هەڵگەڕان/heľgeřan: کتن:[ هەڵ+ گەڕان]
1 – هەڵچوون بەقەد دار و درەخت و شوێنی بەرزدا.{ خاڵ، ل، }
:: بەدار هەڵگەڕا.
:: بەچیا هەڵگەڕا.
2 – ڕۆیشتنی جانەوەر بەلەشدا.
:: ئەسپێم پێ هەڵگەڕا.
:: دوپشکێکیم پێ هەڵگەڕا.
3 – بزڕکان _ بزڕکاندن، بۆڕین، هەڵبزڕکان، بڕکانەوە : خراپ بوونی شیر لە کاتی کوڵاندا.
:: شیرەکە هەڵگەڕاوە.{ هەژار، ل، 998}.
4 – هەڵبڕسکان.{ گیو، ل، 921}.
هەڵگەڕانەوە/heľgeřanewe: کتن:
1 – ئاوەژووبوونەوە، ژێروڕۆبوون
2 – بریتییە لەپەشیمان بوونەوە.
هەڵگەڕاندن/heľgeřandin: کتپ:
1 – وەڕگەڕاندن.
2 – بەڕەوژوور سووڕاندن.
3 – بەڕەوژوور گەیاندن.
:: پەز هەڵ گەڕێنە چیا.
هەڵگەڕاندنەوە/heľgeřandinewe: کتپ:
1 – وەرگێڕان: وەک بەڵەم و کەشتی لەناو ئاودا.[ ئینگـ: capsize]
2 – بریتییە لە پەژیوان کردنەوە.
هەڵگەڕاننەوە/heľgeřaninewe: کتپ:[ ئەردە] هەڵگەراندنەوە.
هەڵگەڕاو/heľgeřaw: ئانفا:[ هەڵگەڕان] ئاوەژوو، وەرگەڕاو.
1 – شیری بزڕکاو.
2 – داگەڕاو : پێستی پڕ لە دوومەڵ و زیپک.
:: لەشی لە زیپکان هەڵگەڕاوە.
3 – داقناو بە ئەسپێ و زیندەوەر.
هەڵگەڕاوە/heľgeřawe: نفا: ژێر و ڕۆکراو.
هەڵگەڕیاگەوە/heľgeřiyagewe: نفا:[ کباش] لە دۆستی پەشیمان.
هەڵگەڕیانەوە/heľgeřiyanewe: کتپ:[ کباش] هەڵگەڕانەوە.
هەڵگەڕیاو/heľgeřiyaw: نفا: بەرەواژوو، ئاوەژوو.
| زاراوەی هەڵگەڕان لە واتای جیاجیا دا |
بەبرینگ هەڵگەڕان/bebirîng heľgeřan: کتپ:[ مکـ] نەخۆشی یەکە تووشی مەڕ دەبێت کاتێک کە خوریەکەی دەبڕیتەوە و ئەوجا خوری دیکە ناگرێت.
پێداهەڵگەڕان/pêdaheľgeřan: کتن:[ پێدا+هەڵگەڕان] پێداهەڵگەڕان.
1 – وەسەرکەوتن لە خوارەوە بەرەو سەر، چوونەسەر بە کێو و بەرزایی.
2 – جڕوجانەوەر کەوتنە لەش.
:: ئەسپێم پێهەڵگەڕە.
:: لەو مێروولانە نزیک مەبەوە پێت هەڵدەگەڕێن.
پێداهەڵگەڕاندن/pêdaheľgeřandin: کتپ:[ پێدا+ هەڵ+گەڕاندن] پیاهەڵگەڕاندن.
خاڵی هەڵگەڕان/xaľî heľgeřan: کتپ:
ڕەش هەڵگەڕان/řeşheľgeřan: کتن: ڕەشبوون، تاریک بوون، ڕەش داگیرسان.
ڕەنگ هەڵگەڕان/řeng heľgeřan: کتپ: ڕەنگ پەڕین.{ گیو، ل، 921}.
زەرد هەڵگەڕان/zerdheľgeřan: نتـ:[ نخ] ڕەنگ پەڕین : یەکێ لە نیشانەكانی خوێن بەربوونی گەدە ئەمانەن : سەرەگێژە، ماندوویەتی بێ وچان، بێهێزی، لاواز بوون و زەرد هەڵگەڕان.
سپی هەڵگەڕان/sipîheľgeřan: کتپ:
سوورهەڵگەڕان/sûrheľgeřan: کتن:[ ڕەنگ] سووربییەی( هـ)، سووربوون، ڕەنگی سوور بەسەرداهاتن.[ ئینگـ : redcolouration ، reddening]
شین هەڵگەڕان/şîn heľgeřan: کتن:[ نخ][ شین+ هەڵگەڕان ] لێرەدا مەبەست لە پەڵەی شین بوونەوەیە لەسەر پێستی لەشی مرۆڤە، هۆکارەکەشی کەمی ئۆکسجینە لە هیمۆگلۆنینی دەزوولەی خوێنیەنەکانی لەش.[ لا : cyanosis]{ پەزیشکی، ل، 03}.
لێهەڵگەڕانەوە/lêheľgeřanewe: کتپ: سەرکێشی کردن.
.
.
.
.