ئه‌سمه‌ر/esmer: ن:[ ڕه‌نگ][ ع: اسمر] چه‌رده، ڕه‌‌شتاڵه، سه‌وزه، گه‌نم ڕه‌نگ، گه‌نمی.
{
ده‌ما دڵ وی ب مه‌حبووبان
مشو خۆشه‌نگ و ئه‌سمه‌ر ده‌م
}{ جه‌زیری}.
ئه‌سمه‌راتی/esmererayetî: ئاكتـ:[ ڕه‌نگ][ كباك][ ئه‌سمه‌ر+ ئاتی] ڕه‌‌شتاڵه.
ئه‌سمه‌رپێچ/esmer pêč: نتـ:[ ع: ئه‌سمه‌ر+ كو: پێچ( پێچان)] جۆره چیغێكی تایبه‌تییه، به به‌نی ڕه‌نگا و ڕه‌نگ ده‌چێندرێت.
{
چێغی ئه‌سمه‌رپێچ ڕه‌‌شماڵانی جاف
ڕووپۆشی شێوه‌ی شای مشكێن كه‌لاف
} {شێخ سه‌لام}.
.
.
.
.