[ کوردستان]

[ کوردستان] جێۆگرافیای کوردستان

: ناوی شار، دەڤەر، شارۆچکە، ناوچە، گوند، لادێ، زنجیرەچیا، شاخ، گرد، تەپۆلکە، دەریاچە، ڕووبار، گۆم، چەم، ڕۆخانە و هەمووناوێک پەیوەندی بە کورستانەوە هەبێت لێرە کۆدەکرێتەوە.   

: ناوی هۆز و ئێلەکانی کورد. 

ئابادان	ئابدانان	ئارارات	ئاراس	ئاریۆس	ئارچاک	ئارۆن
ئادیەمان	ئارووناوا	ئارێز	ئازەربایجانی ڕۆژاوا	ئازگەلە	ئاسپەهان	ئاسۆس
ئاش قەڵا	ئاڤان	ئاڤکەڤر	ئاڤۆک	ئاڤنیک	ئاغبڵاغ	ئاغزەمەرشن
ئاقدیش	ئاکرێ	ئاکۆ	ئاگری	ئاسناوێ	ئالان	ئالتین
ئالدووش	ئالشتر	ئالوونی	ئاڵاڵ	ئامانۆس	ئامەد	ئامەرا
ئاڵکاوێ	ئاخڤانیش
ئامۆد	ئامێدی	ئاوەسپی	ئاوده‌ڵ	ئاودانان	ئایناخی	ئاوەکە
ئاوبارە	ئاوەسپی	ئاوایی نامیق	ئاوایی عەلی	ئاوایی ڕەزا	ئارتڤین
ئەترووش	ئەزبیدار	ئەلجەواز	ئەحمەد ئاغا	ئەحمەندە
ئەرزگان	ئەرخەنی	ئەردەڵ	ئەردێخان	ئەرزڕۆم : ئەرزیڕۆم	ئەرزنجانی	ئەرزنگان
ئەرکەواز	ئەزگڵە	ئەزنا	ئەسەداوا	ئەستوولی	ئەلکێ	ئەگل
ئەلیگوودەرز	ئەردێخان	ئەلجەواز	ئەمیرئاوا	ئەگین	ئەگینی ژێرین	ئەوڵاقوت
ئەلکێ	ئەلیشتەر	ئەلیگوودەرز	ئەندیمشک	ئەنتاکیا	ئەهرەم	ئەیوان
ئۆخلێ	ئۆمێدییە	ئەسەداوا	ئەردەڵ	ئارووناوا	ئەلیگوودەرز	ئەزنا
ئێلح	ئێوۆغلی	ئامێدی	ئاکرێ	ئێلهـ	ئازەربایجانی ڕۆژاوا	ئەیوان
ئیبراھیم خان	ئیبراھیم خانی دەلۆ	ئیدر	ئیدلب	ئیسلاحیە	ئیسلاملوو	ئیلام
ئیلیچ	ئیمام محەمەد ڕەشید ئاغا	ئاودانان

باب ( حەلەب)	باتمان	باخ مەلێک	بازەرگان(شار)	بازید	باسقیل	باشان
باڵاگیر	باخچە				باشت	بانە
بەندەر دەیلەم	بەندەر گناوە	بەھار(ھەمەدان)	بەھبەھان	بەردەڕەش	بەدرە	بەھمەئی (لێکەک)
						بدلیس
بێرەجووگ	بسمل	بنەسڵاوە	بناوێن	باشتەپەی بچوک	باشتەپەی گەورە	بەردەڕەش
بوژنۆرد : خۆراسانی باکوور	باشان	بۆرازجان	بۆرووجن	بۆکان	بۆن (چوارمەحاڵ و بەختیاری)	بۆنگلان
	بێکلۆی خواروو	بێکلۆی سەروو	بۆیرەحمەد	بێژاوێ	بێرەجووک	بێسنی
		بێسنی(بێسنی)	بیمزۆرتە	بێشیر	بێتریان
بینگۆل	بیجاڕ : کوردستان	بیارە	بێناسە	بابخاڵاوێ	بانزینخاڵ	بەکرەشەل
بەلەکەی بچوک	بەلەکەی گەورە	بان ئاسیاو	بان سندوق	باوەکڕ	بنکەی شانەزەر	بەکرەگەڕە
بایبورت		بینگۆل	بۆنگلان	باسقیل	باسان	باخچە
بێلکیس	بەدرە(بەدرە)	بۆکان(بۆکان)	بۆرووجن : بۆرووجن	بۆیەر ئەحمەد	بیجاڕ (بیجاڕ)	بەھار (بەھار)

.

