تیژ ¹ /tîj: ئان:[ هیك: تێج، ئاڤێسـ : niZit: تەئێژە _ تەهێژە، پهـ: تێج، تێز، فار: تیز] تێژ ( هـ)، تووژ ( كباك)، تۆژ ( زا)، توێژ، بەرتەنگ.[ ئینگـ : ، acute sharp]
{ وشەی تێژ، تیخ ( پهـ : تیگ : tîx)، سیخ لە( تەش)ـەوە هاتووە}{ ج. نەبەز}
تامی توندی وەك بیبار، تون_ توند .
تیژاڤ( و)/tîjav( w): نتـ:[ تیژ+ئاڤ( و)]
1 – ئاوكییەك كە دوای كوڵاندنی دۆ بۆ سازكردنی كەشك و شیرێژ دەمێنێتەوە.
2 – ئاوكییەك كە تێكەڵاوێكە لە ئاو، خۆڵەمێش، سابوون، كاڵا و كەرەستەی پێدەشۆن.
3 – ئاوی قلیە كە سابوونی پێساز دەكەن.
4 – [ كیمیـ] تێزاب، تێزاو : ئاوكییەكی بێڕەنگ و بۆن تیژە كە زۆربەی كانزاكان دەخۆیدا دەتوێنێتەوە.
{
تیژاوی سریشكم وە كوو ئیكسیری سوهەیلە
روخسارەیی زەردم وەكوو ئەوراقی خەزانە
}{نالـی}
تیژاوی سوڵتانی/tîjawî suľtanî: نتـ: [ كیمیـ] ئاوێتەیەك لە تیژاو و ئەسیدكلۆرێك كە هەموو كانزایەك و تەنانەت زێڕش دەخۆیدا دەتوێنێتەوە.
تیژیی/tîjyî: نچ:[ تیژ+ئیی] تیژایی: چلۆنایەتی تامی تیژ وتوند.
.
.
_________________
تیژ ² /tîj: ئاک:
1 – توند، گورج، خێرا >< سەبر.
:: تیژ بەلامدا تێپەڕی.
2 – بڕننە_ بڕندە : لای ساولێدراوی تیخ. >< كول.[ ئینگـ : acute]
3 – زیرەك، وریا، تیژبین.
4 – بەبڕشت، كاریی.
:: زمان تیژ
:: چاوتیژ
تیژایی/tîjayî: نچ:[ تیژ+ ئایی] چلۆنایەتی تیژبوون، تیژیی : سه‌ر، نووک.[ ئینگـ : Apex]
تیژەگۆشە/tîje goše: ئانتـ: گۆشەتیژ : گۆشەی تیژ.[ ئینگـ : acute angle]
تیژبوون/tîjbûn: كتن:[ تیژ+بوون]
1 – ئامرازی بڕین كە ساولێدرابێت و باش ببڕێت. كول نەبوون، ئامای ساو( هـ).
2 – زیرەك بوون، وریابوون.
3 – سووربوون لە سەرئەنجام دانی كارێك، پێداگربوون.
تیژبوویی/tîjbûyî: ئانفا:[ تیژ+بوو ( بوون)+ئیی] تیژ بوو.[ بع : محرف].
تیژتێپەڕین/tîjtêpeřîn: كتن:[ تیژ+تێپەڕین] زۆرخێرا و توند ڕۆیشتن و تێپەڕبوون.
تیژكردن/tîjkirdin: كتپ:[ تیژ+كردن] تیژكرن( كباك)
1 – بڕشتدان بە ئامرازی بڕین.
2 – خۆش كردنی ئاگر.
3 – [ ئد] هاندان و دنەدانی كەسێك بۆ ئەنجام دانی كارێك.
تیژكری/tîjkirî: ئانفا:[ تیژ+كر( كرن)+ ئی] تیژكردوو.
تیژكردنەوە/tîjkir dinewe: كتپ:[ تیژ+ كردن+ ئەوە] ئامرازی بڕین كە كول بووبێت و پێویستی بەساولێدان هەبێت.
ددان لێتیژكردن/didan lětîjkirdin: شڕ:[ ئد] تەماح تێكردن.
تیژیی/tîjyǐ: نچ:[ تیژ+ئیی] ئاڤێسـ : aniZit: تەئێژە] تیژایی.
1 – بەبڕشت بوونی ئامرازی بڕین. >< كولیی.
2 – ڕەفتار و كرداری توند، توندیی، توند وتیژیی
.
.
.
.