كەروێشک ¹ /kerwêşik: ن:[ گیان][ كەر+ وێ( گوێ)+ شک] خەرگۆشە _ خەرگووش _ خەروێ، قوڵەشین، كەركوهـ( هـ)، كەرێشک، کەرگۆک _ كەرگۆهـ( باد) _ كەرگوک، كەروشک _ كەروێ _ كەروێشک _ کەرویە، کەڤرۆشک، كەگرۆشک، كەورێشک _ کەوریشک، كۆرشک، کورشک _ کوێریشک، كێرگو، كێرووشک _ كێريشک، كێڤريشک _ کێڤریک، كيفرۆشک، كيڤروشک _ كيڤروويشک، هەرۆشە، هەرووشا، هەروێ _ هەورۆشە _ هەورێشە( هـ) _ هەورێشی : ئاژەڵێكی گیاخۆرە و گۆشتخۆرنییە، یەكێكە لە ئاژەڵە بچووكە شیردەرەكان، لە خێزانی كەروێشكییەكانە (Leporidae Family)، كەروێشک چوار پەلی هەیە، هەردوو پەلی دواوە( قاچ) گەورە و بەهێزترن لە هەردوو پەلی پێشەوە ( دەست)، وەک ئاژەڵەكانی تر لە سەر چوار پەل ڕێناكات، بەڵكو هێزی ڕۆشتنی دەخاتە سەر دوو پەلی دواوە، هەردوو پەلی پێشەوەی یارمەتی دەردەبن بۆ ڕاگرتنی هاوسەنگی لەكاتی ڕۆیشتن و ڕاكردندا، بۆیە لەكاتی ڕاكردن دا دەتوانێت بازی زۆر گەورە بدات و بەخێرایی ( 30) كم لەكاتژمێرێكدا بڕوات و خۆی لە دوژمنەكانی قوتاربكات. دووگوێی درێژی هەیە، كە نیشانەی بەهێزی هەستەوەری بیستنە، واتە تا گوێچكەی گەورەتربێت هەستی بیستنی زیاترە، ددانەكانی پێشەوەی گەورە و بەهێزو زۆر تیژن بۆ قرتاندنی گیا و سەوزی و میوە و ئەو خۆراكانەی كە دەیان خوات، هەندێک جار بە ئاژەڵی قرتێنەر ئەژمار دەكرێت، بەڵام كەروێشک چوار ددانی بڕەری هەیە لە كاكیلەی سەرەوە كە دووانی پێشەوە زۆر گەورەن و دوانی دواوە بچوكترن لێوی سەرەوەی هەڵقڵێشا و دەردەكەوێت، لەكاتێكدا ئاژەڵە قرتێنەرەكان تەنیا دوو ددانی قرتێنەریان هەیە (مشک، جرج، ….هتد) ، هەروەها هەستی بۆنكردنیشی زۆر بەهێزە، بەڵام هەستی بینینی لاوازە، بەشێوەیەكی گشتی كەروێشک گیا و سەوزی و میوە، گەنم، جۆ، نانەڕەق، شەوەر و وێنجە، گێزەر هەندێ جۆری تری گیا دەخوات. كەروێشک لە هەڵبەزین و دابەزین بە شاخدا سستە، بەڵام لە دەشتایدا زۆر خێراو چالاكە، كاتێک دەخەوێت چاوی كراوەیە، پلەی گەرمی لەشی (37 – 39.4 )ـە ، تێكڕا (38.3) پلەی سەدییە. كەروێشک دووجۆر( پاشەڕۆ) دەكات، یەكەم پشقل و دووەمیش پیسییەكی شلە و لەلایەن خۆیەوە دەخورێتەوە، ئەم پاشەڕۆیە بەیانیان زوو یان ئێواران دەیكات و بەزمان دەی لێسێتەوە كاتێک لە كۆمی دێتە دەرەوە واتە نا كەوێتە سەر ئەرز، بەسەرچاوەیەكی گرنگی ڤیتامین دادەنرێت بۆ خودی خۆی، كەروێشک لەكاتی ئەزیەت دان بۆ خۆپاراستن چڕنوک و قەپ دەگرێت و دەزریكێنێت. كەروێشک دوو جۆری ھەیە ( كەروێشكی كێوی، كەروێشكی ماڵی) دیارە كەروێشک بە ھاوشێوەی ئاژەڵەكانی تری وەک سەگ و جوچک و …ھتد ماڵی نابێت. نزیکەی 6 – 10 ساڵێک دەژێت. 