پاپێڵ : لورستان	پاشا	پاسوور	پاسینی ژێرین	پالۆ	پانۆس	پاوە
پەڕەخ					پۆڵێ	پشدەر (قەڵادزێ)
پردێ	پرسووس	پلوور	پلەموریە	پشدەر	پێگەڵە
پۆلدەشت			پووشاوێ	پرداوێ		پەڵکانەی سادە
پێرتاگە	پێنجوێن					پەڵکانەی سالم
پیران	پیرانشار : ورمێ	پێروان	پیرمۆنی	پیرەفەقیرە	پیرسووس

.

تاتۆس	تازاوای سەلاس	تاوەدێ	تاڵاو	تاجیناوێ تاچیناوێ	تاژەندەرێ	تازەشار
تاوسانە
تەقتەق	تەپەسەرایی	تەپەگزن	تەپەعەلی	تەلەعفەر	تەپەقەوی	تەپەچەرموک
تەپەسپی	تەکێ کۆن	تەلەبی	تەجەر
تلکێف	تلبشار	تللۆ
تووت	تووختەوان			تووسرکان		توکن
تۆحید	تۆزانی	تۆنوس			تۆپخانە	تۆپراب قەڵا
تێرجان
	تێشبەروون
تیکاب	تیربێسپی					تیلەکۆی

.

جەرابلوس : حەلەب	جەسان	جەڵدیان		جەدیدە
جزیر	جمنی	جلاوز	جینگیڤە
جۆلەمێرگ
جوانڕۆ	جورنی ڕەش		جبریلاوێ

.

چەلێ	چەمچەماڵ : کەرکووک	چەمچەمال : کرماشان	چەوار	چەولیگ	چەمشگەزەک	چەکشە
چلگرد	چنار، دیاربەکر	چنگوش	چەلاش	چەشمەگۆل	چاڵەرەش	چنارە
چۆمان	چێلکان (چێلکان)	چەولیگ	چنگوش	چنار	چاڵەسورک	چەوری
چوخووڕ	چورام	چاڵەسوک	چوارشاخی خواروو	چوارشاخی سەروو	چاڵۆخالید	چوارڕوو
چێرمک	چێرمە	چێغابەل	چێلکان	چەپەراوێ	چەتاڵ
چەرداوڕ (سەراوڵە)	چێلکان (چێلکان)	چاڵدێران		چەمچەماڵ	چەرداوڕ (سەراوڵە)
چوارمەحاڵ و بەختیار	چاڵدێران (سیاھچەشمە)	چایپارە (قەرەزیائەددین)	چۆمان	چەمیشگەزەک	چنار	چنگوش
چێرمووگ	چەلێ	چوخووڕ	چۆنەک	چەولیگ	چێرمە	چێرمک

.

حاجیاوا	حازرۆ	حاجی حەسەن	حافیک	حاجیلەر
				حسێن کوردی	حەسیرە	حەیدەرەسوورە
حەزۆ	حەڕان	حەسکیف	حەسەن قەڵا	حەسیچە، حەسیچ	حەوتکل	حەویجە
حەمدانیە (قەرەقووش)	حەزۆ	حەکاری
حەسەن نووران	حەسەن پرچن	حـەسیچە	بەشێکی حەلەب

.

خارپێت	خاموور	خانەقین	خانسوور	خانلەر		خدروەلی
خەلات	خەلفەتی	خەلیفان، سۆران	خەتای	خەبات	خورشت	خۆرنەوازان
خنووس	خسخێر	خەلفەتی	خیزان		خان ڕەئوف	خەپەکوێر
خۆزات	خۆی	خەتای ، هاتای	خان ڕۆستەم
خوورمەوج
خوڕەماوە	خورمەڵە	خنووس
خیزان		خیاڵ	خان

.

داری ھێنی	داڕێژە	داقووق	داڵاھۆ (کرن، گاوارە)
دەپ	دەڕەشار	دەربەندیخان	دەرەکێ	دەروێنە	دەشتەبێڵ	دەڕەشار داڵاھۆ (کرن، گاوارە)
دەورە (سەراو دەورە)	دەرسیم	دەڕەشار	دەشتی ھەولێر	دەربەندیخان
دبس	دژپێڵ : خووستان	دزڵی	دھۆک	دھ	درۆزنەی بچوک	درۆزنەی گەورە
دڵفان (نووراوا)	دڕوو
دۆستەگ
دووبز	دووتاخ	دووزخورماتوو	دووروود	دووگۆمان	دووگۆنبەدان	دووکان
دوانزەئیمام	دووربە	دووتاخ (دووتاخ)	دوڕاجی	دواوان		دووبز
دێرسیم	دێدەشت : کۆھگیلوویە	دێشەمس	دێرخاس
دێلوڕان	دێرک، سووریا	دێنا (سی سەخت)
دیلۆک	دیالە	دیاربەکر	دێ بنە	دێ گورج
دیربێسی	دیمەک	دیواندەرە	دێولان	دیخۆر	دیڤریگری

.

