بەکتریا/bektirya: ن: [ زیند][ گر : Bakterion] بوونه‌وه‌ری زیندووی ورده یان میکرۆئۆرگانیزمێکی یەک خانەیییە، لە شێوە خڕ، هێلكەی یا لوولە، لە ناووک و سایتۆپلاسم پێكدێت، یان ڕووەکی یەیەکخانەیی یە و کلۆرۆفیلی تێدانیە. خاوه‌نی ھه‌موو ئه‌و پێداویستیانه‌یه كه بۆ فرمانه‌كانی ژیان پێویستن، مادده‌یه‌كی بۆماوه‌یی تێدایه كه به‌رپرسه له دیاریكردنی سیفات و ھه‌ڵسوكه‌وتی به‌كتریا، خانه‌ی به‌كتریا ھاوشێوه‌ی مرۆڤ خۆراک وه‌رده‌گرێت. بەرێگەی دابەش بوون زۆر دەبێت هەندێک بەکەڵک و هەندێکی زیانبەخشن و نەخۆشی بڵاو دەکەنەوە. ھه‌موو جۆرێكی به‌كتریا زیانبه‌خش نیه بۆ ته‌ندروستی به‌ڵكو ھه‌ندێكیان به‌سوود و پێویستن بۆ جه‌سته‌ی مرۆڤ تاكو له دۆخێكی باشی ته‌ندروستیدا بمێنێته‌وه، وه‌ك به‌كتریای نێو ریخۆڵه‌كان یارمه‌تی ھه‌رسكردن ده‌دات.
.
بەکتریا شیبوونەوە/bektirya ŝîbûnewe: كتن:[ زیند][ ئینگـ : bacterolysis ].
بەکتریا كوژ/bektiryakuj : نفا:[ زیند][ بەكتریا+ كوژ( كوشتن)][ ئینگـ : bactericidal].
بەکتریا ناس/bektirya nas: نفا:[ ئینگـ ] پسپۆزە لە ناسینی جۆرەکانی بەکتریا دا.
بەکتریا ناسی/bektirya nasî: ن:[ زیند][ ئینگـ : bacterology ] خوێندن لە مەر ناسینی جۆرەکانی بەکتریا دا.
.
| هەندێك لە جۆرەكانی بەكتریا |
.
بەکتریای ئازووت/bektiryay azût: نتـ:[ زیند] کەئازووتی زەوی دەکات بەماددەیەکی بەکەڵک بۆ ڕووەكی پاقڵە چەشن.
بەکتریای بەرهەمهێنەرەكانی تاموبۆیتیژ/bektiryay berhemhěnerekanî tamûboytîj: نتـ:[ زیند][ ئینگـ :Leuconostoc Citrovorum].
بەکتریای بەرهەم هێنەرەكانی تام و بۆ/bektiryay berhemhěnerekanî tam û bo: نتـ:[ زیند][ ئینگـ :Leuconostoc Dextranicum].
بەکتریای بەرهەم هێنەری ترشی لاتیک/bektiryay berhem hěnerî tirŝî latîk: نتـ:[ زیند] بەكتریای هەوێنی شیری[ ئینگـ : streptococcus lactis].
بەکتریای بێ هەوایی/bektiryay bě hewayî: نتـ:[ زیند] ئەو جۆرە بەکتریایەی کە ژیانیان لەسەر ئۆکسجین ڕانەوەستاوە.
بەکتریای ترشی پرۆپیۆنیک/bektiryay tirŝî propîonîk: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : propionic acid bacteria].
بەکتریای ترشی لاکتیک/bektiryay tirŝî laktîk: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : lactic acid bacteria].
بەکتریای چیلکەیی/bektiryay ĉîlkeyî: نتـ:[ زیند][ بەکتریای+ چیلکەیی ][ ئینگـ : Bacillus subtilis].
بەکتریای خۆ خواردن ساز/bektiryay xo xwardin saz: كتن، شر:[ زیند][ ئینگـ : autotropic bacteria].
بەکتریای خوێی خواز/bektiryay xwěy xwaz: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : Halophilic bacteria].
بەکتریای ساردی خواز/bektiryay sardî xwaz: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : Psychrophilic bacteria]
بەکتریای شیكەرەوەكانی پرۆتین/bektiryay ŝîkerewekanî protîn: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : Protelytic bacteria].
بەکتریای شیكەرەوەكانی پرۆتینو شەكرەكان/bektiryay ŝîkerewekanî protîn û ŝekrekan: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : clostridium sporogenes].
بەکتریای كۆلۆن/bektiryay kolon: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : Coliform bacteria].
بەکتریای گەرمای ناوەندی خواز/bektiryay germay nawendî xwaz: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : Mesophilic bacteria ].
بەکتریای گەرمی بەرهەڵست/bektiryay germî berhaľist: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : thermoduric bacteria].
بەکتریای گەرمی خواز/bektiryay germî xwaz: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : Thermophilic bacteria].
بەکتریای ناوهەوێن/bektiryay naw hewěn: نتـ:[ زیند][ئینگـ : Starers Bacteria].
بەکتریای نەخۆشخەرەكان/bektiryay nexoŝxerekan: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : Pathogenic bacteria].
بەکتریای نەخۆشی ژەهراوی بوونی وەشیقی/bektiryay nexoŝî jehrawy bûnî weŝîqî: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : clostridium botulinum ].
بەکتریای نەگەتیڤ بۆ ڕەنگی گرام/bektiryay negative bo řengî Gram: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : Gram negative bacteria].
بەکتریای هەوایی/bektiryay hewayî: نتـ:[ زیند]ئەو جۆرە بەکتریایەی کە ژیانی لەسەر ئۆکسجین ڕاوەستاوە.[ ئینگـ : aerobic bacteria]
بەکتریای هەوێنی ماست/bektiryay hewěnî masit: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : streptococcus thermophilus ].
بەکتریای/bektiryay: نتـ:[ زیند] هەرشتێك پەیوەندی بە بەكتریاوە هەبێت .
.
بێ بەکتریا/bêbektirya: نتـ:[ زیند][ بێ + بەکتریا] نەبەکتریایی.[ ئینگـ : Abacterial ، Abacteria ].
کۆی ژمارەی بەکتریاکان/koy jimarey bektiryakan: نتـ:[ کۆی+ ژمارەی+ بەکتریا+ کان][ ئینگـ : Bacterial]
.
.
.
.