{

کەروێشک

قتوو قتوو قتووڵم

خرپنوو خڕ و خوڵەم

تووكم نەرم و نیانە

قیمەتیە بزانە

كەلكم وەكوو پێم وایە

چاوم وێنەی چرایە

لە چركە ئاگادارم

نە سووچڕ و نە مارم

خواردنم گیاو گوێزەرە

میوەی داری لە بەرە

لە سەر دوو پێم ئەوەستم

هەڵ دەوڕم دوو دەستم

دوو دانی سپێ پێشم

ناودارە گەر بۆت بێژم

ئەگر منداڵێ ژیری

هۆشیار و هەم بە بیری

ناوم بێژە بزانم

ئەی دۆستی میهرەبانم

}{  فه‌ره‌يدوون ميرئه‌حمه‌دي }

:: كەوێشک لە گوێیەكانی ئارەقە دەكات.

:: كەروێشک بە عەرەبانە دەگرن.

كەروێشكە كێوی/kerwêşike kêwî: نتـ:[ گیان] كەروێشكی كێوی پێگەیشتوو نزیكەی (20 – 50) سم درێژە، كێشی زیاترە لە (1 – 2.5)كگم ، كەروێشكی مێنگە كێشی قورسترە تا نێرەكەی، هەندێک جۆری كەروێشک هەیە كێشی دەگاتە (7 – 12) كگم، كەروێشک نزیكەی ( 9 ) ساڵ یان زیاتر دەژێت، بەشێوەیەكی گشتی كەروێشكی كێوی لە كون و ژێر زەوی دا ئەژی ئەو كونانە خۆیان دروستی دەكەن، بە زۆری بڵاون لە دەشت و دەرو شاخەكان دا ، دارستانەكان ، بیابانەكان ، هێلانە و كونەكانیان هەر لەوێ دروست دەكەن، كونەكان بۆ چەندین كەناڵ و كەلەبەر دابەش دەبن و چەندین دەرچەیان هەیە تاكو لە كاتی ترس و هەڕەشە بتوانن خۆیان ڕزگار بكەن لە هێرشی مار و هەڵۆكان. هەروەها  لەلایەن ڕاوچیەكانیشەوە بە تفەنگ و تانجی ڕاو دەكرێت. [ لا :  Oryctolagus cuniculus]

كەروێشكی ماڵی/kerwêşikî maľî: نتـ:[ گیان] بەئاسایی لە ناو كولانە و جێگای تایبەتی خۆیان دەژین. كەروێشک بەشێوەی كۆمەڵ دەژین ( گەلە كەروێشک)، تەنیا جیاوازی لەنێوان كەروێشكی كێوی و ماڵی ئەوەیە کە بێچووی كەروێشكی كێوی كە لەدایك دەبن تووكیان هەیە و وە ئەبینن، كەچی كەروێشكی ماڵی بەپێچەوانەوە هەم بێ تووكن و هەم نابینان.[ لا :  Oryctolagus cuniculus]

