نیو/nîw: ن:
1 – [ ن] نیڤ( کباک)، نێمە( زا)، نیم( هـ)، نییو. : پێشگرێکە لە زمانی کوردی، کە دەکەوێتە پێش ووشەوە و وشەیەکی نوێی لێ دروست دەبێت، کە واتایەکی ناتەواوی پێدەبەخشێت.
2 – [ ئان] لەت، ناتەواو، بەش بەش، چڵ، کەرت، نیمچە.
3 – [ ئاک] نیوە.
| لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە. ل. | ||
| گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
| نەێمە | amEan | Half, hemi , semi |
| تێبینی |
| کاتێک کە باس لە زمانی کوردی دەکرێت، کە زمانێکی هیندوئەوروپییە. ئەم ووشەیە یەکێکە لە کۆڵەکەکانی بەراوودکردن لە زمانناسی دا |
نیواونیو/nîwawnîw: نتـ:[ نیو+ ئاو+ نیو] نیوە، نیمە : لەدووبەش بەشێک، بەشێ لە دووبەش، وەک یەک.[ ئینگـ: in half]
:: بازاری زێڕ، نیواونیو زیاتریش دابەزیوە.
نیوئاواز/nîwawaz: ن:[ مۆسیقا][ نیو+ ئاواز] نیڤ ئاواز( کباک)، نیمچە ئاواز( هـ).[ ئینگـ: half tone].
نیوئاوتۆمات/nîwawtomatik: نتـ:[ نیو+ ئاوتۆمات] نێوئۆتۆماتیکی، وەک ئامراز، مەکینە وماشین یان بە چەکێک دەگووترێت شقارتەی ئاگردانەکەی ئاوتۆماتیک بێت.[ ئینگـ: semiautomatic]
نیوئایینی/nîwayînî: ن:[ نیو+ ئایینی][ ئینگـ: semi religious].
نیوئەشکێل/eşkêlnîw: ن:[ بیر][ نیو+ ئەشکێل] نیوەتیرە( ئەندازە).
نیوئەلیرەم/nîwelîrem: نتـ:[ کۆن][ نیو+ ئەلیرەم] نیم ئەلیرەم( هـ).
نیوئیزرەم/nîwîzrem: ن:[ کۆن][ نیو+ ئیزرەم] نیم ئەلیرەم( هـ).
نیوە/nîwe: نتـ:[ نیو+ ئە] نیمە _ نیمچە( هـ)، بەشە _ بەشێ : کوتێکی تەواو.
| تێبینی |
| پێشگرێکە لە[ نیو+ ئە]ئ زمانی کوردی بە واتای( نیمچە، بەشە) کە هاوواتای( semi)ی زمانی ئینگلیزی دێت، کە زۆر لە زاراوەی زانستی بە پەیڤی لێکدراوی یان دارێژراوەی لەسەری بنیات نراوە. |
:: لە نیوەدا : نیمەنە.
نیوەئەفسانەیی/nîwe efisaneyî: نتـ:[ نیوە+ ئەفسانەیی] [ ئینگـ: semi legendary].
نیوەئیفلیج/nîwîfilîc: نتـ:[ نخ][ نیوە+ ئیفلیج] نیمەئیفلیج : ئیفلیج بوونی لایەکی لەشی مرۆڤ.[ ئینگـ: hemiplegia].
نیوەبازنە/nîwebazine: نتـ:[ بیر][ نیو+ئە+ بازنە] نیڤ چغز، نیوگۆڤوەند _ نیوگۆڤەندەک، نیڤخەلەک، نیڤچەمەرە.[ ئینگـ: Semicircle].
نیوەبازنەیی/nîwe bazineyî: نچ:[ بیر][ نیو+ئە+ بازنە] نیڤچغزی، نیوگۆڤەندەکی، نیڤخەلەكی، نیڤچەمەرەیی.[ ئینگـ: Semicircular].
نیوەبرژان/nîwebirjan: کتن:[ نیوە+ برژان] پەردۆخیان، نیمەسووتیان، هەڵپڕووزان.
نیوەبرژاو/nîwebirjaw: نتـ:[ خوار][ نیوە+ برژاو( برژان)] نیم برشت، خاوەبرژ، نیوەبرژای، نەتەواو برژاو.[ ئینگـ: half baked]
نیوەبرێژ/nîwe birêj: نتـ:[ خوار][ هـ، مکـ][ نیوە+ برێژ] بۆ دانی گەنم و کونجی و قاوە و هیتر.
