نیو/nîw: ن:
1 . [ ن] نیڤ( کباک)، نێمە( زا)، نیم( هـ)، نییو: پێشگرێکە لە زمانی کوردی، کە دەکەوێتە پێش ووشەوە و وشەیەکی نوێی لێ دروست دەبێت، کە واتایەکی ناتەواوی پێدەبەخشێت.
2 . [ ئان] لەت، ناتەواو، بەش بەش، چڵ، کەرت، نیمچە.
3 . [ ئاک] نیوە.
| لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە. ل. | ||
| گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
| نەێمە | amEan | Half, hemi , semi |
| تێبینی |
| کاتێک کە باس لە زمانی کوردی دەکرێت، کە زمانێکی هیندوئەوروپییە. ئەم ووشەیە یەکێکە لە کۆڵەکەکانی بەراوودکردن لە زمانناسی دا |
نیواونیو/nîwawnîw: نتـ:[ نیو+ ئاو+ نیو] نیوە، نیمە : لەدووبەش بەشێک، بەشێ لە دووبەش، وەک یەک.[ ئینگـ: in half]
:: بازاری زێڕ، نیواونیو زیاتریش دابەزیوە.
نیوئاواز/nîwawaz: نتـ:[ مۆسیقا][ نیو+ ئاواز] نیڤ ئاواز( کباک)، نیمچە ئاواز( هـ).[ ئینگـ: half tone].
نیوئاوتۆمات/nîwawtomatik: نتـ:[ نیو+ ئاوتۆمات] نێوئۆتۆماتیکی، وەک ئامراز، مەکینە وماشین یان بە چەکێک دەگووترێت شقارتەی ئاگردانەکەی ئاوتۆماتیک بێت.[ ئینگـ: semiautomatic]
نیوئایینی/nîwayînî: ن:[ نیو+ ئایینی][ ئینگـ: semi religious].
نیوئەشکێل/eşkêlnîw: ن:[ بیر][ نیو+ ئەشکێل] نیوەتیرە( ئەندازە).
نیوئەلیرەم/nîwelîrem: نتـ:[ کۆن][ نیو+ ئەلیرەم] نیم ئەلیرەم( هـ).
نیوئیزرەم/nîwîzrem: ن:[ کۆن][ نیو+ ئیزرەم] نیم ئەلیرەم( هـ).
نیوە/nîwe: نتـ:[ نیو+ ئە] نیمە _ نیمچە( هـ)، بەشە _ بەشێ : کوتێکی تەواو.
| تێبینی |
| پێشگرێکە لە[ نیو+ ئە]ی زمانی کوردی بە واتای( نیمچە، بەشە) کە هاوواتای( semi)ی زمانی ئینگلیزی دێت، کە زۆر لە زاراوەی زانستی بە پەیڤی لێکدراوی یان دارێژراوەی لەسەری بنیات نراوە. |
:: لە نیوەدا : نیمەنە.
نیوەئەفسانەیی/nîweefisaneyî: نتـ:[ نیوە+ ئەفسانەیی] [ ئینگـ: semi legendary].
نیوەئیفلیج/nîweîfilîc: نتـ:[ نخ][ نیوە+ ئیفلیج] نیمەئیفلیج : ئیفلیج بوونی لایەکی لەشی مرۆڤ.[ ئینگـ: hemiplegia].
نیوەبازنە/nîwebazine: نتـ:[ بیر][ نیو+ئە+ بازنە] نیڤ چغز، نیوگۆڤوەند _ نیوگۆڤەندەک، نیڤخەلەک، نیڤچەمەرە.[ ئینگـ: Semicircle].
نیوەبازنەیی/nîwebazineyî: نچ:[ بیر][ نیو+ئە+ بازنە] نیڤچغزی، نیوگۆڤەندەکی، نیڤخەلەكی، نیڤچەمەرەیی.[ ئینگـ: Semicircular].
نیوەبرژان/nîwebirjan: کتن:[ نیوە+ برژان] پەردۆخیان، نیمەسووتیان، هەڵپڕووزان.
نیوەبرژاو/nîwebirjaw: ئانفا:[ خوار][ نیوە+ برژاو( برژان)] نیم برشت، خاوەبرژ، نیوەبرژای، نەتەواو برژاو.[ ئینگـ: half baked]
نیوەبرێژ/nîwe birêj: نتـ:[ خوار][ هـ، مکـ][ نیوە+ برێژ] بۆ دانی گەنم و کونجی و قاوە و هیتر.
