ئامۆن/amon: ن:[ ئاین][ گر : له( ئامین یان ڕاستر لە عامون : Ammon)ی فیرعه‌ونییه‌وه هاتووه] خودای خۆر له لای فیرعه‌ونه‌کان، په‌رستگاکه‌ی یه‌شتا شوێنه‌واری ماوه له لوکسۆر له وڵاتی میسر، که لای گرێکێکان به Zeus ناسراوه.
.
{
توت عەنخ ئامون (1334 ـ 1325 پ.ز) بە ناوبانگترین فیرعەونی میسری یە لە مێژوودا و بەپێی دوا پشكنینی DNA كوڕی ئەمنحوتەبی چوارەم ( ئەخناتون)ـە، لە تەمەنی 9 ساڵاندا چوەتە سەر تەختی شاهانە و هۆكاری ناوبانگەكەشی دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی بەتەواوی گۆڕستانەكەی بەبێ فەوتان ئاشكرا بووە، جگە لەوەش لەتەمەنی مناڵیدا مردووە و گومان دەكرێت تیرۆر كرابێت، چونكە ئاسەواری شكاوی لە ڕان و دەماخی تەرمە مۆمیاكراوەكەیدا هەیە و لە پاش مردنیشی یەكێك لە وەزیرەكانی ژنەكەی مارە كردووە و خۆی كردووە بە فیرعەون.
}{ ئاوێنە}.
.
.
________________________
ئامۆنیاک/amonyak: ن:[ کیمیـ][ گر: ammōnia΄kos]
1- له ( ئاموون)ه وه‌هاتووه که له په‌رستگایه‌ک له لیبیا سالمیاک دۆزرایه‌وه.
2- بێنێکی بۆگه‌نه : پێکهاتووه له گازی نایترۆجین و هایدرۆجین ده‌توێته‌وه له‌ناو ئاودا، به کارده‌هێندرێت له پیشه‌سازی کیمیایی. بۆ ساردکردنه‌وه. زانای فه‌ره‌نسی G.de Morveau له ساڵی 1787 دۆزیوێته‌وه بە شێوەیەکی زانستی نوێ.
.
.
____________________________
ئامۆنیۆم/Amonyom: ن:[ کیمیـ][ فه‌ر: ammonium] ره‌گێکی کیمیایییه هاوهێزی یه‌که، یه‌که(1) پێکهێنه‌رێکه بۆ خۆێ ی ئامۆنیۆم : ئامۆنیۆم کلۆراید.
.
.
.
.