ئاووسبوونی كەروێشک/awusbûnî kerwêşik: نتـ:[ گیان] ماوەی ئاووسی لەكەروێشكدا (28 – 34) ڕۆژە، بێچوەكان بچكۆلە و بێ توكن و نابینان، چاویان نابینێt، نزیكەی (50 – 55) گرام دەبن، لە ماوەی ( 6 – 7) ڕۆژ توك دەرئەكەن و لە دوای (10 ) ڕۆژ دەبینن، واتە گەشەیان خێرایە، دایكەكەیان بەشیر بەخێویان دەكات و دەیان پارێزێت تاماوەی (35 – 40) ڕۆژ بەبێ هیچ ئەركێك لەسەر خاوەنەكەی، لەمانگی دووەمدا دەتوانن لە هێلانەكەیان بچنەدەرە وە خۆیان هەوڵی خواردن و خواردنەوە بدەن، هەروەها لەمانگی سێهەمدا دەتوانین كوتانی ڤاكسینیان بۆ بكرێ تا لە نەخۆشی بیان پارێزی، پاش (2 – 3 ) مانگ گەورەدەبن و نێرەكان دەتوانن پێ بگەن لەڕووی ڕەگەزییەوە.

زاوزێی كەروێشک/zawzêy kerwêşik: نتـ:[ گیان] كەروێشك یەكێكە لەو گیانەوەرانەی كە فرەزێ یە، واتە بەیەك سك چەندین بەچكەی دەبێت و لەساڵێكدا چەندین جار زاوزێ دەكات، هەندێ جۆری كەروێشك لە ( 9 – 12) مانگ پێدەگەن و لەگەڵ مێنگەكان جووت ببن و وەرزی زاوزێیان دەست پێبكات، یەك كەروێشكی نێرە بەشی (5 – 10) كەروێشكی مێنگەدەكات بۆ پەڕین و زاوزێ، لەماوەی (7 – 10) ڕۆژ پەڕین و كاتی جووت بوون بەردەوام دەبێت، ئەگەر نێرەی نەبوو دوو ڕۆژ زەوقی نامێنێت و هەم دیسان دەست پێدەكاتەوە. كەروێشكی وا هەیە( 8) جار دەزێت لەساڵێكدا، بەلانی كەم (35 – 40) بەچكەدەكات هەندێك جۆریش هەیە (48 – 54) بەچكە دەكات، بۆیە دەتوانین بڵێین مێنگەی كەروێشك (20 – 25) ئەوەندەی كێشی خۆی گۆشت بەرهەم دەهێنێت لە ساڵێكدا. ئەم جۆرە ئاژەڵە 40 شەو جارێ بێچووی دەبێت كە كەمتر نین لە 10 بێچوو. دەتوانێت شیر بدات و ئاوسیش بێ لەهەمان كاتدا، توانای زاوزێ كردن لەكەروێشكدا زۆرزۆرە، بەمەش لە ئاژەڵە شیردەرەكانی تری جیادەكرێتەوە، لەدوای (6 – 10) كاتژمێر بێچودان دەگەڕێتەوە باری ئاسایی، هەرجارەی لانی كەم (3 – 12) بەچكەی دەبێت، كەروێشكی واش هەیە 20 بەچكەی دەبێت، بەڵام كەروێشكی كیوی (1 – 4) بەچكەدەكات، ئەگەر وشكەساڵی و بێ بارانی بێت، بەڵام ئەگەر ساڵەكەی خۆش بێت زیاتر بەچكە دەكات.

بەچكە كەروێشک/beçike kerwêşik: نتـ:[ گیان] كەروێشكی جحێل : خرنك.[ ئینگـ : Kit ، Kitten]{ گیوی، ل، 744}.