نیوەبرێژبوون/nîwebirêjbûn: کتن:[ نێوەبرێژ+ بوون] نیوەبرێژبی یەی.
نیوەبرێژکردن/nîwebirêjkirdin: کتپ:[ نێوەبرێژ+ کردن] نیوەبرێژکەردەی.
نیوەبزوێن/nîwebizwên: نتـ:[ زمان][ نیو+ ئە+ بزوێن] پیتانیڤ بزوێن، نیمچەنزوێن، نیم دەنگنەرم.[ ئینگـ: semi vowel]
نیوەپەردە/nîweperde: نتـ:[ نیو+ ئە+ پەردە] نیم پەردە.
نیوەپەردەیی/nîwe perdeyî: نچ:[ توێ][ نیوە+ پەردەیی] نیمچە پەردەیی.[ ئینگـ: semimembranosus]
نیوەپڕی/piřînîwe: نتـ:[ نیو+ ئە+ پڕی] نیمە پەڕی( هـ). نێوەبەتاڵ : پڕبوون تا نیوە وەک ئاو یان تشتێکی دیکە.[ ئینگـ: half glass full]
نێوەپۆڕ/nîwepor: نتـ:[ باڵ] ئاڤدەل.
نیوەپیاو/nîwepiyaw: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ پیاو] نیمەپیا.
نیوەپیربوون/nîwepîrbûn: نتـ: بەناواچوون.
نیوەتا/nîweta: نتـ:[ نیوە+ تا] نیوەفەردەیەک.
نیوەتاریک/nîwetarîk: نتـ:[ نیوە+ تاریک] نیڤ تاری.[ ئینگـ: semi drakness].
نیوەتەختە/nîwetexte: نتـ: بەشی پێشەوەی پێڵاو.
نیوەتەمەن/nîwetemen: نتـ:[ نیو+ ئە+ تەمەن] نیم تەمەن، تەمەنی نیوە : ئەو کاتەی کە پێویستە بۆ شیبوونەوەی نیوەی ژمارەی ئەتۆمییەکانی ماددە تیشک دەرەوە.[ ئینگـ: half life].
نیوەتێر/nîwetêr: نتـ:[ نیو+ ئە+ تێر] نیمەسیر( هـ).
نیوەتێری/nîwetêrî: نچ:[ نیوەتێر+ ی] نیمەسیری( هـ).
نیوەتیرەک/nîwetîrek: ن:[ بیر][ نیو+ ئە+ تیرە+ ک] نیڤ تیرەک.[ ئینگـ: semi diameter].
نیوەجودا/nîwecuda: ن:[ ئەند][ نیو+ ئە+ جودا] نیڤ جودا( کباک) : خانی یێ هەڤ دیوار ل گەل خانی یەک دی.[ ئینگـ: semi detached].
نیوەچاوراو/nîweçawraw: نتـ:[ نیوە+ چاوراو] پەڵخوڕ : لەوەڕی ناوسكی ئاژەڵ کە هێشتا هەرس نەبووبێت.
نیوەچڵ/nîweçiľ: ئانتـ:[ نیوە+ چڵ] نیمەچڵە( هـ)، نێوە وناتەواو.
نیوەچڵبوون/nîweçiľbûn: کتن:[ نیوەچڵ+ بوون] نیمەچڵ بییەی( هـ).
نیوەچڵکران/nîweçiľkiran: کتپ:[ نیوەچڵ+ کران] نیمەچڵ کردیای( هـ).
نیوەچڵکردن/nîweçiľkirdin: کتپ:[ نیوەچڵ+ کردن] نیمەچڵ کەردەی( هـ).
نیوەچڵی/nîweçiľî: نچ:[ نیوەچڵ+ ی] نیمەچڵی.
:: لە نیوەچلی دا : نیمەچڵیەنە _ نیمەچڵینە( هـ).
نیوەچن/nîweçin: نفا:[ نیوە+ چن] نیمەچن _ نیمەچنە( هـ).
نیوەچۆڵ/nîweçoľ: نتـ:[ نیوە+ چۆڵ] نیمەچۆڵ _ نیمەچۆڵە( هـ).
نیوەچۆڵی/nîweçoľî: نچ:[ نیوەچڵ+ ی] نیمەچۆڵی.
نیوەچێوە/nîweçêwe: نتـ:[ نیوە+ چێوە]
نیوەخەو/nîwexew: نتـ:[ نیوە+ خەو] نیمەوەرم _ نیمە وەرمە.
نیوەخرۆک/nîwexirok: نتـ:[ ئینگـ : Hemisphere].
