تازە ¹ /taze: ئان:[ پەهلەوی: تازەک][ فار: تازە][ ل: تازە] تەزە ( زا).

1 – نوێ، نەو >< کۆنە.[ ئینگـ : recent]

2 – شین، شەق بۆبەر و میوە و گیا >< ویشک، سیس.

تازەبوون/tazebûn: کتن:

1 – کۆن نەبوون، نوێ بوون.

2 – تازە پەیدابوون، تازە لەدایک بوون.

تازەبوونەوە/tazebûnewe: کتن:

1 – شتی کۆن کە لە سەرڕاوە ساز بووبێتەوە، نوێ بوونەوە.

2 – بووژنەوە، ژیانەوە.

تازەداهاتن/tazedahatin: کتن:[ تازە+ داهاتن] شتێک کە تازەپەیدابووبێ یا بووبێتە باو.

تازەکردن/tazekirdin: کتپ:[ تازە+ کردن] [ ئینگـ : frehing]

تازەکردنەوە/tazekirdinewe: کتپ:[ تازە+ کردن+ ئەوە]

1 – دەست پێداهێنان وسازکردنەوەی شتێک کە هەندێک کۆن بووبێ، نوێکردنەوە.

2 – دووپات کردنەوەی هەندێک کردار کە زەمانێکی بەسەردا تێپەڕیبێ.

:: دیدار تازەکردنەوە

:: پەیمان تازەکردنەوە.

تازەلەدایکبوونەوە/taze le dayikbûnewe: شڕ:[ ئد] بووژانەوە، سەر لەنوێ ژیانەوە، چارەسەربوونی گیروگرفتێک و هیوادار بوون بە ژیان.

تازەیی/tazeyî: نچ:[ تازە+ ئیی] تازەبوون، نوێ، نڤاویی. >< کۆنی.

.

.

______________

تازە ² /taze: ئاک:

1 – ئێستا، نووکە.

:: دوو سەعاتە دانیشتووم تازە لێم دەپرسی چۆنی.

2 – ئیدی، ئیتر، تازەکانێ.

:: تازە ئەو ماڵە بۆ من نابێتەوە ماڵ.

:: ڕۆیشت و تازە نایەتەوە.

3 – بەم زوانە، تازووکە.

:: تازە دوکانم داناوە،

:: هێندە لەمێژنیە تازە ژنم هێناوە.

4 – دەگەڵ ژمار و بژار دێت و مانای درەنگ و زۆر نەبوون دەدات.

:: تازە سەعات دەی شەوە! .

5 – سەرەڕای ئەوانە، لەوە تێپەڕێ.

:: ماڵم بۆ دانا.

تازەگی/tazegî: ئاکتـ:

1 – بەتازەیی، چتی تازە و نوێ.

2 – بەمزوانە، نەدوور.

تازەباو/tazebaw: نتـ:[تازە¹ + باو²] تازەداهاتوو : هەرتشتێک تازەداهاتبێت وبرەوی سەندبێت، شتی باوی رۆژ.

تازەبەر/tazeber: ئانتـ:[ تازە+ بەر] نۆبەرە: بەر و میوەی تازە.

تازەبەهار/tazebehar: ئانتـ:[ تازە+ بەهار] نەوبەهار: بەهاری نوێ، سەرەتای بەهار.

تازەبرین/tazebirîn: نتـ:[ تازە¹+ برین]

1 – برینێک کە تازە و لەش لەوتبێ و هێشتا خۆش نەبووبێتەوە.

2 -[ئد] کۆستی نوێ. تازەزام، گەرمەبرین.

تازەبووک/tazebûk: ئانتـ:[ تازە¹+ بووک] نەوبووک، نۆبوو ک: کچێکی تازە شووی کردبێت >< تازەزاوا.

تازەپیاکەوتوو/tazepyakewtû: ئانفا:[ تازە+ پیاکەوتوو(پیاکەوتن)] تازەکیسە: کەسێک کە تازە پووڵدار و ماڵدار بووبێت.

تازەپێداکەوتوو/tazepêdakewtû: ئانفا:[ تازە+ پێداکەوتوو( پێداکەوتن)] تازەپیاکەوتوو.

تازەجەوان/tazecewan: ئانتـ:[ تازە+ جەوان] مێرمنداڵ، تازەلاو: لاوی تازەپێگەیشتوو.

تازەداهاتوو/tazedahatû: ئانفا:[ تازە+ داهاتوو( داهاتن)] تازەباو.

تازەدەم/tazedem: ئانتـ:[ تازە+ دەم] تازەدێم: چا یان شتێکی دیکە کە تازە دێم کرابێت.

تازەدێم/tazedêm: ئانتـ:[ تازە+ دیم] بڕ: تازەدەم.

تازەزام/tazezam: نتـ:[ هـ][ تازە+زام] بڕ: تازەبرین.

