دوور/r: ئان:

1 – دوویر، دیر، پێچەوانەی نزیک.

2 – پێشگرێكە لە زمانی كوردی دەلكێت بە وشەوە و وشەیەكی نوێی لێی چێدبێت. 

3 – هاوتای پێشگرێكە لە زمانی لاتینی و ئینگلیزی : apogee. {عەبدول. ل. 97}.

[ ئینگـ : tale]  telephone، television { عەبدول. ل. 141}.

دووران دوو/dûrandû: ئاكتـ:[ دوور+ئان +دوو] لەدوورەوە. { گیوی. ل. 464}.

دووران دوور/dûrandûr: ئاكتـ:[ دوور+ ئان+ دوور] لەدوورەوە.

دووران دوورۆ/dûrandûro: نتـ:[ هـ][ دوور+ ئان+ دوور+ ۆ] لەدووران دوورەوە.

دوور ئاوێژ/dûrawêj: نفا:[ دوور+ ئاوێژ: هاوێژ( ئاوێژتن _ هاوێژتن)] لەدوورەوە هاوێژتنی چشت.

دووراهی/dûrahî: ئاكتـ:[ كباك] دووری، ماوە.

دووراییەكان/dûrayiyekan: نتـ:[ ئینگـ : Dimensions].

دوور ئەندێش/dûrendêş: نتـ:[ هـ][ دوور+ ئەندێش] دوورئەنڎێش : كەسێكە زۆربیر لەئەنجامی چشت بكاتەوە.

دوور ئەوەکۆتە/dûr ewekote: ئانفا:[ هـ][ دوور+ ئەوە+ کۆتە] دوورەوە کەوتوو.

دوور ئەوەکۆتەی/dûr ewekotey: کتن:[ هـ][ دوور+ ئەوە+ کۆتەی] دوورکەوتنەوە : دوورئەوە کەوتەی( هـ).

دوور ئەوەوزتەی/dûr ewewezitey: کتن:[ هـ] دوورئەوە وستەی( هـ) : دوورخستنەوە.  

دوورە بەرد/dûre berd: نتـ:[ دوور+ ئە+بەرد] هاوێژتنی بەرد لە دوورەوە.

:: ئەمڕۆ دارا بە دوورەبەرد مارێكی كوشت.

دوورەپارێز/dûreparêz: نتـ: دوورەپەرێز.

دوورەپارێزی/dûreparêzî: نچ:[ ئینگـ : Apanthropy].

دوورە پەرێز/dûre parêz: نتـ:[ دوور+ ئە+ پەرێز] سل كردنەوە و هاتنەپێشەوەی یەكێك لە یەكێك بە پارێزەوە.

دوورە پەرێزی/dûre parêzî: نچ:[ دوورئەپەرێز+ ی

دوورەپەرێزیەنە/dûreparêziyene: نتـ:[ هـ][ دوورەپەرێزی+ ئەنە] لەدوورەپەرێزیدا.

دوورە تەوەن/dûre tewen: نتـ:[ هـ][ دوور+ ئە+ تەوەن] دوورەبەرد.

دوورە تەوەنەنە/dûretewenene: نتـ:[ هـ][ دوور+ ئە+ تەوەن+ ئەنە] لەدوورەبەرد دا.

دوورە تەوەنۆ/dûreteweno: نتـ:[ هـ][ دوور+ ئە+ تەوەن] بەدوورەبەردەوە.

دوورە دەس/dûre des: نتـ:[ هـ] دوورەدەست.

دوورە دەست/dûre dest: نتـ: دوورەدەس :  پەرت بوون، دوورەدەست بوون و لاڕێ بوونی شوێنێک. یان لاچەپ.

دووردەس/dûrdes: نتـ: دوورەدەست: چشتێكە هێندە دووربێت دەستی نەگاتێت.

دووردەستی/dûrdestî: نچ: دوورەدەستی، دووردەسی.            

دوورە سۆسە/dûresose: نتـ:[ ئینگـ : Telepathy].