خواردنی كەروێشک/xiwardinî kerwêşik: نتـ:[ گیان] كەروێشكی كێوی جۆرەها گیا دەخوات، سەوزە و میوە، بەڵام كەروێشكی ماڵی یان ئەوانەی لە كێڵگە و شوێنی تایبەت بەخێو دەكرێن بەمەبەستی قەڵەوكردن و گۆشت پێویستیان بەخواردنی زیاترە لە جۆر و بڕدا وەك ( گیا، یۆنجە، گێزەر، ترۆزی، خەیار، زرك، گەنم، جۆ، نانەڕەق و چەندین جۆری تری دانەوێڵە) بۆیە ئاڵفی تایبەت ئامادە كراوە بۆ بەخێوكردنیان كە ڕێژەی پرۆتین دەبێت (%16) بێت، هەروەها ڕێژەكان گۆڕانكاری بەسەردا دێت، نموونە لەكاتی قەڵەوكردنی كەروێشك دەبێت ڕێژەی پرۆتین (%18) بێت، بۆ كەروێشكی ئاوس (%16 – %18) بێت، بۆ كەروێشكی نێرە (%18) پرۆتینە، بۆ مێنگەی ئاسایی (%14). ئینجا ڕێژەی چەوری لە ئاڵفەكەدا بۆ هەموو بارەكان دەبێ (%2 – %3.5) بێت، هەروەها بۆ هەموو بارەكان ڕێژەی ڕیشاڵ (%10 – %14)بێت. ڕۆژانە دووجار خواردن دادەكرێت بۆ كەروێشك بەیانیان خواردنی جۆری هاڕاوەی دانەوێڵە و نانەڕەق، بە نیوەڕوان دەكرێت گیای سەوز و یۆنجە و توێكڵی پەتاتە و گێزەرو ..هتد ، دەبێت بەڕێژەی (50) گرام خواردن بۆ یەك كیلۆ كێشی كەروێشك ڕۆژانە دابین بكرێت، شوێنی ئاوخواردن دەبێت خۆدكار بێت، تاكو ئاوەكە پیس نەبێت.

فەرووی كەروێشک/ferûy kerwêşik: نتـ:[ گیان]

گۆشتی كەروێشک/goşkerwêşik: نتـ: گۆشتی كەروێشل سووری كاڵ مەیلە و سپی و ناسك و پڕ ماددەی خۆراكییە( بەگۆشتی سوور ئەژمار ناكرێت)، ڕێژەی پرۆتینی  (%20- %21)ـە، ڕێژەی چەوری (%8.5)، و كاربۆهیدرات (%5)  و خۆڵەمێش (%5.1) و چەوری كۆلیسترۆڵی زۆر نزمە، بۆیە كەسانی گەورە و بەتەمەن دەتوانن بێ ترس بیخۆن، ڕێژەی خوێی كانزایی تەواوی تێدایە، ڕیشاڵی كەم و ناسكە و بە ئاسانی هەرس دەكرێت، لەدوای كوڵاندن ڕەنگی گۆشتەكەی سپی دەبێت وەك گۆشتی مریشك، باشترە ئەو كەروێشكانە بەكاربێن بۆ سەربڕین و خواردن كە تەمەنیان لە (6 – 9) مانگ بێت، یان لەساڵێك زیاتر تێنەپەڕێت.

لانەی كەروێشک/kaney kerwêşik: نتـ:[ گیان]

مێیەی كەروێشک/mêyey kerwêşik: نتـ:[ گیان][ كەروێشك+ ی+ مێ] كەروێشكی مێ.[ ئینگـ : doe rabbit]

نێرەی كەروێشک/nêrey kerwêşik: نتـ:[ گیان] [ ئینگـ : Buck]

كەروێشكەخەو/kerwêşike xew: نتـ:[ كەروێشك+ ئە+ خەو] جۆرە نوستنێكە، كە چاوی هێشتا بەتەواوی نەقووچابێت.

كەروێشک بەخێوكردن/kerwêşik bexêwkirdin: ن:[ گیان] بەخێوكردن و ڕاگرتنی كەروێشك پێویستی بە گرنگیدان و چاودێری زۆر وورد هەیە چونكە زۆر هەستیارە بۆ نەخۆشی و گۆڕانكارییە ژینگەییەكان ، كەروێشك زۆر وریا و هەستیار و خێرایە لە جوڵە و ڕاكردن دا، بەرەبەیان و ئێواران زۆر چالاكە.

وێنجەكەروێشک‌/wênce kerwêşik: نتـ:[ ڕوو][ وێنجە+ كەروێشک] ئەسپسم ئەسپست، وێنجە كێویلە، هەسپست، هەسپك، یۆنجە تاڵێ.

.