تازەزاو/tazezaw: ئانفا:[ تازە+ زاو] ژن یان گیاندارێک کە تازە زابێت.

تازەزاوا/tazezawa: ئانتـ:[ تازە+ زاوا] پیاوێکی تازە ژنی هێنابێت و زۆر لە زنماوندی تێنەپەڕیبێت یان هێشتا لە مانگی هەنگوینی بێت.\\ تازەبووک.

تازەساز/tazesaz: ئانفا:[ تازە+ ساز] ماڵ : خانوو یان بینایەکی تازە ساز کرابێت.

تازەساو/tazesaw: ئانفا:[ تازە+ ساو(ساوین)] تازەسوو: ئامرازێکی بڕین کە تازە تیژ کرابێتەوە.

{

تازە ئەبرۆت وەسمە کێشاوە بەناز

دڵ لەتی شمشێری تازەساوم ئەز

}{ نالـی}.

تازەسوو/tazesû: ئانفا:[ تازە+ سوو(ساوین)] تازەساوو.

{

دڵم یەکە و غەمم دوو

لەت لەت لەجەرگم هەڵبوو

بوومە كێردی تازەسوو

یەکسەر هەرام لێ بڵیند بوو

}{ کانی مرادان}.

تازەقەڵا/taze: نتـ:[ رۆژ][ تازە+ قەڵا] ناشی، نابەڵەد : کەسێکە تازە دەستی بە کارێکی کردبێت و هێشتا تێیدا ڕام و لێهاتوو نەبووبێت. تشتی تازەداهاتوو.

تازەکار/tazekar: ئانفا:[ تازە+ کار] کەسێک کە تازە دەستی بەکارکردبێت و هێشتا چاک لەکاران رانەهاتبێت، کەم ئەزموون لە کار.>< کۆنەکار.

تازەکەرەوە/tazekerewe: نفا:[ تازە+ کەرەوە( کردن)] نوێ کەرەوە.

تازەکیسە/tazekîse: ئانتـ:[ تازە+کیسە] تازەدەڵەمەند. بڕ: تازەپێداكەوتوو.

تازەلان/tazelan: نتـ:[ تازە+لان] بڕ: گەرمەلان.

تازەلاو/tazelaw: ئانتـ:[ تازە+ لاو] کوری تازەپێگەیشتوو، مێرمنداڵ، تازەجەوان، نەوجەوان، نۆجەوان.

تازەماڵ/tazemaľ: ئانتـ:[ تازە+ماڵ]

1 – کەسێک کە تازە ماڵ و ژیانی سەربەخۆی پێکەوەنابێت.

2 – نۆماڵ : کەسێک کە ماڵی تازە هاتبێتە گەكەکێ یان ئاواییەک.

تازەنەفەس/tazenefes: ئانتـ:[ تازە+ نەفەس] کەسێک کە تازە دەستی بەکارکردبێت و هێشتا ماندوو نەبووبێت.

:: ئێمە ماندوو بووین، دەستەیەکی تازەنەفەس بنێرە درێژە بەکار بدەن !.

.

.

___________

تازە ² /taze: ئاک:

1 – ئێستا، نووکە.

:: دوو سەعاتە دانیشتووم تازە لێم دەپرسی چۆنی.

2 – ئیدی، ئیتر، تازەکانێ. : تازه‌، له‌م دوایییه‌دا .[ ئینگـ : recently]

:: تازە ئەو ماڵە بۆ من نابیتەوە ماڵ.

:: ڕۆیشت و تازە نایەتەوە.

3 – بەم زووانە، تازووکە.

:: تازە دوکانم داناوە

:: هێندە لەمێژنیە ژنم هێناوە.

4 – سەرەڕای ئەوانە، لەوە تێپەڕی.

:: ماڵم بۆ دانا، ژنم بۆ هێنا، تازە دەڵێ مەگەر چت بۆ کردووم.

:: دوای ئەو هەموو پیاوەتییە تازە قەرزاریشم دەکات.

5 – دەگەڵ ژمار و بژار دێ و مانای درەنگ و زۆر نەبوون دەدات.

:: تازە سەعات دەی شەوە !

پەلەی چتە تازە دوو رۆژتێپەڕیوە! .

تازەبەتازە/tazebetaze: ئاکتـ:[ تازە+ بە+ تازە] شتێک کە تازە بێتەوە وکۆن نەبێ، هەمیشە تازە.

:: نان تازەبەتازەخۆشە.

تازەکانێ/tazekanê: ئاکتـ:[ تازە+ کانێ]

1 – ئێستا، نووکە.

2- ئیدی، ئیتر.

{

هەتا قیامەتێ تازەکانێ ئەوانە سەرهەڵدانەوەیان بۆ نییە

}{ لاس و خەزاڵ. ل. 158}.

3 – بەم زووانە، تازووکە                      

.

.

.

.