نیوەخۆکار/nîwexokar: ئانتـ:[ سەز][ نیو+ ئە+ خۆکار] نیڤ خوکار.[ ئینگـ : semi automatic].
نیوەخواب/nîwexiwab: ئانتـ:[ وێژە][ نیوە+ خواب] مەبەست خەواڵوو.
{
نیگاهی چاوی مەستی نیوەخوابت
هەزاری وەک منی خستۆتە تابووت
}{ کوردی، ل، 15}.
نیوەداخراو/nîwedaxiraw: ئانتـ:[ تێكـ][ نیو+ ئە+ داخراو( داخران)][ ئینگـ: semi closed]
نیوەداگیرکاری/nîwedagîrkarî: ئانتـ:[ ڕامیـ][ نیو+ ئە+ داگیر+ کاری] نیڤ داگیرکری.[ ئینگـ: semi colonial]
نیوەدەرەبەگی/nîwederebegî: نتـ:[ ڕامیـ] نیڤ دەرەبەگی( كباک)، نیوە فێوداڵ.[ ئینگـ: semi feudal]
نیوەدەشتایی/nîwedeştayî: نتـ:[ جێۆ] بێروون.
نیوەدەڵێنەر/nîwe deľêner: نتـ: جۆرە پەردەیەکە ماوە دەدات بە تێپەربوونی هەندێک ماددە و هەندێکیان قەدەغە دەکات.[ ئینگـ: semi osmotic]
نیوەدوورگە/nîwe dûrige: نتـ:[ جێۆ][ نیوە+ دوورگە] شیوەدوورگە، دوورگەی ناتەواو : زەوییەک، کە لە زۆرلاوە بە ئاو دەورە درابێت یان جێگایەک لە وشكی کە سێ کەناری ئاو بێت و لایێكی چەسپابێت بە وشکانیەوە.[ ئینگـ: Peninsula].
نیوەر/nîwer: نفا:[ بیر][ نیو+ ئەر] دووکەرتکەر.
نیوەڕەپ/nîwe řep: نتـ:[ پز][ نیو+ ئە+ ڕەپ] نیڤ ڕەپ.[ ئینگـ: semi erect].
نیوەڕەق/nîwe řeq: نتـ:[ نیو+ ئە+ ڕەق] نیمچەنەرم، نیڤ ڕەق.[ ئینگـ: semi solid].
نیوەڕەوان/řewannîwe: نتـ:[ نیو+ ئە+ ڕەوان] نیمەڕەوان، نیمەشۆر( هـ)، نییوڕان، نێوەڕۆژ.
نیوەڕەوانی/řewanînîwe: نچ:[ نیوەڕەوان+ ی] نیمەڕەوانی.
نیوەڕن/řinnîwe: نتـ:[ نیو+ ڕن] نیمەڕن، نیمەڕنە.( هـ).
نیوەڕۆژ/řojnîwe: نتـ:[ کات][ نیو+ ئە+ رۆژ][ ئینگـ: semi diurnal].
1 – ناڤڕۆژ، نیڤڕۆژ، نییڕۆ، نیمەڕۆ _ نیمەڕۆژ، نییوڕان، نیڤڕان، ناوەندی ڕۆژ : ناوەڕاستی ڕۆژ( کات).
2 – باشور.
3 – نانی نیوەڕۆیە، جەمی نیوەڕۆ : فراوین.
نیوەڕۆبار/nîweřobar: نتـ:[ نیو+ ئە+ ڕۆبار] پشوو و ووچانی نیوەڕۆیانی کاروانچییان، حەسانەوەی نیوەڕۆیان.
نیوەڕۆشن/nîwe řoşin: نتـ:[ نیو+ ئە+ ڕۆشن][ ئینگـ: transtucent]
نیوەڕووت/řûtnîwe: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ ڕووت] نیڤ روت.[ ئینگـ: semi abstract].
نیوەڕوون/řûnnîwe: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ ڕوون] لێڵ، نیمچە ڕوون.
نیوەزوها/nîwe zuha: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ زوها] نیڤ زوها.[ ئینگـ: semi drying].
نیوەزریپۆش/řpoşnîwe zi: ئانتـ:[ سەز][ نیو+ ئە+ زڕیپۆش] نیو زنجیری.[ ئینگـ: half trukt].
نیوەژیاری/nîwe jiyarî: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ ژیاری] نیڤ ژیاری.[ ئینگـ: semi sedantry]
نیوەساڵەکی/nîwe saľekî: ئانتـ:[ ڕوو][ نیو+ ئە+ ساڵ+ ئەکی] نیڤ سالکی، هەر نیوساڵ جارێک.[ ئینگـ: semi annual].
