[ کوردستان] جێۆگرافیای کوردستان

: ناوی شار، دەڤەر، شارۆچکە، ناوچە، گوند، لادێ، زنجیرەچیا، شاخ، گرد، تەپۆلکە، دەریاچە، ڕووبار، گۆم، چەم، ڕۆخانە و هەمووناوێک پەیوەندی بە کورستانەوە هەبێت لێرە کۆدەکرێتەوە.   

: ناوی هۆز و ئێلەکانی کورد. 

 ئابادان   ئابدانان  ئارارات  ئاراس  ئاریۆس  ئارچاک  ئارۆن
 ئادیەمان  ئارووناوا  ئارێز  ئازەربایجانی ڕۆژاوا  ئازگەلە    ئاسپەهان  ئاسۆس
 ئاش قەڵا  ئاڤان  ئاڤکەڤر  ئاڤۆک   ئاڤنیک   ئاغبڵاغ   ئاغزەمەرشن
 ئاقدیش  ئاکرێ  ئاکۆ  ئاگری  ئاسناوێ   ئالان  ئالتین
 ئالدووش  ئالشتر  ئالوونی  ئاڵاڵ  ئامانۆس  ئامەد  ئامەرا
 ئاڵکاوێ
         
 ئامۆد  ئامێدی  ئاوەسپی  ئاوده‌ڵ  ئاودانان  ئایناخی  ئاوەکە
 ئاوبارە  ئاوەسپی  ئاوایی نامیق  ئاوایی عەلی  ئاوایی ڕەزا  ئارتڤین  
 ئەترووش  ئەلجەواز  ئەحمەد ئاغا  ئەحمەندە    
 ئەرزگان  ئەرخەنی  ئەردەڵ  ئەردێخان  ئەرزڕۆم : ئەرزیڕۆم  ئەرزنجانی   ئەرزنگان
 ئەرکەواز  ئەزگڵە  ئەزنا  ئەسەداوا  ئەستوولی  ئەلکێ  ئەگل 
 ئەلیگوودەرز   ئەردێخان ئەلجەواز  ئەمیرئاوا   ئەگین  ئەگینی ژێرین  ئەوڵاقوت
 ئەلکێ  ئەلیشتەر  ئەلیگوودەرز  ئەندیمشک  ئەنتاکیا  ئەهرەم  ئەیوان
 ئۆخلێ  ئۆمێدییە ئەسەداوا ئەردەڵ ئارووناوا ئەلیگوودەرز ئەزنا 
 ئێلح  ئێوۆغلی ئامێدی ئاکرێ  ئێلهـ ئازەربایجانی ڕۆژاوا ئەیوان
 ئیبراھیم خان  ئیبراھیم خانی دەلۆ  ئیدر   ئیدلب  ئیسلاحیە  ئیسلاملوو ئیلام
 ئیلیچ  ئیمام محەمەد ڕەشید ئاغا ئاودانان         

.

 باب ( حەلەب)  باتمان  باخ مەلێک  بازەرگان(شار)  بازید  باسقیل  باشان
 باڵاگیر باخچە      باشت  بانە 
 بەندەر دەیلەم  بەندەر گناوە  بەھار(ھەمەدان)  بەھبەھان  بەردەڕەش  بەدرە   بەھمەئی (لێکەک)
         بدلیس
 بێرەجووگ  بسمل  بنەسڵاوە  بناوێن  باشتەپەی بچوک  باشتەپەی گەورە  بەردەڕەش
 بوژنۆرد : خۆراسانی باکوور  باشان   بۆرازجان  بۆرووجن  بۆکان  بۆن (چوارمەحاڵ و بەختیاری)  بۆنگلان
 بێکلۆی خواروو  بێکلۆی سەروو  بۆیرەحمەد  بێژاوێ  بێرەجووک  بێسنی
   بێسنی(بێسنی)  بیمزۆرتە   بێشیر  بێتریان  
 بینگۆل   بیجاڕ : کوردستان  بیارە  بێناسە  بابخاڵاوێ  بانزینخاڵ  بەکرەشەل
 بەلەکەی بچوک  بەلەکەی گەورە  بان ئاسیاو  بان سندوق  باوەکڕ  بنکەی شانەزەر  بەکرەگەڕە
 بایبورت    بینگۆل  بۆنگلان  باسقیل  باسان  باخچە
 بێلکیس  بەدرە(بەدرە)  بۆکان(بۆکان)  بۆرووجن : بۆرووجن  بۆیەر ئەحمەد  بیجاڕ (بیجاڕ)  بەھار (بەھار)

.