دوورە فێركاری/dûrefêrkarî: نتـ:[ ئای تی][ دوور+ ئە+ فێركاری] جۆرە شێوازێكی فێركارییە كەلەڕێی دوورەوە قوتابێ فێردەكات.[ ئینگـ : tele-education]

دوورەوە/dûrewe: نتـ:

دوورەوەكەفتن/dûrewekeftin: كتن: دووركەوتنەوە، ئاوارەیی، دەربەدەری.

دوورەوەكەوتن/dûrewekewtin: كتن: دوورەوەكەفتن.

دووربا/dûrba: نفا:[ دوور+ با( بوون)] خوانەگا : خودا نەكات، خووای نەخوواستە.

دووربانەی/dûrba: نتـ:[ هـ] دووبا.  

دووربای/dûrbay: کتن: دووربا.

دووربایۆ/dûrbayo: کتن: دووربا.  

دووربەدوور/dûrbedûr: ئاكتـ: دوورادوور.

دووربوون/dûrbûn: ن: دووركەوتنەوە.

دووربوونەوە/dûrbûnewe: ن: دووركەوتنەوە.

دووربێ/dûr: نتـ: دوورلە، دوللە، دووربا، خووانەكا، خودای نەخوواستە.  

دووربین/dûrbîn: نفا:

1 – دوورنوورا، دوورەندێش: ئامرازێكە، كەبەوێدا تەماشای شوێنانی دوور بكرێت نزیك دەبنەوە.[ ئینگـ : telescop]

2 -[ هـ] تێبین( باد)، هزرتیژ : كەسێكە دوور بڕوانێت و تەماشای ئەنجامی كاران بكات.

دووربینەنە/dûrbînene: شڕ:[ هـ] لەدووربیندا.   

دووربینۆ/dûrbîno: نتـ:[ هـ] بەدووربینەوە.                 

دووربینین/dûrbînîn: كتپ:          

دووربینی/dûrbînînî: نچ: بیر لە ئەنجامی چشت كردنەوە: لە ئەنجام و كۆتایی كاروبار و هەموو چشتێكی وردبوونەوە، كووربینی، هزرتیژی، یەدەگ، دوورەندێشی. [ ئینگـ : Long sightedness، Hyperopia]

دووربییەی/dûrbîyey: كتپ:[ هـ] دووربوون.    

دوورتر/dûrtir: ئانتـ:[ دوور+ تر] 

دوورترین/dûrtirîn: ئانتـ:[ دوور+ ترین] 

دوورخران/dûrxiran: کتپ:

دوورخرانەوە/dûrxiranewe: کتپ:

دوورخستن/dûrxistin: كتپ:[دوور+خستن] خستنەلاوە، دووركردنەوە، دووركرن.

دوورخستنەوە/dûrxistin: كتپ:

1 – چەپاڵەدان، دەردان، شەلپاندن : لەخۆدووركردنەوە.

2 – چشت بۆ مەبەستێك بۆ دوور ڕادان.

3 – خۆجیاكردنەوە. پەرێزوەستان.

دوورخستنەوەی بەڵالە ماڵی خۆت/dûrxistinewey be ľale maľî xot: نتـ:                

دوورخستنەوەی تۆپ لە گۆلی خۆت/dûrxistinewey top le goľî xot: ن:[ واز][ ئینگـ : clearnce otforal]                      .  

دوورخستنەوەی یاریكەر/dûrxistinewey yarîker: نتـ:[ واز][ ئینگـ : Disqualify ]{ ع. وەیس. ل. 14}.

دووردەنگ/dûrdeng: نتـ:[ دوور+ دەنگ] دوورەدەنگ، تەلەفۆن.

دووركاری/dûrkarî: نتـ:[ ئای تی][ دوور+ كاری] هەر جۆرە كارێ كە لە دەرەوەی ژینگەی كار جێبەجێ بكرێت و تیدا پەیوەندی فەرمانبەر و خاوەنكار، لەڕێی ئینتەرنێت و لەڕێی دوورەوە بكرێت.[ ئینگـ : telework].