نیوەبرێژبوون/nîwe birêjbûn: کتن:[ نێوەبرێژ+ بوون] نیوەبرێژبی یەی.
نیوەبرێژکردن/nîwe birêjkirdin: کتپ:[ نێوەبرێژ+ کردن] نیوەبرێژکەردەی.
نیوەبزوێن/nîwebizwên: نتـ:[ زمان][ نیو+ ئە+ بزوێن] پیتانیڤ بزوێن، نیمچەنزوێن، نیم دەنگنەرم.[ ئینگـ: semi vowel]
نیوەپەردە/nîwe perde: نتـ:[ نیو+ ئە+ پەردە] نیم پەردە.
نیوەپەردەیی/nîwe perdeyî: نتـ:[ توێ][ نیوە+ پەردەیی] نیمچە پەردەیی.[ ئینگـ: semimembranosus]
نیوەپڕی/piřînîwe: نتـ:[ نیو+ ئە+ پڕی] نیمە پەڕی( هـ). نێوەبەتاڵ : پڕبوون تا نیوە وەک ئاو یان تشتێکی دیکە.[ ئینگـ: half glass full]
نێوەپۆڕ/nîwepor: نتـ:[ باڵ] ئاڤدەل.
نیوەپیاو/nîwepiyaw: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ پیاو] نیمەپیا.
نیوەپیربوون/nîwepîrbûn: نتـ: بەناواچوون.
نیوەتا/nîweta: نتـ:[ نیوە+ تا] نیوەفەردەیەک.
نیوەتاریک/nîwetarîk: نتـ:[ نیوە+ تاریک] نیڤ تاری.[ ئینگـ: semi drakness].
نیوەتەختە/nîwetexte: نتـ: بەشی پێشەوەی پێڵاو.
نیوەتەمەن/nîwetemen: نتـ:[ نیو+ ئە+ تەمەن] نیم تەمەن، تەمەنی نیوە : ئەو کاتەی کە پێویستە بۆ شیبوونەوەی نیوەی ژمارەی ئەتۆمییەکانی ماددە تیشک دەرەوە.[ ئینگـ: half life].
نیوەتێر/nîwetêr: نتـ:[ نیو+ ئە+ تێر] نیمەسیر( هـ).
نیوەتێری/nîwetêrî: نچ:[ نیوەتێر+ ی] نیمەسیری( هـ).
نیوەتیرەک/nîwetîrek: ن:[ بیر][ نیو+ ئە+ تیرە+ ک] نیڤ تیرەک.[ ئینگـ: semi diameter].
نیوەجودا/nîwecuda: ن:[ ئەند][ نیو+ ئە+ جودا] نیڤ جودا( کباک) : خانی یێ هەڤ دیوار ل گەل خانی یەک دی.[ ئینگـ: semi detached].
نیوەچاوراو/nîweçawraw: نتـ:[ نیوە+ چاوراو] پەڵخوڕ : لەوەڕی ناوسكی ئاژەڵ کە هێشتا هەرس نەبووبێت.
نیوەچڵ/nîweçiľ: ئانتـ:[ نیوە+ چڵ] نیمەچڵە( هـ)، نێوە وناتەواو.
نیوەچڵبوون/nîweçiľbûn: کتن:[ نیوەچڵ+ بوون] نیمەچڵ بییەی( هـ).
نیوەچڵکران/nîweçiľkiran: کتپ:[ نیوەچڵ+ کران] نیمەچڵ کردیای( هـ).
نیوەچڵکردن/nîweçiľkirdin: کتپ:[ نیوەچڵ+ کردن] نیمەچڵ کەردەی( هـ).
نیوەچڵی/nîwe çiľî: نچ:[ نیوەچڵ+ ی] نیمەچڵی.
:: لە نیوەچلی دا : نیمەچڵیەنە _ نیمەچڵینە( هـ).
نیوەچن/nîweçin: نفا:[ نیوە+ چن] نیمەچن _ نیمەچنە( هـ).
نیوەچۆڵ/nîweçoľ: نتـ:[ نیوە+ چۆڵ] نیمەچۆڵ _ نیمەچۆڵە( هـ).
نیوەچۆڵی/nîweçoľî: نچ:[ نیوەچڵ+ ی] نیمەچۆڵی.
نیوەچێوە/nîweçêwe: نتـ:[ نیوە+ چێوە]
نیوەخەو/nîwexew: نتـ:[ نیوە+ خەو] نیمەوەرم _ نیمە وەرمە.
نیوەخرۆک/nîwexirok: نتـ:[ ئینگـ : Hemisphere].