                                         هەندێک لە جۆرەكانی كەروێشک                                                  

زیاتر لە ( 40 ) جۆری كەروێشک لەجیهاندا هەیە وەک كەروێشكی گۆشت، كەروێشكی جوانی، بەپێی توانا ناوی ئەمانەیان دەنوسین :

.

كەروێشكی ئاڵتان/kerwêşikî aľtan: نتـ:[ گیان] كێشی 3 كگم ە، هەمەڕەنگە، قاوەیی، ڕەش، بۆر، ژێرسكی خاكیە، لە ساڵێكدا 35 بەچكەدەكات.[ ئینگـ : Altan Rabbit]

كەروێشكی ئەرجێنت/kerwêşikî ercênt: نتـ:[ گیان] كەروێشكێكی بچووكە ڕەنگی سپی و خۆڵەمێشی، كرێمی، سووری هەیە( 3 – 4) كگم ە، چوار جۆری هەیە ( رجینت كامپیجن( ڕەنگی شەمپانیا)، ارجینت كریمی، ارجینت كەوە( خۆلەمێشی) ، ارجێنت براون  واتە قاوەی كاڵ  یان خورمایی. [ ئینگـ : Argente Rabbit]

كەروێشكی ئەڵمانی/kerwêşikî aľmanî: نتـ:[ گیان] كەروێشكی هێرمان، لە كەروێشكی فلاندەر دەچێ و زۆر گەورەیە، 48 بەچكە دەكات لەساڵێك دا، لە تەمەنی 6 مانگی دا پێدەگات، كێشی ( 7 – 8) ە هەمەڕەنگە، سەری خڕ و گوێی درێژە، بۆمەبەستی گۆشت بەخێو دەكرێت. [ ئینگـ : Germany Rabbit]

كەروێشكی ئەمریكی/kerwêşikî emrîkî: نتـ:[ گیان] كەروێشكی كالیفۆڕنیا : لە ساڵی 1917 بەدواوە لە خوارووی كالیفۆرنیا دۆزراوەتەوە، ڕەنگی كەوە (خۆلەمێشی) و سپیە هەروەها گوێ و لوت و قاچ ڕەشی هەیە دەركەوتووە كە پڕ بەرهەمە، لەماوەی  هەشت مانگ تەمەندا  كێشی نێرەكەیان دەگاتە ( 6 – 7) كیلۆ، مێنگە (7 – 8) كگم گۆشتی سافی.[ ئینگـ : American Rabbit ]

كەروێشكی ئەمریكی لێڵ و گوێشۆڕ/kerwêşikî emrîkî ľêľ û giwêşor: نتـ:[ گیان] ئەم جۆرە چەندین ڕەنگی هەیە( سپی، سپی بەڵەك، شین، خاكی، بۆر، خورمایی. نۆزدەڕەنگی هەیە) ناوبانگی باشی پەیداكردووە لە ناو خەڵكدا زۆر بەخێودەكرێت بەهۆی كەم جوڵە و سستییەوە و جوانی ڕەنگەكانی، نێرە لە ماوەی شەش مانگی تەمەندا  كێشی دەگاتە (2.5) كگم، مێنگە (3) كگم، تەنیا بۆ مەبەستی فەروەكەی بەخێو دەكرێت، بەڵام مووەكەی لە هی كەروێشكی ئەنگۆرا كورتترە.[ ئینگـ : American Fuzzy Lop Rabbit]

كەروێشكی ئەنگۆرا/kerwêşikî engora: نتـ:[ گیان] ئەسڵ توركییە، قەبارەی بچووك و مامناوەندە (3 – 4 )كگم ، ڕەنگی سپیە، زۆر جوانە، توكەكەی زۆر نەرم و شلە، لەبەر جوانی لە پێشبڕكێكاندا بەكاردەهێنرێت، چەندین جۆری هەیە( ئینگلیزی و فەرەنسی، ئەمریكی، ئەڵمانی، چینی) ساڵانە چوار جار توكەكەی لێدەكرێتەوە، واتە تەنها كەروێشكە كە برینگە دەكرێ بۆ فەروەكەی.[ ئینگـ : Angora Rabbit]