 پاپێڵ : لورستان  پاشا  پاسوور  پاسینی ژێرین  پالۆ  پانۆس  پاوە
 پەڕەخ       پۆڵێ  پشدەر (قەڵادزێ)
 پردێ  پرسووس  پلوور  پلەموریە  پشدەر  پێگەڵە
 پۆلدەشت   پووشاوێ  پرداوێ  پەڵکانەی سادە
 پێرتاگە  پێنجوێن  پەڵکانەی سالم
 پیران  پیرانشار : ورمێ  پێروان  پیرمۆنی  پیرەفەقیرە  پیرسووس

.

 تاتۆس  تازاوای سەلاس  تەقتەق  تەلەعفەر تاجیناوێ تاچیناوێ تاژەندەرێ تازەشار
 تلکێف تەپەسەرایی تەپەگزن تەپەعەلی تەپەقەوی توکن  تاڵاو
 تۆحید تووت (تووت) تلبشار تێشبەروون  تۆپراب قەڵا تللۆ تاوەدێ
 تووت تووختەوان تووسرکان تەپەچەرموک
 تێرجان تاوسانە تەپەسپی تەکێ کۆن تەلەبی تۆپخانە تیلەکۆی
 تیکاب  تیربێسپی تووسرکان

.

 جەرابلوس : حەلەب  جەسان جەڵدیان جەدیدە
 جزیر  جمنی  جلاوز جینگیڤە    
 جۆلەمێرگ
 جوانڕۆ  جورنی ڕەش جبریلاوێ

.

 چەلێ  چەمچەماڵ : کەرکووک  چەمچەمال : کرماشان  چەوار  چەولیگ چەمشگەزەک  چەکشە
 چلگرد  چنار، دیاربەکر  چنگوش  چەلاش چەشمەگۆل چاڵەرەش  چنارە
 چۆمان چێلکان (چێلکان) چەولیگ چنگوش  چنار چاڵەسورک چەوری
 چوخووڕ  چورام چاڵەسوک چوارشاخی خواروو چوارشاخی سەروو چاڵۆخالید چوارڕوو
 چێرمک  چێرمە  چێغابەل  چێلکان چەپەراوێ چەتاڵ
 چەرداوڕ (سەراوڵە) چێلکان (چێلکان) چاڵدێران چەمچەماڵ چەرداوڕ (سەراوڵە)
چوارمەحاڵ و بەختیار چاڵدێران (سیاھچەشمە) چایپارە (قەرەزیائەددین) چۆمان چەمیشگەزەک چنار  چنگوش 
چێرمووگ  چەلێ چوخووڕ  چۆنەک چەولیگ چێرمە چێرمک 

.

حاجیاوا حازرۆ حاجی حەسەن حاجیلەر حسێن کوردی حەسیرە حەیدەرەسوورە
حەزۆ حەڕان حەسکیف حەسەن قەڵا حەسیچە، حەسیچ حەوتکل  حەویجە
حەمدانیە (قەرەقووش) حەزۆ حەکاری
حەسەن نووران حەسەن پرچن
حـەسیچە
بەشێکی حەلەب 

.

 خارپێت  خاموور  خانەقین  خانسوور خانلەر خدروەلی
 خەلات  خەلفەتی  خەلیفان، سۆران  خەتای  خەبات خورشت خۆرنەوازان
 خنووس خسخێر خەلفەتی خیزان  خان ڕەئوف خەپەکوێر
 خۆزات  خۆی
 خەتای ، هاتای  
خان ڕۆستەم    
 خوورمەوج        
 خوڕەماوە  خورمەڵە  خنووس      
 خیزان
  خیاڵ خان    

.

 داری ھێنی  داڕێژە  داقووق  دەشتی ھەولێر (بنەسڵاوە) دھۆک دھ دوڕاجی
 دەپ  دەڕەشار  دەربەندیخان  دەرەکێ   دەروێنە  دەشتەبێڵ  دواوان
دڵفان (نووراوا)  دەرسیم دەڕەشار  دەشتی ھەولێر دەربەندیخان    
 دبس دژپێڵ : خووستان   دزڵی  دۆستەگ  داری ھێنی دووتاخ (دووتاخ)
 دووبز  دووتاخ  دووزخورماتوو  دووروود  دووگۆمان  دووگۆنبەدان  دووکان
 دھۆک دووربە  دێشەمس  دێ گورج دیلۆک دووبز
 دێرسیم   دێدەشت : کۆھگیلوویە   دێرک، سووریا دێرخاس دێرک  دێولان دێنا (سی سەخت)
 دیواندەرە  دیمەک  دیلۆک   دیربێسی دڕوو دوانزەئیمام
درۆزنەی بچوک درۆزنەی گەورە دێ بنە دووزخورماتوو  دێرسم دێرخاس
دێلوڕان  بەشێکی دیالە دیاربەکر
دیلۆک داڵاھۆ (کرن، گاوارە)
دەڕەشار  داڵاھۆ (کرن، گاوارە) دیواندەرە  دێولان دووروود  دەورە (سەراو دەورە)

.