نیوەخۆکار/nîwexokar: ئانتـ:[ سەز][ نیو+ ئە+ خۆکار] نیڤ خوکار.[ ئینگـ : semi automatic].
نیوەخواب/nîwexiwab: ئانتـ:[ وێژە][ نیوە+ خواب] مەبەست خەواڵوو.
{
نیگاهی چاوی مەستی نیوەخوابت
هەزاری وەک منی خستۆتە تابووت
}{ کوردی، ل، 15}.
نیوە داخراو/nîwe daxiraw: ئانتـ:[ تێكـ][ نیو+ ئە+ داخراو( داخران)] [ ئینگـ : semi closed]
نیوە داگیرکاری/nîwe dagîrkarî: ئانتـ:[ ڕامیـ][ نیو+ ئە+ داگیر+ کاری] نیڤ داگیرکری.[ ئینگـ : semi colonial]
نیوە دەرەبەگی/nîwe derebegî: نتـ:[ ڕامیـ] نیڤ دەرەبەگی( كباك)، نیوە فێوداڵ.[ ئینگـ : semi feudal]
نیوە دەشتایی/nîwe deştayî: نتـ:[ جێۆ] بێروون.
نیوە دەڵێنەر/nîwe deľêner: نتـ: جۆرە پەردەیەکە ماوە دەدات بە تێپەربوونی هەندێک ماددە و هەندێکیان قەدەغە دەکات.[ ئینگـ : semi osmotic]
نیوە دوورگە/nîwe dûrige: نتـ:[ جێۆ][ نیوە+ دوورگە] شیوەدوورگە، دوورگەی ناتەواو : زەوییەك، کە لە زۆرلاوە بە ئاو دەورە درابێت یان جێگایەك لە وشكی کە سێ کەناری ئاو بێت و لایێكی چەسپابێت بە وشکانیەوە .[ ئینگـ : Peninsula ].
نیوەر/nîwer: نفا:[ بیر][ نیو+ ئەر] دووکەرتکەر.
نیوە ڕەپ/nîwe řep: نتـ:[ پز][ نیو+ ئە+ ڕەپ] نیڤ ڕەپ.[ ئینگـ : semi erect].
نیوە ڕەق/nîwe řeq: نتـ:[ نیو+ ئە+ ڕەق] نیمچەنەرم، نیڤ ڕەق.[ ئینگـ : semi solid].
نیوەڕەوان/řewannîwe: نتـ:[ نیو+ ئە+ ڕەوان] نیمەڕەوان، نیمەشۆر( هـ)، نییوڕان، نێوەڕۆژ.
نیوەڕەوانی/řewanînîwe: نچ:[ نیوەڕەوان+ ی] نیمەڕەوانی.
نیوەڕن/řinnîwe: نتـ:[ نیو+ ڕن] نیمەڕن، نیمەڕنە.( هـ).
نیوەڕۆژ/řojnîwe: نتـ:[ کات][ نیو+ ئە+ رۆژ] [ ئینگـ : semi diurnal].
1 – ناڤڕۆژ، نیڤڕۆژ، نییڕۆ، نیمەڕۆ _ نیمەڕۆژ، نییوڕان، نیڤڕان، ناوەندی ڕۆژ : ناوەڕاستی ڕۆژ( کات).
2 – باشور.
3 – نانی نیوەڕۆیە، جەمی نیوەڕۆ : فراوین.
نیوە ڕۆبار/nîwe řobar: نتـ:[ نیو+ ئە+ ڕۆبار] پشوو و ووچانی نیوەڕۆیانی کاروانچییان، حەسانەوەی نیوەڕۆیان.
نیوە ڕۆشن/nîwe řoşin: نتـ:[ نیو+ ئە+ ڕۆشن] [ ئینگـ : transtucent]
نیوە ڕووت/řûtnîwe: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ ڕووت] نیڤ روت.[ ئینگـ : semi abstract].
نیوە ڕوون/řûnnîwe : ئانتـ:[ نیو+ ئە+ ڕوون] لێڵ، نیمچە ڕوون.
نیوە زوها/nîwe zuha: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ زوها] نیڤ زوها.[ ئینگـ : semi drying].
نیوە زریپۆش/řpoşnîwe zi: ئانتـ:[ سەز][ نیو+ ئە+ زڕیپۆش] نیو زنجیری.[ ئینگـ : half trukt].