كەروێشكی ئینگلیزی خاڵدار/kerwêşikî înglîzî xaľidar: نتـ:[ گیان] بابیۆن : كێشی مامناوەندە  (3 – 5 )كگم  ە، نزیكەی حەوت ڕەنگی هەیە( ڕەش، سپی، بەلەك، قاوەیی، خورمایی، خۆلەمێشی بۆ )، لەگەڵ بوونی خاڵ لەگەڵ هەموو ڕەنگەكان لە دەوری چاو و لوت و گوێچكەی ڕەنگی ڕەش، خاكی، شینی هەیە، لەگەڵ خەتێك بەهەمان ڕەنگ لەسەرپشتی، ئەم جۆرە كەروێشكە لێكنادرێ لەگەڵ جۆرەكانی تردا، لە ساڵێكدا 54 بەچكەدەكات.  [ ئینگـ : English Spot]

كەروێشكی ئینگلیزی گەورە/kerwêşikî înglîzî gewire: نتـ:[ گیان] كێشی(6 – 7) كگم، بەمەبسەتی گۆشت و فەروە بەخێودەكرێ، لەكەروێشكی فلاندەر كەمێ بچوكترە .لە ئەسڵدا لە بەلجیكاوە هاتوە بۆ ئێرە و پەروەردەكراوە، ڕەنگی خۆلەمێشیەكی زیویە. [ ئینگـ : British Gaint Rabbit]

كەروێشكی بۆكسات/kerwêşikî bokisat: نتـ:[ گیان] ەنگی سپی و چاوی سوورە، لەئەسڵ دا فەرەنسیە، سەری گەورە و گوێی دریژە، (5.6) كگم دەبێت.[ ئینگـ : ]

كەروێشكی بێڤێرین/kerwêšikî bêvêrîn: نتـ:[ گیان] كێشی (4 – 5) كگم ە، و لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ناژی، ڕەنگی سپی، كەوە، ڕەشە، بۆ مەبەستی گۆشت و فەروەكەی بەخێودەكرێت، ئەسڵی لەناوچەی (بیڤیرن) ی بەلجیكایە. [ ئینگـ : Beveren Rabbit]

كەروێشكی بەریتانی بچووك/kerwêşikî berîtanî bičûk: نتـ:[ گیان] لەئەسڵدا پۆڵەندییە و گرانترین و بە بەهاترین كەروێشكە ، چەندین ڕەنگی هەیە (ڕەش، خۆڵەمێشی، خاكی، بۆر)، چاویان سوورو قاوەییە. [ ئینگـ : Britannia Petite Rabbit]

كەروێشكی بەلجیكی كێوی/kerwêşikî belcîkî kêwî: نتـ:[ گیان] (6 )كگم دەبێت، ڕەنگی زەردی ئاڵتونییە، ژێر سكی و دەوری چاو گوێ سپییە، بەرگەی ئاووهەوای گەرم دەگرێت، لەساڵێك دا 48 بەچكە دەكات، لەشی درێژە و پشتی دەچەمێتەوە، لەئەسڵدا كێوی بووە و دواتر ماڵی كراوە و چەندین ڕەنگی تری لێ پەیدابووە. [ ئینگـ : Belgian Hare Rabbit]

كەروێشكی پۆلاری/kerwêşikî polarî: نتـ:[ گیان] کەروێشکە کێوی پۆلاری فەرووەکەی ڕەنگی سپییە، دەتوانێت لە کاتژمێرێكدا 60 كم ببڕێت.  [ لا : Lepus arcticus][ ئینگـ : The Arctic hare ، polar rabbit]