 ڕامشێر  ڕامھورموز  ڕانیە نیوەی ڕەقە   ڕۆستەم  ڕوومێشکان (چێغابەل)
 ڕەشقەلاس  ڕەواندز  ڕەوانسەر  ڕەمەکان  ڕەمەزان شەشە
 ڕبات  ڕحا ٠ ڕها  رووها ڕەواندز ڕەفاعیە
 ڕۆری     ڕەحیم وەرەقە
 ڕوانسەر  ریمێلان  ڕەفاعیە

 

 زاخۆ  زەهاو  زۆراب بەگزادە
 زەڕینە  زەکی حاجی عەواد زمێ  
 زێدکان زینانەی بچوک زینانەی گەورە

.

 ژیوار

.

سامان ساینقەڵا سەرگیز سەڵماس  سەوڵاوا سەرقەڵا سەلاسی باوەجانی (تازاوای سەلاس)
سەتەر سەحنە سەراو دەورە سەراوباغ سەراوڵە سەرپێڵی زەھاو سەردەشت 
سەرگۆل سەرمەس سەری کانی سەری کانی، پارێزگای حەسیچە سەقز سەمسوور سەمیساد
سەوڵاوا سەید سادق سەرپێڵ  سەرپیر سەوجە سۆفیان سەنگەرێ
سلێمانی سنجق  سنە  سلین : سڵێن  سەرگیز سەردەرێ
 سۆران سەعداوا سەی جەژنی سەیدە ساڵەیی سنکور سەرچنار
سوومار سەرچەمی داودی سەفەربەیات سپی سەر سەرەڕەش سێواس  
 سونقوڕ سوێرەک  سۆفێنانە سێکانی سێرت سینگان  سیاوان
 سی سەخت سیدەکان سێرت سیلۆپی سێواس  سێمێل  سێوەڵە
سیتەپان سامی سەرچەم سەی موراد سەیدحسێن سەیدماڵ ئەڵا سیامەڕۆ
سنجق (سنجق) سەیدسادق  سەرگۆل  
سەیدسادق  سۆران  ساینقەڵا سەردەشت  سەڵماس  سونقوڕ  سەرپێڵی زەھاو 
سەلاسی باوەجانی (تازاوای سەلاس) سەحنە  سەقز سەوڵاوا  سلسلە (ئەلیشتەر) ساریقامیش سەلیم
سپەناق سێمێل  سلێمانی سەری کانی سوێرەک سێرت سلۆپیان

.

 شائاباد  شارستانی بانە  شارباژێر  شارەزوور  شاری کورد  شاکەل  شارەبان
 شارباژێڕ (چوارتا)  شاھیدبەی  شاھیدکامیل  شاوانە   شاوانێ
 شەنبۆ  شەرەف خان  شەقڵاوە  شەلەمزار   شەوت   شەمزینان  شەھری کورد 
 شرنەخ  شرناخ  شنۆ  شنگال     شڵەمڕە    شێخ حەوێزی
 شۆراوی حەمە غەریب  شۆراو      
 شوێشە  شووشتەر       
 شێخان  شێخ لەنگەری گەورە  شێخ لەنگەری بچوک  شێتکان سالم  شێروان  شێخان   
 شیلان  شیوەبیرۆ          

.

عاموودێ عەرەب ئاغا عومەرسۆفی
عەفرین عەلیانی گەورە عاڵیاوێ عەلی خەڵەف عەزیزقادر عەبدوڵاھۆری عەلیانی بچوک
عوسمانیە عەنتاب  عەلیی مەنتار عارابان

.

 فارسان  فارقین  فەقێ مستەفا  فەتاح ھۆمەر
 فیروورەق

.

 قابلجەواز  قامیشلۆ  قەڵا  قەڵاچەڕمەڵە  قەواڵی   قەرەبوڵاغی کۆن
 قەرس  قەرەقولاک  قەرەکۆسە  قەرەموسالیان  قەرەیازی  قەسری شیرین  قەلادزە
 قەرەبوڵاغی براحەم  قۆمبەلەک  قەڵغانلوی گەورە  قەرەقولاک   قەرەکۆسە   قەرەباخان   قەڵغانلوی بچوک
 قەرەداغ   قەرەقووش  قەتوور  قەرەسەقەل  قەزەناوێ  قەڵاتیان
 قچ قرخ          
 قزبلاخی ژێرو  قزبلاخی سەروو  قزرەبات   قزلان  قزڵباش  قزڵجە  قزڵقۆپی
 قزڵ وەزان  قزڵ وەزون  قزلەر  قزلیار  قزڵدەرە    
 قسلە    
 قۆچان : خۆرستانی ڕەزەوی    قۆریان    قۆشلان
 قوبین  قوتان قوڕووشاوێ  قوروە  قولیجانی ئەمین قارەمان قولیجانی سەرحەد قوڵەشار
 قیلابان        

.

