پەنا pena

پەنا/pena: ن: ئانا _ ئه‌له‌گا( کباک)، په‌ناگاه، پەنها، پنا، هانا.

	نەشوناس		شوناس
	تاک	کۆ	تاک	کۆ
شێوەزاری كرمانجی باكوور	ەک	ان	ەكە	ەكان
شێوەزاری كرمانجی ناوەند	ێ ، ێک	ان	ەكە	ەكان
شێوەزاری هەورامی	ێوە	ێ ، ن	ێ	ەكێ

1 – گۆشە، قوژبن، نهێنی، وەشاردو، پۆڕگە.

:: من پیاوێكی بێ پێچ وپەنام.

2 – ئەنوا، دەرەتان، داڵدە.

:: فیساركەس پەنایە بۆ لێ قەومانان.

3 – تەنیشت

:: بەپەنای منداهات.

پەنابا/penaba: نتـ:[ كەش][ پەنا+ با( باد)] باپەنا، شوێنێک كە با نایگرێتەوە.

پەنابەخوا/penabexwa: نتـ، شڕ:[ ئیس : لە ( توكل علی اللە) وە وەرگیراوە] پەنابردن بۆخودا : خودایە تۆبە بێت، بۆ خۆ پاراستن لە بەڵا دەگووترێت.

پەنابەر/penber: نفا:[ پەنا+بەر( بردن)] پەناهەندە، داڵدەخواز : كەسێكە پەنا ببات بۆ یەكێک یان ووڵاتێک، كە داخوازە داڵدە بدرێت.

پەنابەری/penberî: نچ: پەناهەندەیی : ئەوەی پەیوەندی بەپەنابەریەوە هەبێت.  

پەنابراو/penabiraw: نفا: داڵدنبۆبراو.

پەنابردن/penabirdin: كتن:[ پەنا +بردن]

1 – پەڵان بردن( کهـ)، خۆحەشاردان، ڕووتێکردن : هانابردن بۆ یەكێك یان ووڵاتێك كە یارمەتی بدرێت.

2 – هاواركردن، گریان، هەڵقرچان.

پەنابردنی/penabirdinî: نچ: ئەوەی پێوەندی بە پەنابردنەوە هەبێت. 

پەنابردوو/penabirdû: نفا: ئەو كەسەی كە پەنا دەبات.

پەنابووردە/penabûrde: ف:[ ل] پەنابردن.

پەناپێ بردن/pena pêbirdin: كتن:[ پەنا+ پێ+ بردن] جێگەی هاوار و داڵدە

:: پەنام پێ برد.

پەنادادان/penadadan: كتپ: گرتنەخۆ.

پەنادان/penadan: كتن:[ پەنا+دان]

1 – دەست بەسەردا كێشان، گرتنەژێردەست.

2 – گرتنەخۆ، داڵدەدان، چەپاڵەدان، قەفاندن.

3 – شاردنەوە.

پەناكردن/penakirdin: كتپ:[ كهـ][ پەنا+ كردن] هابابردن.

:: پەنا بكەوە خودا و بچوو.

پەناگا/penaga: نتـ:[ پەنا+ گا] شارگە، پەنهان، بەناگە، سایە.  

پەناگە/penage: نتـ:[ پەنا+ گە ] پەناگا، ئەولەگا، ئیوورگە، پەڕگە شوێنی خۆتێدا حەشاردان.

پەناگرتن/penagirtin: كتن:[ پەنا+ گرتن]

1 – خشت بوونی مانگ و هەڵاتنی بە جۆرێك كە بكەوێتە دوای ئاوابوونی رۆژ یان درەنگ هەڵاتنی مانگ لەشەوی پانزەهەمدا.

2 – چوونە پەنا و داڵدەوە، خۆڤەشارتن.

پەناگرتوو/penagirtû: ئانفا:[ پەن + گرتوو( گرتن)]

1 – دەستەوداوێن، خۆوەشارتوو.

2 – مانگی دوای چواردەشەوە. 

پەنا و پەسیو/pena û pesyu: نـتـ:[ پەنا+پەسیو( ؟ )] قوژبن، چەپاڵە، ئەنوا: سووچ و قوژبنێكە كە لە بەرچاو نە بێت

:: پشیلەكە وەدووی مشک دەكەوێت، هەزار پەناوپەسیوی پێ دەكات.  

پەنا و هومێد/pena û humêd: نتـ:[ پەنا+ و+ هومێد] پشتیوان

:: پەناوهومێدم هەرتۆی خودایە ؟.

پەناهـ/penah: ن: پەنا.

پەناهاوردن/penahawirdin: كتن: هاناهاوردن، داڵدەهاوردن.

پەناهێنان/pena hênan: كتن:[ پەنا+ هێنان ] هاناهێنانی لێقەوماوێك بۆ داڵدەدان و پاراستنی.  

پەناهندە/penahinde: ئانفا:[ پەنا+ هەندە] پەنابەر.

پەنای بێ دەنگی/penay bê dengî: نتـ:[ واز] جۆرە گەمەیەكە، دەستەیەک بەخڕی دادەنیشن، وەستاكەیان لەوەی تەنیشتی دەدات، ئەویش بەهەمان شێوە هەتا دەگاتەوە خۆی.

بێ پەنا/bê pena: ئانتـ:[ بێ+ پەنا] بێداڵدە، بێنەوا، شەڤدەر.

بێ پەنایی/bê penayî: نچ:[ بێ پەنا+ یی] بێداڵدەیی، بێنەوایی.

کەوتنەپەنا/kewtine pena: کتن:[ کەوتن+ ئە+ پەنا] کۆتەی پەنا ( هـ).

.

.

.

.