كەروێشكی پۆڵەندی/kerwêşikî polendî: نتـ:[ گیان] لە ئەسڵ دا ئینگلیزیە نەك پۆڵەندی، كەروێشكێكی بچكۆلەیە ( قەزەم)ە نزیكەی (1 – 1.5)كگم دەبێت، ڕەنگەكانی جیاواز و سەرنج ڕاكێشن، سپییەكەی زۆر پاك و جوانە هەندێ ڕەنگی مەیلەوزەرد و ڕەشی هەیە، چاوی سوور و شینە، بە تایبەت جۆرە ئەمریكیەكەی، گوێچكەی بچووكە.[ ئینگـ : Polish Rabbit]

كەروێشكی چنچیلا/kerwêşikî činčinla: نتـ:[ گیان] كەروێشكێكی زیرەكە و حەزدەكات لە گەڵ خاوەنەكەی بێت، قەبارەی گەورەیە ، سێ جۆری هەیە ،(چنچیلای ئەمریكی، چنچیلای ئاسایی، چنچیلای گەورە)  كێشی (5 – 8) كگم دەبێت  و ڕەنگەكانیشی جوانن خۆلەمێشی و مەیلە و شینە، چنچیلای گەورە لەئەنجامی لێكدانی  چنچیلای ئاسایی و كەروێشكی فلامیش گەورە (Gaint Flemish ) لێكدراوە  نەوەیەكی نوێی زۆر گەورەی لێ بەرهەم هاتووە بە ناوی چنچیلای گەورە كە بۆ مەبەستی گۆشتە.[ ئینگـ : Chinchilla Rabbit]

كەروێشكی ڕۆك/kerwêşikî rok: نتـ:[ گیان] واتە كەروێشكی بەردەلڵان، كێشی 4 كگم ە، چەندین جۆری هەیە، ڕەنگەكانیشی جوانە، فەروەی ئەم كەروێشكە گرانترینە لەجیهاندا ، گوێ كورتە، لە شوێنە شاخاویەكانی ئاسیا، ڕۆژئاوای ئەمریكا، ڕۆژهەڵاتی ئەفریقا دەژی. [ ئینگـ : Roky Rabbit , Rock hyrax]

كەروێشكی سیمنوار/kerwêşik: نتـ:[ گیان] ڕەنگی ڕەشی بریقەدارە ،4 كگم دەبێت، لەساڵێك دا 55 بەچكەدەكات، ڕاهاتووە بەكەش و هەوای میسر.[ ئینگـ : ]

كەروێشكی فلێمش گەورە/kerwêşik: نتـ:[ گیان] فلاندەر : ڕەنگی خۆڵەمێشییە، ژێرسكی سپیە، چاوی هەنگوینییە هەروەها ڕەنگی سپی و قاوەیی و مەیلە و بۆری هەیە، سەری پانە و گوێی درێژە، بە 8 مانگی پێدەگات( جنسی) و لەیەكساڵی دا كێشی تەواوئەدات كە (8 – 12)  كگم ە، ئەسڵ لەناوچەی فلاندەری باكوری بەلجیكایە، یەكێكە لە كەروێشكە گەورەكان كە بۆ مەبەستی گۆشت و فەروو بەخیودەكرێت. [ ئینگـ : Flemish Gaint Rabbit , Flander]

كەروێشكی گوێ شۆڕی ئینگلیزی/kerwêşikî giwê sûrî îngilizî: نتـ:[ گیان] گوێی شۆڕبۆتەوە، كێشی نزیكەی 5 كگم دەبێت، بۆ كاری زاوزێ و وەچە خستنەوە بەكاردەبرێت بەلێكدانی لەجۆرەكانی تری كەرویشك( تهجین)، لەساڵێك دا نزیكەی 48 بەچكەدەكات، ئەسڵی ئینگلیزیە، یەكەم كەروێشكی گوێ شۆڕ بووەوەیە كە مرۆڤ بەخێوی كردووە و هەمەڕەنگە. [ ئینگـ : English Lop Rabbit]