نیوەسووتان/nîwe sûtan: نتـ:[ نیو+ ئە+ سووتان] نیمە سووتەی( هـ).
نیوەسووتاو/nîwe sûtaw: نتـ:[ نیو+ ئە+ سووتاو] برووت، چڵاسک _ چڵۆسک، سوتەڵ، سووتەمەڕۆ، نیمەسووتە( هـ)، نیمچەسووتاو.[ ئینگـ: semibrunt ].
نیوەسووتە/nîwe sûte: نتـ:[ نیو+ ئە+ سووت+ ئە] نیوەگوڕ، هێزتیاماو، نیوەسووتاو.
{
وەها سووتاوم ئەسڵەن تابی فەریادم نەما سادەی
ڕەفیقان نیوەسـووتەن ئێوە نامـەرد عـەرزە هـاوارێ
}{ کوردی، ل، 53}
نیوەسواغ/nîwesiwaẍ: نتـ:[ نیو+ ئە+ سواغ] نیمە ساو( هـ).
نیوەشارەزا/nîweşareza: نتـ:[ نیو+ ئە+ شارەزا] نیڤ شەهرەزا.[ ئینگـ: semi skilled]
نیوەشارستانی/nîweşaristanî: نتـ:[ نیو+ ئە+ شارستانی].[ ئینگـ: semi civilized]
نیوەشەو/nîweşew: ن:[ کات] [ نیو+ ئە+ شەو] نیڤەشەڤ، نیمەشەو، نیوەی شەو، نیڤاشيڤێ.
:: لە نیوەشەوەوە.
:: لە نیوەشەودا.
نیوەشلەکی/nîwe şilekî: ئانتـ: نیڤ ئاڤەکی.[ ئینگـ: semi liquid]
نیوەشووشەیی/nîwe şûşeyî: نتـ:[ نیوە+ شووشە+ ئیی] دەرگایەک لە دار یان میتال کە نیوەی بە شووشە ڕازێندرابێتەوە.
:: دەرگای نیوە شووشەیی.[ ئینگـ: half glass door]
نیوەشێ/nîweşê: نتـ:[ پیشە][ نیو+ ئە+ شێ] نیمەشەی : کرانەوەی مەرەز و خوری.
نیوەکار/nîwekar: ئانتـ:[ ئاب][ نیو+ ئە+ کار]
1 . هاوبەشی کار، هاوکار، نیڤەکار.
2 . کارێ کە هێشتا تەواو نەبووە.
نیوەکاری/nîwekarî: نتـ:[ ئاب][ نیو+ ئە+ کاری] ڕەوتی کاری نیوەکار، ڕەنجێك کە بەشێك لەدوو بەشی بەهرە و داهات دەبات.
نیوەکانال/nîwekanal: ئانتـ:[ نخ][ نیو+ ئە+ کانال] جوکا نیڤ چغزی.[ ئینگـ : semi canal].
نیوەکەرپووچ/nîwekerpûç: نتـ:[ ئەند][ نیوە+ کەرپووچ] خشتێک کە ئەستووراییەکەی دەگاتە نزیکەی 11 سم.
نیوەکەرپووچی بازنەیی/nîwekerpûç: نچ:[ ئەند][ نیوە+ کەرپووچ+ ی+ نازنە+ یی] جۆرە خشتێکە لە شێوەی نیوە بازنەیی، بۆ داپۆشین دوو لای میچ یان سەربانی خانوو.[ ئینگـ : half- round ridge tile].
نیوەکەوانەیی/nîwekewaneyî: نتـ:[ نیوە+ کەوانەیی] جوانکاری نیوە کۆمەوەبوو.[ ئینگـ : half header].
نیوەکران/nîwekiran: کتپ:[ نیوە+ کران] نیمەکریای.
نیوەکراو/nîwekiraw: ئانفا:[ نیوە+ کراو( کران)] نیمەکریا.
نیوەکردن/nîwekirdin: کتپ:[ نیوە+ کردن] کردنەنیوە، دوولەت کردن.
نیوەکرێ/nîwekirê: کتپ:[ ئاب][ نیوە+ کرێ] نیمەکرێ.
نیوەکوتراو/nîwekutiraw: ن: پەلقوت.
نیوەکوژ/nîwekuj: نفا:[ نیو+ ە+ کوژ( کوشتن)] نیمە کوش( هـ).
نیوەكلاسیكی/nîwekilasîkî: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ كلاسیک+ ی] نیڤ كلاسیكی.[ ئینگـ: semi calassic].