نیوە ژیاری/nîwe jiyarî: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ ژیاری] نیڤ ژیاری.[ ئینگـ : semi sedantry]
نیوە ساڵەکی/nîwe saľekî: ئانتـ:[ ڕوو][ نیو+ ئە+ ساڵ+ ئەکی] نیڤ سالکی، هەر نیوساڵ جارێک.[ ئینگـ : semi annual].
نیوە سووتان/nîwe sûtan: نتـ:[ نیو+ ئە+ سووتان] نیمە سووتەی( هـ).
نیوە سووتاو/nîwe sûtaw: نتـ:[ نیو+ ئە+ سووتاو] برووت، چڵاسک _ چڵۆسک، سوتەڵ، سووتەمەڕۆ، نیمەسووتە( هـ)، نیمچەسووتاو.[ ئینگـ : semibrunt ].
نیوە سووتە/nîwe sûte: نتـ:[ نیو+ ئە+ سووت+ ئە] نیوەگوڕ، هێزتیاماو، نیوەسووتاو.
{
وەها سووتاوم ئەسڵەن تابی فەریادم نەما سادەی
ڕەفیقان نیوەسـووتەن ئێوە نامـەرد عـەرزە هـاوارێ
}{ کوردی، ل، 53}
نیوە سواغ/nîwe siwaẍ: نتـ:[ نیو+ ئە+ سواغ] نیمە ساو( هـ).
نیوە شارەزا/nîwe şareza: نتـ:[ نیو+ ئە+ شارەزا] نیڤ شەهرەزا.[ ئینگـ : semi skilled]
نیوە شارستانی/nîwe şaristanî: نتـ:[ نیو+ ئە+ شارستانی] .[ ئینگـ : semi civilized]
نیوە شەو/nîwe şew: ن:[ کات] [ نیو+ ئە+ شەو] نیڤەشەڤ، نیمەشەو، نیوەی شەو، نیڤاشيڤێ.
:: لە نیوەشەوەوە.
:: لە نیوەشەودا.
نیوە شلەکی/nîwe şilekî: ئانتـ: نیڤ ئاڤەکی.[ ئینگـ : semi liquid]
نیوە شووشەیی/nîwe şûşeyî: نتـ:[ نیوە+ شووشە+ ئیی] دەرگایەک لە دار یان میتال کە نیوەی بە شووشە ڕازێندرابێتەوە.
:: دەرگای نیوە شووشەیی. [ ئینگـ : half glass door]
نیوە شێ/nîwe şê: نتـ:[ ][ نیو+ ئە+ شێ] نیمەشەی : کرانەوەی مەرەز و خوری.
نیوەکار/nîwekar: ئانتـ:[ ئاب][ نیو+ ئە+ کار]
1 – هاوبەشی کار، هاوکار، نیڤەکار.
2 – کارێ کە هێشتا تەواو نەبووە.
نیوەکاری/nîwekarî: نتـ: [ ئاب][ نیو+ ئە+ کاری] ڕەوتی کاری نیوەکار، ڕەنجێك کە بەشێك لەدوو بەشی بەهرە و داهات دەبات.
نیوە کانال/nîwe kanal: ئانتـ:[ نخ][ نیو+ ئە+ کانال] جوکا نیڤ چغزی.[ ئینگـ : semi canal].
نیوە کەرپووچ/nîwe kerpûç: نتـ:[ ئەند][ نیوە+ کەرپووچ] خشتێك کە ئەستووراییەکەی دەگاتە نزیکەی ١١ سم.
نیوە کەرپووچی بازنەیی/nîwe kerpûç: نتـ:[ ئەند][ نیوە+ کەرپووچ+ ی+ نازنە+یی] جۆرە خشتێکە لە شێوەی نیوە بازنەیی، بۆ داپۆشین دوو لای میچ یان سەربانی خانوو.[ ئینگـ : half- round ridge tile].
نیوە کەوانەیی/nîwe kewaneyî: نتـ:[ نیوە+ کەوانەیی] جوانکاری نیوە کۆمەوەبوو.[ ئینگـ : half header].
نیوە کران/nîwe kiran: کتپ:[ نیوە+ کران] نیمەکریای.
نیوە کراو/nîwe kiraw: ئانفا:[ نیوە+ کراو( کران)] نیمەکریا.
نیوە کردن/nîwe kirdin: کتپ:[ نیوە+ کردن] کردنەنیوە، دوولەت کردن.
نیوە کرێ/nîwe kirê: کتپ:[ ئاب][ نیوە+ کرێ] نیمەکرێ.
نیوە کوتراو/nîwe kutiraw: ن: پەلقوت.
نیوە کوژ/nîwe kuj: نفا:[ نیو+ ە+ کوژ( کوشتن)] نیمە کوش( هـ).