 کاراز  کامیاران  کانی ڕەش  کانیی غەزاڵان کانی بەرد کانی سۆرک کانی سپی
 کارێزی حەمەکەیفە کاکۆڵی کانی ماران کاکەبرا کانی عوبێد کاخزمان
 کەبان  کەرجەوس  کەرکووک  کەلار  کەماخ  کەنگەوەر، کەنگاوەر  کەلجی
 کەماڵە کەبوودەر ئاھەنگ  کەریم باسام کەواچەرمۆ کوڵەجۆ
 کرماشان  کرن  کوردستان  کفری   کنکان
کۆکس کۆپ  کۆبانی کۆشکی بەرەومنارە  کۆلیک  کۆیە کۆھگیلوویە
کۆیک
کامیاران کەنگەوەر  کوودەشت    
 کوودەشت  کووزران  کوخان  کوڕڕەی میانە کورودەرە کۆیە کفری
کلیس کیسەڵاوێ کووھڕەنگ (چلگرد) کییار (شەلەمزار) کەلار کۆپ

.

 گادەر     گاوارە      
 گەردەنەی ژاڵانە گەچساران (دووگۆنبەدان) گەرجان گەرمک گەڵاز  گەڤەر گەرمیان
 گردەشێخاڵ  گرێ سپی گرێ موراد گرگامێش گرکاشان
 گزنگ  گمگم گیەڵان گرێ موراد    
 گۆمان گۆمەتەپور گۆمەیی گۆلی ھەزار گۆگسی (قەرەیازی) گۆبان عەرەب
 گوموشخانە گوندەوێڵە گورگاوێ گوندی مام برایم گوڵەکانی  گوێزان گومار
 گێغی گێل  گێلان  گێلەسی  گێلەک   گێنیان
 گیادین  گیەڵان گیرکێ لیگێ گیرە  گیوران    گیوەڕەش

.

 لالی  لاچین  لیجێ   لوڕستان
 لجێ  لوڕدێگان  لوومار  لێکەک  لێندە  لۆرکان   لەلبن
 لەکی قادرسەرھەنگ  لەک  لوتفی ئاغا  بەشێکی لازقیە

.

 مادەن  مارگوون  مازگێرد  ماکۆ  مامەکی  مدیاد  ماوەت
 ماداکتۆ مادەن   مەلەدی مەرەش مەخموور مێرگەسۆر
مەڵگشای (ئەرکەواز) مەندەلی  مەلایێر (مەلایێر) مێردین میاندواو  مەڵگشای (ئەرکەواز)  
 مەرعەش  مەریوان   مەسجێد سولەیمان  مەلایێر  مەلەتی  مەنگوڕ  مەھاباد
 مەخموور  مەرچەلمی مەنبج گوندی مەلاعیسا   میل قاسم
 مرند   ملازگرد مسرج مڕە مەندەلی ماوەت 
 مۆتکی (قەزا)  مۆسە مەلایێر (مەلایێر) مێران (مێھران)  
 مورموری  مووسڵ  مووش میراوێ محەمەدسەلیم مەلاھۆمەر  میل ناسر
 مێردین  مێرگەسۆر    مێھران مەحمودبەگ
 میانڕیان  میاندواو : ورمێ  

.

 نووراوا
 نەغەدە  نەڵاس نەڵۆس  نەڵیوان نەوجول  نەینەوا
 نگل    ناساڵەح
 نوین   
 نیاوەن

.

 وان واست
 وەیسیان    وەسوێنە وارانی بان غاز وارانی خواروو  وارانی سەروو
 ورمێ  وێرانشار وڕووگڕ : لورستان  وەرگەوێر
وەلی ھەیەر

.

 هەباساوا  ھۆسنەک  ھاوێل  ھەزەخ  ھاروونیە شارەزوور (ھەڵەبجەی تازە)  ھەڵەبجە
 ھەرسین  ھەڵەبجە  ھەڵەشی  ھەمەدان  ھەمەیل  ھەولێر ھەوەنج
 ھیندیجان  ھێنێ ( هەکاری : حەکاری)  ھێ  ھۆمەربەلی بچوک  ھۆمەربەلی گەورە
 ھۆسنەک        ھەرمۆڵە  ھەوارەقوڵە

.

 یاسووج    یەکەچاڵاو
بێسنی (بێسنی)

.

.

.

.