نیوەكلاسیكیانە/nîwekilasîkiyane: ئانتـ:[ نیو+ ئە+ كلاسیک+ یان+ ئە] نیڤ كلاسیكی.[ ئینگـ: semi classical].
نیوەكۆڵۆن/nîwe koľon: ئانتـ:[ زمان][ نیو+ ئە+ کۆڵۆن] نیشاندە کا خالبەنی( ؛ ) ل نڤسین ئو چاپکرنێ.[ ئینگـ: semi colon].
نیوەکۆڵ/nîwekoľ: نتـ:[ شن][ نیو+ ئە+ کۆڵ] نیوەبار، خاوەچی.
نیوەکوڵا/nîwekoľa: نتـ:[ نیو+ ئە+ کۆڵ+ ئا] نیمەگریا( هـ).
نیوەکوڵان/nîwekoľan: کتپ:[ نیو+ ئە+ کۆڵ+ ئان] نیمەگریای( هـ).
نیوەکوڵاو/nîwekoľaw: کتپ:[ نیو+ ئە+ کۆڵاو] فرجیل.[ ئینگـ: semi cooked]
نیوەگەر/nîwe ger: نفا: شتێک : لەتشتێکی دیکە دووکەرت بکات.
نیوەگەرم/nîwe gerim: ئانفا:[ کەش] ئاووهەوای نیوەگەرم، نەسارد نەگەرم.
نیوەگەز/nîwe gez: نتـ:[ نیوە+ گەز] نیمەگەز( هـ).
نیوەگەندەخۆر/nîwe gendexor: نتـ:[ نیوە+ گەندەخۆر][ ئینگـ: hemi saprophyte].
نیوەگەێنەر/nîwe geêner: نتـ:[ کارەبا] نیڤ گەهین( کباک)، نیمچە گەیێن(هـ)، نیوەڕێنەر.[ ئینگـ: Semi-conductor].
نیوەگرۆڤەر/nîwe girover: ن:[ نیو+ ئە+ گرۆڤەر] نیوەگۆ.
نیوەگومەز/nîwe gomez: نتـ:[ ئەند] نیڤ گومز( کباک)، نیمچە گوومەز.[ ئینگـ: Semi dome].
نیوەگیان/nîwe giyan: ئانتـ:[ نیوە+ گیان] نیوەمردوو، نیمەگیان( هـ) : لە نێوان مان و نەماندا : نەخۆشێ نزیك بەمردن.
نیوەگیان بوون/nîwegiyan bûn: کتن:[ نیوەگیان+ بوون] نیمەگیان بی یەی( هـ).
نیوەگیان کردن/nîwegiyan kirdin: کتپ:[ نیوەگیان+ کردن] نیمەگیان کەردەی( هـ).
نیوەمەرگ/nîwemerg: نتـ:[ نیو+ ئە+ مەرگ] نیمەمەرگ.
نیوەمەن/nîwemen: نتـ:[ نیو+ ئە+ مەن] نیمەکۆچ _ نیمەکەوچ.
نیوەمردن/nîwemirdin: نتـ:[ نیو+ ئە+ مردن] مردنی نیوەی لەش، نیمە مەرڎەی.
نیوەمشەخۆر/nîwemişexor: نتـ:[ نیو+ ئە+ مشەخۆر].[ ئینگـ: semi parasite]
نیوەمیری/nîwe mîrî: نتـ:[ پۆشاک][ نیو+ ئە+ میری] نیڤ میری( کباک).[ ئینگـ: semiformal]
نیوەنابەدڵ/nîwenabediľ: ئانتـ:[ نیوە+ نا+ بە+ دڵ] لووتەلا.[ ئینگـ: half hearted]
نیوەناو/nîwe naw: نتـ:[ نیو+ ئە+ ناو] نیمەنام.
نیوەنەرم/nîwe nerim: نتـ:[ نیو+ ئە+ نەرم].[ ئینگـ: semi soft]
:: پەنیری نیوەنەرم.
نیوەنمەک/nîwenimek: ن: نیوەلمەک، نوێ نمەک.
1 . نیمەڕۆیی.
2 . هەویر و خوێ : هەویرێكە لەسەر برین داندندرێت.
3 . پەڕۆی گەرم، پەتپەتی.
نیوەنهۆم/nîwe nihom نتـ:[ ئەند] شێوازێکە لە خانوو کە لە نهۆمی دووم یان سەرتر، نیو دیوار و نیو نهۆم بەلێژی بەیەکەوە دەبەسترێن.[ ئینگـ: half story].
