دەرگا/derga: نتـ:[ پهـ : dargāh][ ئەند][ دەر+ گا] بریتییە لە لەوحێکی دار یان کانزایی، کە پێشی چوونەژوورەوە مالێک یان ژوورێک دەگرێت، دەرگا دوو ڕووی هەیە؛ ڕووی دەرەوە و ڕووی ناوەوە.  دەرگاکە دەتوانێت بەلایەکدا بکرێتەوە یان بەلایەکدا ببڕێتەناوەوە یاخود بە دەوری کاریتەیەدا بخوڵێتەوە. دانانی دەرگا بۆ چەند مەبەستێک دانراون وەک : بواردان بە تێپەربوون بە نێو دەرگادا یان داخستنی بە کلید. بە ساردی یان گەرمی هێشتنەوەی هەوای ناو شوێنک وەک گەرماو. وە بۆ زۆر مەبەستی دیکە.           

  پارچەکانی پێکهاتنی دەرگا

ئەنجامە : ئامرازێکە لە کانزا یان دار دروست دەکرێت، لە نێوان چوارچێوە و تەنشتی دەرگا بزمار یان بورغی ڕیژ دەکرێت بۆ ئەوەی دەرگاکەی پێ هەڵواسراوەت.[ ئینگـ : door hinges]

پشتبەن ( پشتبەند) : دارە ڕاستەکە ( داره درێژه ) لەوبەر تا ئەمبەری دەرگاکەی گرتووە.

پلیکانەی : پارچەدارێکە لە خوارەوەی چوارچێوەی دەرگا وەک پلیکانەیەک بەرز بووەتەوە لەنێوای زەوی دوو ژووردا.   

دارەکە پشکۆڵ ئەوەی لە تەنیشتەکانەوە دەرگاکەی پێ هەڵواسراوە پێی دەوترێت ئەنجامە، سلێمانی و دەوروبەری

چوارچێوە

دەسک : دەسکی دەرگا دوو جۆری هەیە یەکێکیان جێگیرە ناجوولێتەوە بۆ ڕاکێشران و پاڵنان بەکاردێت. دوومییان لەگەل کیل بەندە و دەرگای پێدادەخرێت. 

رێزە

سەردەرە

سیڕسیڕە

کڵۆن یان کڵۆم : ئامرازێکە کە دەرگاکەی پێ قفڵ دەکرێت.  ئەوەی پیی داده خریت کیلون کلوم کلون.

کیلۆنی

گرێژنه یان گریژنه : ئەوەی له ناودیواره کەشه .

دەرگای ئێستا نۆرمادەی هەیە ئاسنێکی دووپارچەیە وەک دەفتەرە کون کونە دەرگاکە بە چارچێوەکە دەبەستێتەوە

دەرگای کۆن چۆن بوو و چی پێ ئێژن؟

2 – ده‌رچوون : derçûn، چوونه‌ده‌ره‌وه‌، ڕۆیشتن، دەرکەتن : derketin. [ ئینگـ : exit]

3 – [ ئای تی] دەرگە، دەرکە : هەر جۆر‌ە چوونە ناوگە یان چوونە دەرگەیەکی ڕایەلە یان جێگه‌ی چوونه‌ده‌ره‌وه‌. 

دەرگاپێوەدان/derga kirdin: کتپ:

دەرگاخستنەسەرپشت/derga xistine ser pišt: کتن: دەرگاکردنەوە.

دەرگاداخەر/derga daxer: نفا: کلۆن، کڵۆم، کۆڵۆم.

دەرگاداخستن/derga daxistin: کتپ: بەسران، گیران.

دەرگافرۆش/derga kirdin: نفا:

دەرگاکردن/derga kirdin: کتپ: 

1 – دەرگادروست کردن.

دەرگاکردنەوە/derga kirdin: کتپ:

دەرگاکوت/derga kut::

دەرگاکوتە/dderga: ئانتـ:[] خوێری یە، ماڵانگەڕە.

دەرگا کوتان/derga kutan::

دەرگالێدان/dergalêdan:: دەرگا کوتان،

دەرگانەکردنەوە/derga kirdin: کتپ:

دەرگاوان/dergawan: نتـ: کوێخا دەرگا. قەرەوڵ، دەروازەوان : ئەو کەسەی کە پیشەکەی لە پێش دەرگا ڕابوەستێت بۆ پێشوازی کردن و چاودێری کردنی.[ ئینگـ : doorman]

دەرگە/derge:: دەر، دەرکە، دەرگەی دوو دەری. دەروو.

دەرگانە/dergane: نتـ:[ ][دەرگا+ ئانە]

1 – ئاستانە_ ئاسانە، پێشگا، دەروازانە، ڕێسمە.

2 – دەڵاقە، پەنجەرە، دوو دەری. 

4 – پاڕەس( ئەردە)، پاگا _ پاگە، شان، بگار، پەی : شوێن پێ یە لە كەناری بیران بۆ چوونەخوارەوە و هاتنە سەرەوە، پەیژەی ناو بیر.

دەرگانە/dergane: نتـ:[دەرگا+ ئانە]

1 – بنکە، پایگە، مەکۆ. : جێ نووسینی قەواڵە. 

2 -[ ئاب] دراوێ کە بۆچوونە ژوورەوە دەبێت بدرێت.

دەرگابوون/dergabûn: ن: نخ: تەقینی دومەڵ و برین. دەربوونی برین لە خۆیەوە.

لەدەرگادان/le dergadan: ن:

  هەندێک لە جۆرەکانی دەرگا 

تادەرگا/taderga: نتـ:[ ئەند][ تا+ دەرگا] لادەرگا، لنگەدەرگا.

دەرگای ئاسن/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای ئۆتۆمۆبیل/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای پشتەوە/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای پێشەوە/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای پلاستیک/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای پۆڵایین/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای تاک و نیو/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای توالێت/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای حەوشە/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای خولاوە/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای دار/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای دوکان/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای دووبەش/dergane: نتـ:[ دەرگا+ دووبەش] دەرگای هۆڵەندی، دەرگای ژێروبان.[ ئینگـ : stable sdoor]{ پەیامی ڕەنج، ل، 529}. 

دەرگای دوو تاکی/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای سەرەکی/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ] دەرگای دەرەوە.

دەرگای سکەدار/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای سلاید/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای شووشەبەند/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای کۆگا/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]

دەرگای نووشتراوە/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ] دەرگای قەدکراو.[ ئینگـ : stack sdoor]{ پەیامی ڕەنج، ل، 529}. 

.

.

.

.