ڕامشێر	ڕامھورموز	ڕانیە	نیوەی ڕەقە	ڕۆستەم		ڕوومێشکان (چێغابەل)
ڕەشقەلاس	ڕەواندز	ڕەوانسەر		ڕەمەکان	ڕەمەزان شەشە
ڕبات	ڕحا ٠ ڕها  رووها	ڕەواندز	ڕەفاعیە
ڕۆری			ڕەحیم وەرەقە
ڕوانسەر		ریمێلان				ڕەفاعیە

 

زاخۆ			زەهاو	زۆراب بەگزادە
زەڕینە	زەکی حاجی عەواد		زمێ
زێدکان				زینانەی بچوک	زینانەی گەورە

.

ژیوار

.

سامان	ساڵەیی	سامی	ساریقامیش			ساینقەڵا
سەری کانی	سەلیم	سەرگیز	سەڵماس	سەوڵاوا	سەرقەڵا	سەلاسی باوەجانی (تازاوای سەلاس)
سەتەر	سەحنە	سەراو دەورە	سەراوباغ	سەراوڵە	سەرپێڵی زەھاو	سەردەشت
سەرگۆل	سەرمەس	سەری کانی	سەری کانی، پارێزگای حەسیچە	سەقز	سەمسوور	سەمیساد
سەوڵاوا	سەیدسادق	سەرپێڵ	سەرپیر	سەوجە	سەرگیز	سەنگەرێ
سەعداوا	سەی جەژنی	سەرچنار	سەرچەمی داودی	سەفەربەیات	سەردەرێ	سەرەڕەش
سەرچەم	سەی موراد	سەیدحسێن	سەیدماڵ ئەڵا	سەیدسادق	سەردەشت	سەرگۆل
	سەحنە
سنکور	سپی سەر	سیلۆپی	سنجق (سنجق)	سنجان
سلێمانی	سپەناق	سلسلە (ئەلیشتەر)	سلۆپیان	سنجق	سنە	سلین : سڵێن
سۆفیان	سۆفێنانە	سۆران
سوێرەک	سوومار	سونقوڕ
سێواس	سێمێل	سێرت	سێکانی	سێرت	سێمێل	سێوەڵە
سینگان	سیاوان	سی سەخت	سیدەکان	سیتەپان	سیامەڕۆ

.

شائاباد	شارستانی بانە	شارباژێر	شارەزوور	شاری کورد	شاکەل	شارەبان
شارباژێڕ (چوارتا)	شاھیدبەی	شاھیدکامیل	شارقژە		شاوانە	شاوانێ
شەنبۆ	شەرەف خان	شەقڵاوە	شەلەمزار	شەوت	شەمزینان	شەھری کورد
شرنەخ  شرناخ	شنۆ	شنگال		شڵەمڕە		شێخ حەوێزی
شۆراوی حەمە غەریب	شۆراو
شوێشە	شووشتەر
شێخان	شێخ لەنگەری گەورە	شێخ لەنگەری بچوک	شێتکان سالم	شێروان	شێخان
شیلان	شیوەبیرۆ

.

عاموودێ				عەرەب ئاغا	عومەرسۆفی
عەفرین	عەلیانی گەورە	عاڵیاوێ	عەلی خەڵەف	عەزیزقادر	عەبدوڵاھۆری	عەلیانی بچوک
عوسمانیە	عەنتاب	عەلیی مەنتار	عارابان

.

فارسان	فارقین		فەقێ مستەفا	فەتاح ھۆمەر
		قۆلهیسار
فیروورەق

.

قابلجەواز	قامیشلۆ ، قامیشلی	قەڵا	قەڵاچەڕمەڵە	قەواڵی		قەرەبوڵاغی کۆن
قەرس	قەرەقولاک	قەرەکۆسە	قەرەموسالیان	قەرەیازی	قەسری شیرین	قەلادزە
قەرەبوڵاغی براحەم	قۆمبەلەک	قەڵغانلوی گەورە	قەرەقولاک	قەرەکۆسە	قەرەباخان	قەڵغانلوی بچوک
قەرەداغ	قەرەقووش	قەتوور		قەرەسەقەل	قەزەناوێ	قەڵاتیان
قەنخال
قچ قرخ
قزبلاخی ژێرو	قزبلاخی سەروو	قزرەبات	قزلان	قزڵباش	قزڵجە	قزڵقۆپی
قزڵ وەزان	قزڵ وەزون	قزلەر	قزلیار	قزڵدەرە
قسلە
قۆچان : خۆرستانی ڕەزەوی		قۆریان				قۆشلان
قوبین	قوتان	قوڕووشاوێ	قوروە	قولیجانی ئەمین قارەمان	قولیجانی سەرحەد	قوڵەشار
قیلابان

.