نیوە و ناتەواو/nîwe û natewaw: ئانتـ:[ نیوە+ و+ ناتەواو] کارێ کە نیوەکارە مابێتەوە.
نیوە و نیوە/nîwe û nîwe: بەند:[ نیوە+ و+ ناتەواو] لە ناوەڕاستدا ؛ وەك لە ناوەڕاستدا بەشکردن.
نیوەوەستاو/nîwewesitaw: ئانتـ:[ ئەند][ نیوە+ وەستاو] گۆشەی نیوە وەستاو، گۆشەی نیو نەوەتی.[ ئینگـ: half ninety degree].
نیوە هەڵکێشراو/nîwe : ئانتـ:[ ئەند][ نیوە+ و+ هەڵکێشراو]
:: جومگەی نیوەهەڵکێشراو.[ ئینگـ: half lap joint].
نیوەهۆشیار/nîwehoşiyar ئانتـ:[ نیو+ ئە+ هۆشیار] نیڤ هشیار، نیمچە هۆشیار، نیوەبەهۆش، نیمچەبەهۆش.[ ئینگـ: semi conscious]
نیوەهێڵ/hêľnîwe: نتـ: پلەی خوێندن.
نیوەهێڵكەیی/hêľkeyînîwe: ئانتـ:[ ئەند][ نیو+ ئە+ هێڵکە+ یی] نیڤ هێکەیی.[ ئینگـ: semi elliptical]
نیوەی درێژی/nîwey dirêjî: ئانتـ:
1 . کاتی ئاسایی.
2 . وێنەناوقەدی مرۆڤ بەرەو ژوور.[ ئینگـ: half length]
نیوەی ساڵ/nîwey saľ: نتـ:[ کات]
نیوەی سەرەوەی لەش/nîwey serewey leş: نتـ:
نیوەیی/nîweyî: نچ:[ ئاب] نیمەیی، نیواونیو، شەریکیی، هاوبەشی بەدووبەشی ڕاست : بوونی شت بەدوو بەشی ڕاست لە ناوەندی کەسدا.
:: ئەم زەوییە لە ناوەندی من و تۆدا نیوەیی یە.
:: بەنیوەیی.
:: بەنیوە نیوەیی.
نیوبادیە/nîwbadiye: نتـ: نیم باڎی( هـ).
نیوبار/nîwbar: نتـ: نیم بار( هـ).
نیوبازنە/nîwbazne: نتـ:[ ئەند] نیو‌گۆڤه‌ند.[ ئینگـ: Semicircle].
نیوباقە/nîwbaqe: نتـ: نیم باقە( هـ)، نیوچەپک.
نیوباوەش/nîwbaweş: نتـ: نیم بارش( هـ).
نیوبەرگ/nîwberg: نتـ: نیڤ بەرگ( کباک)[ ئینگـ: half binding].
نیوبەرمیل/nîwbermîl: نتـ: نیم بەرمیل( هـ).
نیوبرا/nîwbira: نتـ: زڕبرا، نیڤ برا( کباک)[ ئینگـ: half brother].
نیوەی ساڵ/nîwey saľ: نتـ:
نیوبست/nîw bist: نتـ: نیم ویەس _ یەس( هـ).
نیوبوتڵ/nîwbutiľ: نتـ: نیم بوتڵ( هـ).
نیوپارچە/nîwparçe: نتـ: نیم پارچە( هـ).
نیوپاکەت/nîwpaket: نتـ: نیم پاکەت( هـ).
نیوپەرداخ/nîwperdax: نتـ: نیم بەرزەق( هـ).
نیوپووت/nîwpût: نتـ: نیڤ پوتین( کباک)[ ئینگـ: half boot].
نیوپیاڵە/nîwpiyaľe: نتـ:[ بیر] نیم پیاڵە.( هـ).
نیوتاس/nîwtas: نتـ: نیم تاس.( هـ).
نیوتاق/nîwtaq: نتـ: نیم تاق : شەش سەعات ئاوی نۆباو.( هـ).
نیوتەرک/nîwterik: نتـ: بۆ لە جێچوونی تەنها لاسمتێکی ووڵاخ بەکاردەهێندرێت کە داخزابێت.
نیوتەشت/nîwteşit: نتـ: نیم تەشت.( هـ).
نیوتەغار/nîw teẍar: نتـ:[ بیر] نیم تەغار.( هـ).
نیوتەن/nîwten: نتـ: نیم تەن.( هـ).
نیوتەنەکە/nîwteneke: نتـ: نیم تەنەکە.( هـ).
نیوتمەن/nîwtimen: نتـ: نیم تمەن.( هـ).