دووركەواندن/dûrkewandin: ن:

دووركەوتن/dûrkewtin: كتن:

1 – بریان.

2 – پنێوز ( باد) : دووركەوتن لەجێ بۆ دەمێكی نادیار.

دووركەوتنەوە/dûrkewtinewe: كتن: بشكوڕین، دووركەفتن، تەوانگدەران، شەلپین، جووێبوونەوە، ڕاونران، دەركران، ڤەورین، قەوتین، خورمین، بڕبوون، لەیەكدووركەوتن، بڕانی هێندێك گیاندارلە یەكتری. 

دووركردن/dûrkirdin: كتپ:[كباك] دووركرن.

دووركۆتەی/dûrkotey: كتن:[ هـ] دوورکەوتن.

دووركۆتەیۆ/dûrkoteyo: كتن:[ هـ] دوورکەوتنەوە.

دووركوژ/dûrkuj: نفا: چشت یا كەسێكە لە دوورەوە جووان و لەنزیكەوە ناشیرین بێت.

دووركوژی/dûrkujî: ن:

دووركوش/dûrkuš: كتن:[ هـ] دوورکوژ.

دووركوشتن/dûrkuštin: ن:[ هـ] دوورکوشتن.

دووركوشی/dûrkušî: نچ:[ هـ] دوورکوژی.

دووركوشیەیە/dûrkušiyeye: شڕ:[ هـ] لەدوورکوژیدا.

دوورگە/dûrge: ن:[ دوور+ گە] ئاد، جێزۆك، لەندە : پارچە زەویەكی وشك انی لەناو ئاودا.

دوورگەنە/dûrgene: ئاکتـ:[ هـ][ دوور+ گە+ نە] لەدوورگەدا { وشەنامە، ل، 466}.  

دوورگەی چكۆڵە/dûrgey čikoľe: ن: گراوك. [ ئینگـ : Islet].

دوورگرتن/dûrgirtin: كتن: دووری كردن.

دوورگۆ/dûrgo: ئاکتـ:[ دوور+ گ( گا _ گە)+ ۆ] بەدوورگەوە.  

دوور لە/dûr le: ئاکتـ:[ دوور لە]  

1 – پێشگرێكە لە زمانی كوردی دەلكێت بەوشەوە و وشەیەكی نوێی لێی چێدبێت، هاوتای پێشگرێكە لە زمانی لاتینی و ئینگلیزی.[ ئینگـ : apogee] 

2 – ترۆپک، لووتكە. 

دوور لە تۆ/dûr leto: شڕ:

دوور لە جومگە/dûr le cumge: نتـ:[ دوور لە+ جومگە] جومگە تووش ناکات.[ ئینگـ : abarticular]

دوورلە ڕووی تۆ/dûr le řuwî to: نتـ: دوللە ڕووی تۆ : پەرژینی قایم بێ لەكاتی دەربأینی دووانێكی بێ شێواز دا بەكاردەبرێت.

دوورنەكۆتەی/dûrnekotey: كتن:[ هـ][ دوور+ نە+ كۆتەی] دوورنەکەوتن.

دوورنەكۆتەیۆ/dûrnekoteyo: كتن:[ هـ][ دوور+ نە+ كۆتەی+ ۆ] دوورنەکەوتنەوە.

دوورنەوزتەیۆ/dûr neweziteyo: کتپ:[ هـ][ دوور+ نە+ وزتەی+ ۆ] دوورنەوستەی( هـ) : دوورنەخستنەوە.  

دوورنووڕا/dûrnuwar: نتـ:[ دوور+ نووڕا] دووربین.

دوورنووڕای/dûrnuwarî: نچ:[ دوورنووڕا+ئی] دووربینی.

دوورۆ/dûro: ن:[ هـ] لەدوورەوە.

دوورۆکۆتە/dûrokote: ئانفا:[ هـ] دوورەوەکەوتوو.

