نمەک/nimek: ن:[ ل][ هـ]
1 . [ خوار] خوا( فە)، خووێ _ خوێ، خێ، مەک.{ هەنبانەبۆرینە، ل، 869}
2 . بەڵام لە وێژە و شیعردا بۆ گەلێ مەبەست بەکارهاتووە : ئەمەک _ ئەمەگ، تام و بۆ، جوانی ئێسک سووکی، چاکە و وەفا، فرمێسک و دڵسۆزی…. هتد.
3 . بریتییە لە خواردنی نانی کەسێک.
4 . تەڕایی کەم.
{
بێتە خاتر گەر لە خوانی حوسنی تۆ حەقی نمەک
قەت بە من پایانی نایێ زیکری شوکری نیعمەت
}{ سالم}.
نمەک ئالوودە/nimek alûde: نتـ:[ نمەک+ ئالوودە] هوگری خوێ، بەڵام لێرەدا هۆگری هەم واتای تام و بۆ و هەم جوانی و ئێسک سووکی دەنوێنێت.
{
سیڕی نوکتەی دەهەنت چاکە نەزانێ قەنناد
نمەک ئالوودە نەکـەن با لە خەمیری نوقـلا
}{ سالم}
نمەکاو/nimekaw: نتـ:[ نمەک+ ئاو] ئاو و خوێ، خوێواو یان خوێواوک.
نمەکە/nimeke: نتـ:[ نمەک+ ئە] نەمەک.
نمەک بەحەرام/nimek beĥeram: ئانتـ:[ نمەک+ بە+ حەرام] بەدنمەک، بێ ئەمەگ، نمەکنەناس، سپڵە.
نمەک چەشتەی/nimek çeştey: کتن:[ هـ][ نمەک+ چەشتەی] نمەک چەشتن، نمەک کردن.
نمەک حەرام/nimek ĥeram: ئانتـ:[ نمەک+ حەرام] نمەک بەحەرام.
نمەک حەرامی/nimekĥeramî: نچ:[ نمەکحەرام+ ی] نمەک بەحەرامی، سپڵەیی.
نمەکدار/nimekdar: ئانتـ:[ نمەک+ دار] بەنمەک، بەئەمەک یان جوانی دڵکێش.
نمەکداری/nimekdarî: نچ:[ نمەکدار+ ی] بەنمەکی، بەئەمەکی.
نمەکدان/nimekdan: نتـ:[ نمەک+ دان] خووێدان.
نمەکڎان/nimekđan: نتـ:[ هـ][ نمەک+ دان] نمەکدان، خوێدان.
نمەک ڕێز/nimekřêz: ئانفا:[ نمەک+ ڕێز( ڕیز : ڕەگی چاووگی ریختەن : ریختن)ی فارسی یە، واتە ڕژاندن، وەشاندن] خوێ ڕێژ : مەبەست ئەوەی کە خوێ دەکات بە بریندا ، ئەوەی کە برین دەکولێنێتەوە.
{
خودا چ بکەم لە دەس بەختی جەفا کێش
نمـەک ڕێزە لە سەر داغی دڵی ڕێش
}{ سالم}
نمەک ڕیتنەبرین/nimek řîtinebirîn: کتپ:[ نمەک+ ریتن ( ڕشتن)+ ئە+ برین] مەبەست ئەشکەنجەکردنە، برین کولاندنەوە، خوێ کردنەبرین.
{
بەندی کردم بە جەفا لا مەزەبی پڕ ستەمێ
نمــەکی ڕێتە برینــم لەب ســــەنـــەمــێ
}{ سالم} .
نمەک ڕیتنە ناوچاو/nimek řîtine nawçaw: کتپ:[ نمەک+ ریتن ( ڕشتن)+ ئە+ ناو+ چاو] مەبەست کوێرکردنە.
{
دوور لە تۆ دوورم لە خۆ نەزدیکە مەرگم ڕۆژ و شەو
میحنەتی دووری هەمیسان ڕیتیە ناو چاوم نمەک
}{ سالم}
نمەک سوڵ/nimek suľ: ئانتـ:[ هـ][ نمەک+ سوڵ] نمەک بەحەرام.
نمەک سوڵی/nimeksuľî: نچ:[ هـ][ نمەکسوڵ+ ی] نمەک بەحەرامی.
نمەککردن/nimekkirdin: کتن: نانی کەسێ خواردن.
نمەک کور/nimekkur: ئانتـ:[ هـ][ نمەک+ کور] نمەک کوێر، پێنەزان، سپڵە.
نمەک کوری/nimekkurî: نچ:[ هـ][ نمەککور+ ی] نمەککوێری.
نمەک کەرڎەی/kerđeynimek: کتپ:[ هـ] نمەكکردن.
نمەک گرتەی/nimek girtey: کتپ:[ نمەک+ گرتەی] نمەكگرتن.
نمەکگیر/nimekgîr: نفا:[ نمەک+ گیر( گیران)] تووشی بەڵاهاتگ لە سزای بێ ئەمەگی و سپڵەیی دا.
نمەک گیربییەی/nimekgîr bîyay: نفا:[ نمەک+ گیر+ بی یەی] بە ئەمەک بوون.
نمەک گیرکەرڎەی/nimekgîr kerđey: کتپ:[ نمەک+ گیر+ کەرڎەی] نمەک گیر کردن.
{
چاوەکەم دوێنێ لە باغا گوڵ بە عیشوە خۆی نواند
نەک نمەکگیر بم بە مەرگی تۆ قەسەم هیچ نەمدواند
}{ حەریق }.
نمەکین/nimekîn: ئانتـ:[ نمەک+ ئین]
1 . سوێر و خوییاویی، بە تام و خوێ.
2 . مەبەست لە جوان و دڵڕفێن و قەشەنگ و ئێسک سووکە.
{
خەندە و دەمی مەحبووبە کە وا زۆر نمەکینن
بەس خۆشە ئەگەر خۆ نمەکی زەخم و برینن
}{ نالـی}
نمەکناس/nimeknas: ئانتـ:[ نمەک+ ناس( ناسین)] بەئەمەگ.
نمەکنەناس/nimeknas: ئانتـ:[ نمەک+ نە+ ناس( ناسین)]نمەک بەحەرام، بەدنمەک، بێ ئەمەگ، سپڵە.
بەدنمەک/bednimek: ئانتـ:[ بەد+ نمەک] بێ ئەمەک، بەترەش، ئاوان، دڵڕەش، بێ بەخت.
بێنمەک/bênimek: ئانتـ:[ بێ+ نمەک] بێ خوێ.
.
.
.
.
{ گیو، ل، 881}{ وشەنامە، ل، 945}{ د. محەمەد نووری عارف، ل، 935 }