نیوە كلاسیكی/nîwe kilasîkî: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ كلاسیك+ ی] نیڤ كلاسیكی.[ ئینگـ : semi calassic].
نیوە كلاسیكیانە/nîwe kilasîkiyane: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ كلاسیك+ یان+ ئە] نیڤ كلاسیكی.[ ئینگـ : semi classical].
نیوە كۆڵۆن/nîwe koľon: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ کۆڵۆن] نیشاندە کا خالبەنی( ؛ ) ل نڤسین ئو چاپکرنێ.[ ئینگـ : semi colon].
نیوە کۆڵ/nîwe koľ: نتـ:[ شن][ نیو+ ئە+ کۆڵ] نیوەبار، خاوەچی.
نیوە کوڵا/nîwe koľa: نتـ:[ نیو+ ئە+ کۆڵ+ ئا] نیمەگریا( هـ).
نیوە کوڵان/nîwe koľan: کتپ:[ نیو+ ئە+ کۆڵ+ ئان] نیمەگریای( هـ).
نیوە کوڵاو/nîwe koľaw: کتپ:[ نیو+ ئە+ کۆڵاو] فرجیل. [ ئینگـ : semi cooked]
نیوە گەر/nîwe ger: نفا: شتێك : لەتشتێکی دیکە دووکەرت بکات.
نیوە گەرم/nîwe gerim: ئانفا:[ کەش] ئاووهەوای نیوەگەرم، نەسارد نەگەرم.
نیوە گەز/nîwe gez: نتـ:[ نیوە+ گەز] نیمەگەز( هـ).
نیوە گەندەخۆر/nîwe gendexor: نتـ:[ نیوە+ گەندەخۆر ][ ئینگـ : hemi saprophyte ].
نیوە گەێنەر/nîwe geêner: نتـ:[ کارەبا] نیڤ گەهین( كباك)، نیمچە گەیێن(هـ)، نیوەڕێنەر. [ ئینگـ : Semi-conductor].
نیوە گرۆڤەر/nîwe girover: ن:[ نیو+ ئە+ گرۆڤەر] نیوەگۆ.
نیوە گومەز/nîwe gomez: نتـ:[ ئەند] نیڤ گومز( کباک)، نیمچە گوومەز.[ ئینگـ : Semi dome].
نیوە گیان/nîwe giyan: ئانتـ:[ نیوە+ گیان] نیوەمردوو، نیمەگیان( هـ) : لە نێوان مان و نەماندا : نەخۆشێ نزیك بەمردن.
نیوە گیان بوون/nîwe giyan bûn: کتن:[ نیوەگیان+ بوون] نیمەگیان بی یەی( هـ).
نیوە گیان کردن/nîwe giyan kirdin: کتپ:[ نیوەگیان+ کردن] نیمەگیان کەردەی( هـ).
نیوە مەرگ/nîwe merg: نتـ:[ نیو+ ئە+ مەرگ] نیمەمەرگ.
نیوەمەن/nîwemen: نتـ:[ نیو+ ئە+ مەن] نیمەکۆچ _ نیمەکەوچ.
نیوە مردن/nîwe mirdin: نتـ:[ نیو+ ئە+ مردن] مردنی نیوەی لەش، نیمە مەرڎەی.
نیوە مشەخۆر/nîwe mişexor: نتـ:[ نیو+ ئە+ مشەخۆر].[ ئینگـ : semi parasite]
نیوە میری/nîwe mîrî: نتـ:[ پۆشاك][ نیو+ ئە+ میری] نیڤ میری( كباك).[ ئینگـ : semiformal]
نیوە نابەدڵ/nîwe nabediľ: ئانتـ:[ نیوە+ نا+ بە+ دڵ] لووتەلا.[ ئینگـ : half hearted]
نیوە ناو/nîwe naw: نتـ:[ نیو+ ئە+ ناو] نیمەنام.
نیوە نەرم/nîwe nerim: نتـ:[ نیو+ ئە+ نەرم].[ ئینگـ : semi soft]
:: پەنیری نیوەنەرم.
نیوە نمەک/nîwe nimek: ن: نیوەلمەک، نوێ نمەک.
1 – نیمەڕۆیی.
2 – هەویر و خوێ : هەویرێكە لەسەر برین داندندرێت.
3 – پەڕۆی گەرم، پەتپەتی.
نیوە نهۆم/nîwe nihom: نتـ:[ ئەند] شێوازێکە لە خانوو کە لە نهۆمی دووم یان سەرتر، نیو دیوار و نیو نهۆم بەلێژی بەیەکەوە دەبەسترێن.[ ئینگـ : half story].