كەروێشكی نیوزلەندی/kerwêşikî newzlendî: نتـ:[ گیان] سەرەڕای ناوەكەی لە ئەسڵدا ئەمریكیە و لە كالیفۆرنیاوە هاتووە لە نیوزلەندا بەخێودەكرێت، كێشی( 4.5 – 6.5) كگم ە، سەری لاكێشەیی و گوێ كورتە، ڕەنگی سپی و چاوسوورە، قاوەیی و خورمایی (سوور) و ڕە شی هەیە، بۆ مەبەستی گۆشت و تاقیگە بەكاردەهێنرێت.[ ئینگـ : New Zealand Rabbit]

كەروێشكی نیوكالیفۆرنیا/kerwêşikî New Halîforniya: نتـ:[ گیان] لە ئەنجامی لێكدانی كەروێشكی نیوزلەندی و كالیفۆرنیای ئەسڵ( ئەمریكی) پەیدابووە بە مەبەستی كێشی زیاتر، هەمان رەنگی كەروێشكی كالیفۆرنیای هەیە, بەڵام لوت و گوێ و كلك و قاجەكانی ڕەشە، توانای زاوزێی زۆرە لەساڵێك دا 48 بەچكە ئەكات.[ ئینگـ :  New California ، Black-tailed jackrabbit]

كەروێشكی هارلی كوین هوتچ/kerwêşikî Harlî kuîn Hutiç: نتـ:[ گیان] ئەسڵ فەرەنسییە و كێشی(2 – 4) كگم ،بەخێو دەكرێت وەك كەروێشكی جوانی، گوێ قوت و ڕەنگی فەروەكەی هەمەڕەنگە، ڕەش و خاكی، سپی و قاوەیی، ڕەش و سپی، ڕەنگەكان وەك ئەڵقە بەدەوری لەشیدا لوولی خواردووە. [ ئینگـ : Harlequin Hutch]

كەروێشكی هاڤانا/kerwêşikî Havana: نتـ:[ گیان] كێشی 3- 4 كگم ە، چەند ڕەنگێكی هەیە(خاكی تۆخ یان چوكلێتی، ڕەش، خۆڵەمێشی، بۆر)[ ئینگـ : Havana Rabbit]

كەروێشكی هۆتۆت/kerwêşikî Hotot: نتـ:[ گیان] جوانترین و قەشنگترین جۆری كەروێشكە، قەبارەی بچووكە، (3 – 4.5) كگم دەورووبەری چاوەكانی ڕەشە وەك كلڕێژ كرابن وایە، چەندین جۆری هەیە، هەمەڕەنگ و گوێ بچووكە، بەڵام بەشێوەیەكی گشتی لەیەك دەچن، لە ئەسڵدا فەڕەنسییە.[ ئینگـ : Hotot Rabbit]

كەروێشكی هۆڵەندی/kerwêşikî Holendî: نتـ:[ گیان] لەسەرخۆ و ڕەنگی جوانە، لوت و قاچەكانی سپیە، سەرو گوێچكە و لەشی  ڕەش، شین، خاكی، خۆڵە مێشی، خورمایی…هتد، كێشی مام ناوەندە (1.5 – 4.5) [ ئینگـ : Dutch Rabbit]

كەروێشكی هیمالایا/kerwêşikî Hîmalaya: نتـ:[ گیان] قەبارەی بچووكە ( 2 – 2.5)كگم ە، سپیە، خاڵی ڕەش، قاوەیی، سوور، خۆڵەمێشی لە دەوری دەم و گوێچكەی هەیە، بۆ مەبەستی گۆشت و فەرووەكەی بەخێودەكرێ، هەندێك جار لەگەڵ نیوكالیفۆرنیا لەیەك جیا ناكرێنەوە.[ ئینگـ : Himalaya Rabbit]

.

.

___________________________________

كەروێشک ² /kerwêşik: ن:[ فەل] کۆمەڵە ئەستێرەیەکە.

.

.

_____________________________

كەروێشک ³ /kerwêşik: ن:[ کات] چوارەمین ساڵی ساڵپێوەی توركستانی یە،

.

.

.

.

.

{

سەرچاوە :

فەرهەنگی کانی، ل، 680

دكتۆرناجح گوڵپی  

}.