نیوتۆپ/nîwtop: نتـ: نیم تۆپ.( هـ).
نیوجام/nîwcam: نتـ: نیم جام.( هـ).
نیو‌جه‌سته/nîwceste: نتـ: له‌شی بێسه‌ر، بێده‌ست و بێڵێ.[ ئینگـ: Trunk، Torso] .
نیو چارەک/nîw çarek: نتـ: نیم چارەک.( هـ).
نیوچاک/nîwçak: نتـ: نیم چاک.( هـ).
نیوچە/nîwçe: نتـ:[ نیو+ چە] نیمچە. [ ئینگـ: semi ، pen].
نیوچەسێوەر/nîwçe sêwer: ن:[ فیز] نیمچەسێبەر : بازنەی ڕووناکی، ناوکە ڕەشەی پەڵەی خۆر. [ ئینگـ : penumbra].
نیوچەدوورگە/nîwçe dûrge: نتـ: نیمچەدوورگە.
نیوخڕۆک/nîw xiřok: نتـ:[ نیو+ خڕۆک] نیوەگۆ.
نیوخوشک/nîwxuşik: نتـ:[ نیو+ خوشک] زرخوشک، نیڤ خوشک( کباک).[ ئینگـ: Half sister].
نیوداشت/nîwdaşit: نتـ: نەکۆنە و نەنوێ، نیم داشتە( هـ).
نیودۆلار/nîwdolar: نتـ:[ ئاب] نیم دۆلار.
نیودەرزەن/nîwderzen: نتـ: نیم دەرزەن( هـ).
نیودەستە/nîwdeste: نتـ: نیم دەسە( هـ).
نیودینار/nîwdînar: نتـ: نیم دینار( هـ)، پێنجسەدفلس.
نیوڕۆژ/nîwřoj: نتـ: نیم ڕۆ( هـ).
نیوڕووناکی/nîwřûnakî: نتـ:[ فیز] نیڤ روناهی( کباک) : تاری یا وێنەیی.[ ئینگـ: half ligth].
نیوژەم/nîwjem: نتـ: نیم ژەمەن( هـ).
نیوساڵ/nîwsaľ: نتـ: نیم ساڵ( هـ): شەش مانگ.
نیوسەتڵ/nîwsetiľ: نتـ: نیم سەتڵ( هـ).
نیوسەدەیی/nîwsedeyî: ئانتـ: نیڤ سەدی، نیوە سەدساڵی : هەر پەنجا ساڵ جارێک ڕوو بدات.[ ئینگـ: semi centennial]
نیوسەعات/nîwseäat: نتـ: نیم سەعات( هـ) : 30 خولەک.[ ئینگـ: half hour]
نیوسەبەتە/nîwsebete: نتـ: نیم سەوە( هـ).
نیوسه‌روا/nîwserwa: نتـ:[ زمان][ ئینگـ: Half rhyme]
نیوشانە/nîwşane: نتـ: نیڤ شانە، نیڤ خانە.[ ئینگـ: half cell].
نیوفەردە/nîwferde: نتـ: نیم فەردە( هـ).
نیوقاپ/nîwqap: نتـ: نیم قاپ( هـ).
نیوقات/nîwqat: نتـ: نیم قات( هـ).
نیوقاش/nîwqaş: نتـ: نیم قاژ( هـ).
نیوقۆری/nîwqorî: نتـ: نیم قۆری( هـ).
نیوقۆڵ/nîwqoľ: نتـ: نیم قۆڵ( هـ).
نیوکادان/nîwkadan: نتـ: نیم کاڎان( هـ).
نیوکەوچک/nîwkewçik: نتـ: نیم چەمچە.( هـ).
نیوکۆڵ/nîwkoľ: نتـ: نیم دەرزە.( هـ).
نیوکووپە/nîwkûpe: نتـ: نیم جەڕە.( هـ).
نیوکیلۆ/nîwkîlo: نتـ: نیم کیلۆ( هـ).
نیوگالۆن/nîwgalon: نتـ: نیم گالۆن( هـ).
نیوگەز/nîwgez: نتـ: نیم گەز( هـ).
نیوگرێ/nîw girê: نتـ: نیڤ گرێ( کباک) : زو ڤە دبت.[ ئینگـ: half hitch].