نیوە و ناتەواو/nîwe û natewaw: ئانتـ:[ نیوە+ و+ ناتەواو] کارێ کە نیوەکارە مابێتەوە.
نیوە و نیوە/nîwe û nîwe : بەند:[ نیوە+ و+ ناتەواو] لە ناوەڕاستدا ؛ وەك لە ناوەڕاستدا بەشکردن.
نیوە وەستاو/nîwe wesitaw: ئانتـ:[ ئەند][ نیوە+ وەستاو] گۆشەی نیوە وەستاو، گۆشەی نیو نەوەتی.[ ئینگـ : half ninety degree].
نیوە هەڵکێشراو/nîwe : ئانتـ:[ ئەند][ نیوە+ و+ هەڵکێشراو]
:: جومگەی نیوەهەڵکێشراو.[ ئینگـ : half lap joint].
نیوە هۆشیار/nîwe hoşiyar ئانتـ:[ نیو+ ئە+ هۆشیار] نیڤ هشیار، نیمچە هۆشیار، نیوەبەهۆش، نیمچەبەهۆش.[ ئینگـ : semi conscious]
نیوە هێڵ/nîwe hěľ: نتـ: پلەی خوێندن.
نیوە هێڵكەیی/nîwe hěľkeyî: ئانتـ:[ ئەند][ نیو+ ئە+ هێڵکە+ یی] نیڤ هێکەیی.[ ئینگـ : semi elliptical]
نیوەی درێژی/nîwey dirêjî: ئانتـ:1 – کاتی ئاسایی. 2 – وێنە ناوقەدی مرۆڤ بەرەو ژوور.[ ئینگـ : half length]
نیوەی ساڵ/nîwey saľ: نتـ:
نیوەی سەرەوەی لەش/nîwey serewey leş: نتـ:
نیوەیی/nîweyî: نچ: نیمەیی
[ ئاب] نیواونیو، شەریکیی، هاوبەشی بە دووبەشی ڕاست : بوونی شت بەدوو بەشی ڕاست لە ناوەندی کەسدا.
:: ئەم زەوییە لە ناوەندی من و تۆدا نیوەیی یە.
:: بەنیوەیی.
:: بەنیوە نیوەیی.
نیو بادیە/nîw badiye: نتـ: نیم باڎی( هـ).
نیو بار/nîw bar: نتـ: نیم بار( هـ).
نیو بازنە/nîw bazne: نتـ: نیو‌گۆڤه‌ند.[ ئینگـ : Semicircle].
نیو باقە/nîw baqe: نتـ: نیم باقە( هـ)، نیو چەپك.
نیو باوەش/nîw baweş: نتـ: نیم بارش( هـ).
نیو بەرگ/nîw berg: نتـ: نیڤ بەرگ( كباك)[ ئینگـ : half binding].
نیو بەرمیل/nîw bermîl: نتـ: نیم بەرمیل( هـ).
نیو برا/nîw bira: نتـ: زڕبرا، نیڤ برا( كباك)[ ئینگـ : half brother].
نیوەی ساڵ/nîwey saľ: نتـ:
نیو بست/nîw bist: نتـ: نیم ویەس _ یەس( هـ).
نیو بوتڵ/nîw butiľ: نتـ: نیم بوتڵ( هـ).
نیو پارچە/nîw parçe: نتـ: نیم پارچە( هـ).
نیو پاکەت/nîw paket: نتـ: نیم پاکەت( هـ).
نیو پەرداخ/nîw perdax: نتـ: نیم بەرزەق( هـ).
نیو پووت/nîw pût: نتـ: نیڤ پوتین( كباك)[ ئینگـ : half boot].
نیو پیاڵە/nîw piyaľe: نتـ: نیم پیاڵە.( هـ).
نیو تاس/nîw tas: نتـ: نیم تاس.( هـ).
نیو تاق/nîw taq: نتـ: نیم تاق : شەش سەعات ئاوی نۆباو.( هـ).
نیو تەرک/nîw terik: نتـ: بۆ لە جێچوونی تەنها لاسمتێکی ووڵاخ بەکاردەهێندرێت کە داخزابێت.
نیو تەشت/nîw teşit: نتـ: نیم تەشت.( هـ).
نیو تەغار/nîw teğar: نتـ: نیم تەغار.( هـ).
نیو تەن/nîw ten: نتـ: نیم تەن.( هـ).