کاراز	کامیاران	کانی ڕەش	کانیی غەزاڵان	کانی بەرد	کانی سۆرک	کانی سپی
کارێزی حەمەکەیفە	کاکۆڵی	کانی ماران	کاکەبرا	کانی عوبێد	کاخزمان
کەبان	کەرجەوس	کەرکووک	کەلار	کەماخ	کەنگەوەر، کەنگاوەر	کەلجی
کەماڵە	کەبوودەر ئاھەنگ	کەریم باسام			کەواچەرمۆ	کوڵەجۆ
کرماشان	کرن	کوردستان	کفری	کنکان
کۆکس	کۆپ	کۆبانی	کۆشکی بەرەومنارە	کۆلیک	کۆیە	کۆھگیلوویە
کۆیک	کامیاران	کەنگەوەر	کوودەشت
کوودەشت	کووزران	کوخان	کوڕڕەی میانە	کورودەرە	کۆیە	کفری
کلیس		کیسەڵاوێ	کووھڕەنگ (چلگرد)	کییار (شەلەمزار)	کەلار	کۆپ

.

گادەر			گاوارە
گەردەنەی ژاڵانە	گەچساران (دووگۆنبەدان)	گەرجان	گەرمک	گەڵاز	گەڤەر	گەرمیان
گەمەرەک
گردەشێخاڵ	گرێ سپی	گرێ موراد			گرگامێش	گرکاشان
گزنگ	گمگم	گیەڵان		گرێ موراد
گۆمان	گۆمەتەپور	گۆمەیی	گۆلی ھەزار	گۆگسی (قەرەیازی)	گۆبان عەرەب
گوموشخانە	گوندەوێڵە	گورگاوێ	گوندی مام برایم	گوڵەکانی	گوێزان	گومار
گێغی	گێل	گێلان	گێلەسی	گێلەک	گێنیان
گیادین	گیەڵان	گیرکێ لیگێ	گیرە	گیوران	گرین	گیوەڕەش

.

لالی	لاچین	لیجێ	لوڕستان
لجێ	لوڕدێگان	لوومار	لێکەک	لێندە	لۆرکان	لەلبن
لەکی قادرسەرھەنگ		لەک	لوتفی ئاغا	بەشێکی لازقیە

.

مادەن	مارگوون	مازگێرد	ماکۆ	مامەکی	مدیاد	ماوەت
ماداکتۆ	مادەن	ماجیران
مەڵگشای (ئەرکەواز)	مەندەلی	مەلایێر (مەلایێر)	مەحمودبەگ	مەلاھۆمەر	مەلاعیسا
مەرعەش	مەریوان	مەسجێد سولەیمان	مەلایێر	مەلەتی	مەنگوڕ	مەھاباد
مەلەدی	مەرەش	مەخموور	مەرچەلمی	مەنبج	مەندەلی
مرند		ملازگرد	مسرج	مڕە	محەمەدسەلیم
مۆتکی (قەزا)	مۆسە
مورموری	مووسڵ	مووش		مورسال
مێردین	مێرگەسۆر	مێردین	مێران (مێھران)
میانڕیان	میاندواو : ورمێ		میل قاسم	میراوێ		میل ناسر

.

نووراوا
نەغەدە	نەڵاس	نەڵۆس	نەڵیوان	نەوجول	نەینەوا
نگل			ناساڵەح
نوین
نیاوەن

.

وان		واست
وەیسیان			وەسوێنە	وارانی بان غاز	وارانی خواروو	وارانی سەروو
ورمێ	وێرانشار	وڕووگڕ : لورستان	وەرگەوێر
				وەلی ھەیەر

.

هەباساوا	ھۆسنەک	ھاوێل	ھەزەخ	ھاروونیە	شارەزوور (ھەڵەبجەی تازە)	ھەڵەبجە
ھەرسین	ھەڵەبجە	ھەڵەشی	ھەمەدان	ھەمەیل	ھەولێر	ھەوەنج
ھیندیجان	ھێنێ	( هەکاری : حەکاری)	ھێ	ھۆمەربەلی بچوک	ھۆمەربەلی گەورە
	ھۆسنەک				ھەرمۆڵە	ھەوارەقوڵە

.

یاسووج			یەکەچاڵاو
						بێسنی (بێسنی)

.

.

.

.