خه‌لیل خه‌یالـی

له‌ساڵی 1909 یه‌که‌مین په‌رتووکی به‌ ناوی[ الفبای کرمانجی ] له ‌چاپخانه‌که‌ی ماموه‌ستا ئه‌حمه‌د رامز له‌ شاری ئه‌ستانه‌ به ‌چاپ گه‌یاندراوه‌.  ئه‌م په‌رتووکه‌ له‌ 27  لاپه‌ڕه‌ پێک هاتووه‌ ، به‌ ڕێنووسی عه‌ره‌بی ئه‌لفبای کوردی نووسیوه‌ته‌وه‌ ، که‌ ژماره‌ی پیته‌کانی 34 پیت بوونه‌.  گرنگیی ئه‌م ئه‌لفبایه‌ له‌وه‌دایه‌ که‌ بۆ یه‌که‌م جاربوو تیپی ( ڤ) بنووسرێت و  به‌وورده‌کاریی زمانی کوردی جودا بکاته‌وه‌ له‌ زمانی فارسی و تورکی و عه‌ره‌بی.

ا

ب

پ

ت

ث

ج

چ

ح

خ

د

ذ

ر

ز

ژ

س

ش

ص

ض

ط

ظ

ع

غ

ف

ڤ

ق

ک

گ

ل

م

ن

و

هـ

ی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

شێخ محه‌مه‌دی خاڵ

ئه‌لفبای کوردی 27 پیتی هه‌یه‌ :  

ا

ب

پ

ت

ج

چ

ح

خ

د

ر

ز

ژ

س

ش

ع

غ

ف

ڤ

ق

ک

گ

ل

م

ن

و

هـ

ی

 

له‌ زمانی کوردییدا ئه‌م پیتانه‌ یان تیپانه‌ بوونیان نییه

ث

ذ

ص

ض

ط

ظ

 به‌ڵام  هاوکات بزوێنه‌کانی ئه‌م شێوه‌یه‌ داڕشتووه‌:

ئا

بزرۆکه

ئۆ

ئو

ئوو

ئه

ئێ

ئی

 

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

عه‌بدوره‌حمانی زه‌بیحی

 بۆ قامووسی زبانی کوردی 37 پیتی هه‌یه‌، به‌م جۆره‌ ئه‌لفوبێتی ڕێزکردووه‌:

   ء    

          ا     ب         پ         ت        ج         چ         ح   خ        د            ر    
     ڕ

ز

ژ

س

ش

ص

ع 

غ

ف

ڤ

ق

ک

گ

ل

ڵ

م

ن

و

  و (بۆر) 

وو

هـ

   ه‌ ، ـه   ‌

ی

  ی (ژێر)   

ێ

یی

زه‌بێحی ده‌فه‌رمووێت: ده‌نگی (ص)، به‌لایه‌نی که‌مه‌وه‌ له‌ چه‌ند ووشه‌یێکدا هه‌یه‌، بۆیه‌ وه‌کوو ده‌نگێکی هێشتا به‌ته‌واوی ساغ نه‌بۆته‌وه‌ له‌ ناو که‌وانه‌دا نووسراوه‌. {ل. 110} . 

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

عه‌بدول ره‌حمانی هه‌ژار

بۆ فه‌رهه‌نگی  هه‌نبانه‌بۆرینه‌ 31 پیتی داڕشتووه‌ :  

ء

ب

پ

ت

ج

چ

ح

خ

د

ر

ڕ

ز

ژ

س

ش

ع

غ

ف

ڤ

ق

ک

گ

ل

ڵ

م

ن

و

ۆ

هـ

ی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 له‌ هه‌مزه‌دا بزوێنه‌کانی وه‌ها ڵکاندوه‌ به‌ (ئـ) وه‌ : ئا، بزرۆکه‌{ ئسپار، ئنجا }، ئۆ، ئو، ئوو، ئه‌، ئی، ئێ.

{ تێبـ: به‌ڵام نازانم له‌ کاتی چاپکردندا ووشه‌کانی ( ئۆ، ئو، ئوو) یان ( ئی، ئێ) پاش و پێش خراون یان هه‌ر بۆ خۆی وه‌های داناوون}.   

 

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

د. ئیزۆلـی

بۆ فه‌رهه‌نگه‌که‌ی به‌ شێوه‌یه‌ ئه‌لفه‌بێتی لاتینی له‌ 31 پیت داڕشتووه‌ :

K

J

Ĭ

I

H

G

F

Ě

E

D

Č

C

B

A

W

V

Ŭ

U

T

Ŝ

S

R

Q

P

O

N

M

L

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Z

Y

X

 

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

گیوی موکریانی

هه‌مزه‌ و بزوێنه‌کانی له‌پێشه‌وه‌ی ده‌نگداره‌کان داڕشتووه‌، بزرۆکه‌ی وه‌ها داڕشتووه‌ وه‌ک (ئد، ئنجیل‌)، هه‌ر‌وه‌ها بۆ ل : له‌ بن دیالێکتی موکریان و له‌گه‌ڵێک جێگادا به‌( ڵ) و له‌ بن دیالێکتی سۆرانیدا (ر) وه‌ له‌ کرماجی باکووردا به‌ ( ل) دێته‌ گۆکردن.  

ئا

ئه

بزرۆکه

ئۆ

ئو

ئوو

ئێ

ئی

ب

پ

ت

ج

چ

ح

خ

د

ر

ڕ

ز

ژ

س

ش

ع

غ

ف

ڤ

ق

ک

گ

ل

م

ن

و

هـ

ی

 

 

 

 

 

 

 

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

عه‌لی نانه‌وازاده‌ 

له‌ فه‌رهه‌نگی هه‌رمان دا به‌ 35 پیتدا زمانی کوردی داڕشتووه‌.   

ئا

ب

پ

ت

ج

چ

ح

خ

د

ر

ڕ

ز

ژ

س

ش

ع

غ

ف

ڤ

ق

ک

گ

ل

ڵ

م

ن

و

ئو

ئۆ

ئوو

ه

ئه‌

ی

ئی

ئێ

 

 

 

 

 

 

 

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

شه‌وکه‌ت مه‌لائیسماعیل

له‌ فه‌رهه‌نگی شواندا به‌ 35 پیت زمانی کوردی داڕشتووه ‌، به‌ڵام گرنگی ئه‌م فه‌رهه‌نگه‌ له‌وه‌ دایه‌ که‌ ، به‌ هه‌ر دوو ڕێنووسی ئارامی و لاتینی پێکه‌وه‌ نووسیوه‌.

ئـ

ئا

بزرۆکه

ئو

ئوو

ئۆ

ئه

ئی

ئێ

ب

پ

ت

ج

چ

ح

خ

د

ڕ

ز

ژ

س

ش

ع

غ

ف

ڤ

ق

ک

گ

ل

ڵ

م

ن

و

ه

ی

 

 

 

 

 

 

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++