نیو تەنەکە/nîw teneke: نتـ: نیم تەنەکە.( هـ).
نیو تمەن/nîw timen: نتـ: نیم تمەن.( هـ).
نیو تۆپ/nîw top: نتـ: نیم تۆپ.( هـ).
نیو جام/nîw cam: نتـ: نیم جام.( هـ).
نیو جه‌سته/nîw ceste: نتـ: له‌شی بێسه‌ر، بێده‌ست و بێڵێ.[ ئینگـ : Trunk، Torso] .
نیو چارەک/nîw çarek: نتـ: نیم چارەك.( هـ).
نیو چاک/nîw çak: نتـ: نیم چاك.( هـ).
نیوچە/nîwçe: ن: نیمچە. [ ئینگـ : semi].
نیوچە سێوەر/nîwçe sêwer: ن:[ فیز] نیمچەسێبەر : بازنەی ڕووناکی، ناوکە ڕەشەی پەڵەی خۆر. [ ئینگـ : penumbra].
نیوچە دوورگە/nîwçe dûrge: نتـ: نیمچەدوورگە.
نیو خڕۆک/nîw xiřok: نتـ:[ ] نیوەگۆ.
نیو خوشک/nîw xuşik: نتـ:[ نیو+ خوشك] زرخوشک، نیڤ خوشک( کباک).[ ئینگـ : Half sister].
نیو داشت/nîw daşit: نتـ: نەکۆنە و نەنوێ، نیم داشتە( هـ).
نیو دۆلار/nîw dolar: نتـ: نیم دۆلار.
نیو دەرزەن/nîw derzen: نتـ: نیم دەرزەن( هـ).
نیو دەستە/nîw deste: نتـ: نیم دەسە( هـ).
نیو دینار/nîw dînar: نتـ: نیم دینار( هـ).
نیو ڕۆژ/nîw řoj: نتـ: نیم ڕۆ( هـ).
نیو ڕووناکی/nîw řûnakî: نتـ: نیڤ روناهی( كباك) : تاری یا وێنەیی.[ ئینگـ : half ligth].
نیو ژەم/nîw jem: نتـ: نیم ژەمەن( هـ).
نیو ساڵ/nîw saľ: نتـ: نیم ساڵ( هـ) : شەش مانگ.
نیو سەتڵ/nîw setiľ: نتـ: نیم سەتڵ( هـ).
نیو سەدەیی/nîw sedeyî: ئانتـ: نیڤ سەدی، نیوە سەدساڵی : هەر پەنجا ساڵ جارێک ڕوو بدات. [ ئینگـ :semi centennial]
نیو سەعات/nîw seäat: نتـ: نیم سەعات( هـ) : 30 خولەك. [ ئینگـ : half hour]
نیو سەبەتە/nîw sebete: نتـ: نیم سەوە( هـ).
نیو سه‌روا/nîw serwa: نتـ: [ ئینگـ : Half rhyme]
نیو شانە/nîw şane: نتـ: نیڤ شانە، نیڤ خانە.[ ئینگـ : half cell].
نیو فەردە/nîw ferde: نتـ: نیم فەردە( هـ).
نیو قاپ/nîw qap: نتـ: نیم قاپ( هـ).
نیو قات/nîw qat: نتـ: نیم قات( هـ).
نیو قاش/nîw qaş: نتـ: نیم قاژ( هـ).
نیو قۆری/nîw qorî: نتـ: نیم قۆری( هـ).
نیو قۆڵ/nîw qoľ: نتـ: نیم قۆڵ( هـ).
نیو کادان/nîw kadan: نتـ: نیم کاڎان( هـ).
نیو کەوچک/nîw kewçik: نتـ: نیم چەمچە.( هـ).
نیو کۆڵ/nîw koľ: نتـ: نیم دەرزە.( هـ).
نیو کووپە/nîw kûpe: نتـ: نیم جەڕە.( هـ).
نیو کیلۆ/nîw kîlo: نتـ: نیم کیلۆ( هـ).
نیو گالۆن/nîw galon: نتـ: نیم گالۆن( هـ).
نیو گەز/nîw gez: نتـ: نیم گەز( هـ).
نیو گرێ/nîw girê: نتـ: نیڤ گرێ( كباك) : زو ڤە دبت.[ ئینگـ : half hitch].