نیوگرۆڤه‌ر/nîwgirover: نتـ:[ نیو+ گرۆڤەر][ ئینگـ: Hemisphere]
نیو گرۆڤه‌ری باشووری/nîwgiroverî başûrî: نتـ:[ نیو+ گرۆڤەر] .ئه‌و نیوه‌یه‌ی زه‌وییه كه له باشووری هێڵی ئیستوا دایه[ ئینگـ: Southern Hemisphere]
نیو گرۆڤه‌ری باكووری/nîwgiroverî bakûrî: نتـ:[ نیو+ گرۆڤەر]ئه‌و نیوه‌ی زه‌وییه كه له باكووری هێڵی ئیستوا دایه. [ ئینگـ: Northern Hemisphere]
نیو گرۆڤه‌ری رۆژاوای/nîwgiroverî rojaway rojaway: نتـ:[ نیو+ گرۆڤەری+ ڕۆژاوای] ناوێكی دیكه‌یه بۆ ئه‌مریكاكان یان دونیای نوێ.[ ئینگـ: Western Hemisphere].
نیو گرۆڤه‌ری رۆژهه‌ڵاتیی/nîwgiroverî rojhelatî: نتـ:[ نیو+ گرۆڤەر]بریتیه له قاره‌ی ئافریكا، ئاسیا، ئه‌وسترالیا و ئه‌وروپا. [ ئینگـ: Eastern Hemisphere].
نیوگونیە/nîwguniye: نتـ: نیم گونی( هـ).
نیولاک/nîwlak: نتـ: نیم لاک( هـ).
نیولەت/nîwlet: نتـ: نیم لت( هـ).
نیولیرە/nîwlîre: نتـ: نیم لیرە( هـ).
نیومانگ/nîwmang: نتـ: نیم مانگ( هـ) : 15 ڕۆژ، نزیکەی دووهەفتە.
نیومەتر/nîwmetir: نتـ: نیم مەتر( هـ).
نیومەنجەڵ/nîwmenceľ: نتـ: نیم قابلەمە( هـ).
نیومشت/nîwmişt: نتـ: نیم مشت( هـ).
نیوملیۆن/nîwmilyon: نتـ: نیم ملوێن( هـ).
نیونان/nîwnan: نتـ: نیم نان( هـ).
نیونەفەس/nîwnefes: نتـ: نیم نەفەس( هـ).
نیووێنە/nîwwêne: نتـ: نیڤ وێنە( کباک) : درێژی نیڤ لەشی.[ ئینگـ: half length].
نیوهەزار/nîwhezar: نتـ: نیم هەزار( هـ).
نیوهەمانە/nîwhemane: نتـ: نیم مانە( هـ).
نیوهۆقە/nîwhoqe: نتـ: نیم هۆقە _ نیم حۆقە( هـ).
نیوهەنگاو/nîwhengaw: نتـ:[ نیو+ هەنگاو] نیڤ پێنگاڤ( کباک).[ ئینگـ: Half step].
نیوی/nîwî: ئاک: نیڤی( کباک).
نیویارد/nîwyard: نتـ: نیم یارڎ _ یەرڎ( هـ).
نییوڕان/nîyuran: ن:[ هـ] نیوەڕوان، نێوەڕۆژ.
نییوڕۆ/nîyuřo: ن: ژێرۆ، باشوور، خۆرئاوا.
| نیو وەک ناوگر و پاشگر لە ووشەدا |
بەرگی نیوەمیری/nîwemîrî: نتـ:[ پۆشاک][ نیو+ ئە+ میری] نیڤ میری، نیوەفەرمی : جلوبەرگێک کەی بنتواندرێت پێی بڕۆی بۆ زانکو یان بۆ کاری.[ ئینگـ: semiformal].
بەنیوە نابەدڵییەوە/be nîwe nabediľîyewe: ئاکتـ:[ بە+نیوەنابەدڵ+ ییەوە] بەلووتەلاوە.[ ئینگـ: half heartedly]
پەیژەی نیوەبازنەیی/peyijeî nîwe bazineyî: نتـ:[ ئەند] نەردەوانی نیوە چخزی.[ ئینگـ: half pace stair].
دیواری نیوەتەختەیی/dîwarî nîwetexteyî: نتـ:[ ئەند] دیوارێکە بە داربەند هەڵسێندراوە و بۆشاییەکانی تەختەکەی بە بەرد و گڵ و گەچ پڕکراوەتەوە.[ ئینگـ: half timbered wall].
زمانی نیوەمیری/nîwe mîrî: نتـ:[ پۆشاک][ نیو+ ئە+ میری] نیڤ میری.[ ئینگـ: semiformal]
کەناڵی نیوەبازنەیی/kanaľî nîwe bazineyî: نتـ:[ توێ][ ئینگـ: semicircular canals].
.
.
.
.