتـ:[ کشت] بەژاڤ : زەوی بێ ئاو.[ ئینگـ : ]
زەوی زۆنگاو/zewî zonigaw: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : fen land]
زەوی سوور/zewî sûr: نتـ:[ جێۆ] خاکی سوور.[ ئینگـ : red earth]
زەوی شووشتن/zewî şûştin: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : wash lands]
زەوی كشتوكاڵی/zewî kişûkaľî: ن:[ کشت] كێڵگە.
زەوی گردەڵان/zewî girdeľan: نتـ: زوورگ، زوورگەڵان، هەڵەت.
زەوی ناهەموار/zewî nahemwar: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : Terrane]
زەوینە/zewîne: نتـ:[ زەوی+ ینە]
1- زەمینە، جێگا.
2- بسات( ئەردە)، ساز، مایە، هەل.
زەوی نەبیندراو/zewî nebîndiraw: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : dead ground]
زەوی نەچێندراو/zewî neçendiraw: نتـ:[ جێۆ] بۆر. [ ئینگـ : uncultivate]
زەوی نەکێڵدراو/zewî nekêľdiřaw: نتـ:
1 – [ جێۆ] پاک.[ ئینگـ : virgin]
2 – [ کشت] بۆرە، بوور، بەیار.
زەوی نزم/zewî nizim: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : Lowland]
زەوی وشكێن/zewî wişkên: نتـ: وشكە زەوی.
زەویی/zewîy: نچ:[ جێۆ] ئەردی، خاکی.[ ئینگـ : Terrestrial ].
زەوییە تەم/zewîye tem: نتـ:[ جێۆ] . [ ئینگـ : ground fog]
زەوییە زوقم/zewîye zyqim: نتـ:[ جێۆ] . [ ئینگـ : ground frost]
زەوییە سەهۆڵ/zewîye sehoľ: نتـ:[ جێۆ] . [ ئینگـ : ground ice]
زەوییە نیشتە/zewîye nîşte: نتـ:[ جێۆ] . [ ئینگـ : terrigenous deposits]
.
| زاراوەی زەوی لە واتای جیاجیا دا |
ئاوی ژێر زەوی/awy jêr zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : phreatic water , ground water , nappe phreatique , under ground water ]
ئاوی ژێرزەوی/jêrzewî: نتـ:[ ژێر+ زەوی] ژێرزەمین، سەرداب.
ئاستی ئاوی ژێر زەوی/astî awy jêr zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : pirzometric surface , water table]
بەرجەستە زەوی/bercesite zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : geoid]
بەرزە زەوی/berze zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : upland]
بەزەوی دادان/bezewî dadan: کتن، کتپ:[ بە+ زەوی+ دادان] ئێخستن _ خستن، خەوخاندن، فڕێدان، کەواندن، وسەێ _ ووستەی( هـ)، وەنن.
بەزەوی خستن/bezewy xstin: کتپ: ئێخستن( کباک)، کەواندن.
بەزەوی گەیاندن/bezewî geyandin: کتن، کتپ:[ بە+ زەوی+ گەیاندن]
بەزەویاچوون/bezewya çûn: کتن: بەزەویدا ڕۆچوون، چوونەخوارەوە.
بەزەوی پێداهاتنەوە/bezewy pêdahatnewe: کتن: بەزەوی پیاها تنەوە.
بەستوە زەوی/bestwe zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : tele]
بزوتنەوەی توێکڵی زەوی/bizutinewey tiwêkiľî zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : crustal movents]
بێرونە زەوی/bêrune zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : waste lands]
پەردەی زەوی/perdey zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : earths mantle]
تەوەرەی زەوی/tewerey zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : earth axis]
تواوەی هەناوی زەوی/tiwawey henawî zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : magma]
خولگەی زەوی/xylgey zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : earths orbit]
چەقە جوولەی زەوی/çeqe cûley zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : earth movement]
چێوەی زەوی/çewey zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : circum ference of earth]
دابەزینی ئاوی ژێرزەوی/jêrzewî: نتـ:[ ژێر+ زەوی] ژێرزەمین، سەرداب.[ ئینگـ : ]
ڕەشە زەوی/řeşe zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : black earth]
ڕووی زەوی/řûy zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : lands cape , paysage]
ژێرزەوی/jêrzewî: نتـ:[ ژێر+ زەوی] ژێرزەمین، سەرداب. [ ئینگـ : cellar]
زەردە زەوی/zerde zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : yellow ground]
زمانە زەوی/zimane zewî: نتـ:[ جێۆ] فیۆرد.[ ئینگـ : fiord]
زمانە زەوی ناو دەریا/zimane zewî naw derya: نتـ:[ جێۆ].[ ئینگـ : bill]
سەر زەوی/ser zewî: نتـ:[ جێۆ]
شێوەی ڕووی زەوی/şêwey řûy zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : landform]
ڕووپۆشە خاکی زەوی/řûpoşe xakî zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : solum]
شۆرە زەوی/şore zewî: نتـ:[ جێۆ][ کشت] زەوی شۆرەكات، زەوی خوێڵێن، شۆرستان.[ ئینگـ : usar]
فشەڵە زەوی/qişeľe zewî: نتـ:
1 – [ جێۆ] زەلکاو.[ ئینگـ : quagmire]
2 – زەوی سستەك ، زەوی رفۆك.
قسڵینە زەوی/qisľîne zewî: نتـ:[ جێۆ] قسڵینەبان. [ ئینگـ : causse]
قۆقزە زەوی/qoqize zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : marginal land]
قووچەکی دابەزینی ئاوی ژێرزەوی/qûçekî dabezînî nawy jêrzewî: نتـ: [ ئەند] قووچەکی دابەزینی ئاوی کارێز لە دەوری بیرێك لە ئەنجامی دەردانی ئاو لێی. [ ئینگـ : cone of depression]
قوڕینە زەوی/quřîne zewî: نتـ:[ جێۆ] زەلکاوە.[ ئینگـ : slough]
کرمی زەوی/kirmî zewî: نتـ: [ زیند] [ ئینگـ : earth worm]
کرۆکی زەوی/kirokî zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : centrophere]
گۆی زەوی/goy zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : globe]
موگناتیسێتی زەوی/muginatîsêtî zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : geomagnetism, terrestial magnefism]
ناووکی زەوی/nawukî zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : core]
گۆشتە زەوی/gošite zewî: نتـ:[ جێۆ] پەناڤ، زەویی نەرمان.
نەوراییە زەوی/newrayiye zewî: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : low land]
نەوراییە زەوی لمین/newrayiye zewî limîn: نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : landes]
هاوسه‌نگی نێوی چینی زه‌وی/hensengî niyweî çînî zewî : نتـ:[ جێۆ] هاوسه‌نگی نێوی چینی (پێست) زه‌وی.[ ئینگـ : Isostasy]
هەناوی زەوی/henawî zewî : نتـ:[ جێۆ][ ئینگـ : bary spher]
هەواگۆڕی ژێر زەوی/hewagořî jêr zewî: نتـ:[ ئەند] هەواگۆڕی ژێرزەمین. [ ئینگـ : cellar ventilator]
.
.
.
.