نیو گرۆڤه‌ر/nîw girover: نتـ:[ نیو+ گرۆڤەر][ ئینگـ : Hemisphere]
نیو گرۆڤه‌ری باشووری/nîwgiroverî başûrî: نتـ:[ نیو+ گرۆڤەر] .ئه‌و نیوه‌یه‌ی زه‌وییه كه له باشووری هێڵی ئیستوا دایه[ ئینگـ : Southern Hemisphere]
نیو گرۆڤه‌ری باكووری/nîwgiroverî bakûrî: نتـ:[ نیو+ گرۆڤەر]ئه‌و نیوه‌ی زه‌وییه كه له باكووری هێڵی ئیستوا دایه. [ ئینگـ : Northern Hemisphere]
نیو گرۆڤه‌ری رۆژاوای/nîwgiroverî rojaway rojaway: ن:[ نیو+ گرۆڤەری+ ڕۆژاوای] ناوێكی دیكه‌یه بۆ ئه‌مریكاكان یان دونیای نوێ.[ ئینگـ : Western Hemisphere].
نیو گرۆڤه‌ری رۆژهه‌ڵاتیی/nîwgiroverî rojhelatî: نتـ:[ نیو+ گرۆڤەر]بریتیه له قاره‌ی ئافریكا، ئاسیا، ئه‌وسترالیا و ئه‌وروپا. [ ئینگـ : Eastern Hemisphere].
نیو گونیە/nîw guniye: نتـ: نیم گونی( هـ).
نیو لاک/nîw lak: نتـ: نیم لاك( هـ).
نیو لەت/nîw let: نتـ: نیم لت( هـ).
نیو لیرە/nîw lîre: نتـ: نیم لیرە( هـ).
نیو مانگ/nîw mang: نتـ: نیم مانگ( هـ) : ١٥ ڕۆژ.
نیو مەتر/nîw metir: نتـ: نیم مەتر( هـ).
نیو مەنجەڵ/nîw menceľ: نتـ: نیم قابلەمە( هـ).
نیو مشت/nîw mişt: نتـ: نیم مشت( هـ).
نیو ملیۆن/nîw milyon: نتـ: نیم ملوێن( هـ).
نیو نان/nîw nan: نتـ: نیم نان( هـ).
نیو نەفەس/nîw nefes: نتـ: نیم نەفەس( هـ).
نیووێنە/nîwwêne: نتـ: نیڤ وێنە( کباک) : درێژی نیڤ لەشی.[ ئینگـ: half length].
نیوهەزار/nîw hezar: نتـ: نیم هەزار( هـ).
نیوهەمانە/nîwhemane: نتـ: نیم مانە( هـ).
نیوهۆقە/nîwhoqe: نتـ: نیم هۆقە _ نیم حۆقە( هـ).
نیوهەنگاو/nîwhengaw: نتـ:[ نیو+ هەنگاو] نیڤ پێنگاڤ( کباك).[ ئینگـ: Half step].
نیوی/nîwî: ئاک: نیڤی( کباک).
نیو یارد/nîw yard: نتـ: نیم یارڎ _ یەرڎ( هـ).
نییوڕان/nîyuran: ن:[ هـ] نیوەڕوان، نێوەڕۆژ.
نییوڕۆ/nîyuřo: ن: ژێرۆ، باشوور، خۆرئاوا.
| نیو وەک ناوگر و پاشگر لە ووشەدا |
بەرگی نیوەمیری/nîwemîrî: نتـ:[ پۆشاک][ نیو+ ئە+ میری] نیڤ میری، نیوەفەرمی : جلوبەرگێک کەی بنتواندرێت پێی بڕۆی بۆ زانکو یان بۆ کاری.[ ئینگـ: semiformal].
بەنیوە نابەدڵییەوە/be nîwe nabediľîyewe: ئاکتـ:[ بە+نیوەنابەدڵ+ ییەوە] بەلووتەلاوە.[ ئینگـ: half heartedly]
پەیژەی نیوەبازنەیی/peyijeî nîwe bazineyî: نتـ:[ ئەند] نەردەوانی نیوە چخزی.[ ئینگـ: half pace stair].
دیواری نیوەتەختەیی/dîwarî nîwetexteyî: نتـ:[ ئەند] دیوارێکە بە داربەند هەڵسێندراوە و بۆشاییەکانی تەختەکەی بە بەرد و گڵ و گەچ پڕکراوەتەوە.[ ئینگـ: half timbered wall].
زمانی نیوەمیری/nîwe mîrî: نتـ:[ پۆشاک][ نیو+ ئە+ میری] نیڤ میری.[ ئینگـ: semiformal]
کەناڵی نیوەبازنەیی/kanaľî nîwe bazineyî: نتـ:[ توێ][ ئینگـ: semicircular canals].
.
.
.
.