دوورۆکۆتەی/dûrokotey: کتن:[ هـ] دوورەوەکەوتن.

دوورۆ وزتەی/dûro wzitey: کتپ:[ هـ] دوورەوەخستن، دوورۆ وستەی( هـ).

دوور و درێژ/dûr û dirêj: ن: چەواشۆ ، قووڵ، دوورودرێژ.

دوور و نزیک/dûr û nizîk: نتـ:[ دوور+و+ نزیك] دوورونێزیک، بەمەزندە، بەتەخمین: بۆ شوێنكەوتنی گیانلەبەرێكی بەكاردەبرێت بەجورێكی وا. كە نەدوور و نەنزیك بێت.

:: دوورونزیك بەشوێنی فیسارەكەسدا ڕۆیشت.

دوور ووڵات/dûr wuľat: نتـ:[ هـ] دوورە ووڵات.

دووروێتی/dûrwêtî: ن: دووری، دووراهی.

دووری/dûrî: نچ:

دووری كردن/dûrî kirdin: كتپ: خۆكێشانەوە، كشانەوە، خۆپارازتن، تەكینەوە، خۆدزینەوە، خۆدوورخستنەوە. ڕەوین، ڕەوكردن، هەڵاتن، تێ تەقاندن.

دووری تە/dûrî te: شڕ: خووا بتپارێزێت.

.

پەیوەندییە دوورەکان/peywendîye dûrekan: نتـ:[ ئەند][ پەیوەندی+ یە+ دوور+ ئەکان][ ئینگـ : Telecommunication].

پێوەری دووری/pêwerî dûrî: نتـ:[ ئەند][ پێوەر+ ی+ دوور+ ی] ئامێری پێوان لە دوورەوە. [ ئینگـ : Telemeter].

پێوەری لێژی لە دوورەوە/pêwerî lêjî le dûrewe: نتـ:[ ئەند][ پێوەر+ ی+ لێژ+ ی+  لە+ دوور+ ئەوە][ ئینگـ : Teleclinometer]{ پەیامی ڕەنج، ل، 561}.

خۆ دوورخستنەوە/xo dûrxistinewe: كتن:

1 – [ وەر] خوڤەدان( کباک)، گوهازتن guhazin، لێ سەندن.[ ئینگـ : dodge]{ فەرهەنگی وەرزش، عاصی فاتح وەیس، ل، 129}{ سەلاحەدین، ل، 246}. 

دوورە دڵ بیستۆک/dûre diľ bîstok: نتـ:[ پز][ دوورە+ دڵ+ بیستۆك][ ئینگـ : Tele Cardiophone]

لەدوورەوە/le dûrewe: ئاكتـ:[ لە+ دوور+ ئەوە]           .

لەدوورەوە بەتیشک وێنەگرتن/ledûrewe be tîšk wênegirtin: نتـ:[ پز][ لە+ دوور+ ئەوە+ بە+ تیشك+ وێنە+ گرتن][ ئینگـ : Tele Radiography]{ پەزیشکی، ل، 362}.

نەخشەی دڵ لە دوورەوە/nexišey diľ le dûrewe: نتـ:[ پز][ نەخشە+ ی+ دڵ+ لە+ دوور+ ئەوە][ ئینگـ : Tele Cardiogram]{ پەزیشکی، ل، 362}.

.

.

_____________________

دووری/dûrî: ن:[ دوور+ ئی] پاكی، بێ پەڵەیی، ڕەو، پاشەكشە، دووراهی، دوورایی، جیایی.

.

.

____________________________

دووری/dûrî: ن: تەنراوێكی تەنكی كونكونە ئافرەتان بەسەریانی دادەن.

.

.

_________________________

دووری/dûrî: ن: [ ڕوو] گتوڕ: گیایەكی كوێستانییە، دەكرێت بەگرزە بۆ ئاژاڵان.

.

.

_________________

دووریاگ/dûryag: ئان:[ ئەردە] درواو، درواوەوە.

.

.

.

.