پڕ ¹ /piř: ئان:{{ تەر، تر}{ تەرین، ترین}}[ هیکـ: پوورنە. هەخـ: پەرو. پەهلەوی: پور، پورر. گیل: پور. فا: پر] [ کباک: پر. كناو: پڕ. كباش، ل: پۆر. هـ: پەڕ، زا: پر، پڕ]
لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە. ل. | ||
گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | |
پۆورو | uruop | پێرینە |
{
ژ مەحبوب دور كرم چەرخێ فەلەك وی پڕ هەڵاڤیتم
نزانم دێ ل كو دەت من دەڤێ دەوران و چەرخێ دا
}{جەزیری}.
دا بەكوێم دا بدات و بەكام پەڵمەوە بكات و چ پەندێكم بەسەر دێنێت؟{ هەژار}.
{ تێبینی : ڕیشەی ئەم ووشەیە لە زمانی كوردیدا پەرەیسەندووە و ووشەی زۆری لێبووەتەوە وەك فرەكەوتنەوە، پەل و پۆ هاوپشتن، هەروەها ( پوورە) بەواتای شڵخەی هەنگە دێت.
2 – پەڕ (هـ)، تژی( کباک)، لێوان لێو، دارماڵ.
3 – سفت، گەروونەی گەردوون، دژی من سوڕاو زۆری هەڵتەكانم و هەڵی هاویشتم و لە یاری خۆمی جوێ كردمەوە. هێشتا نازانم دەبێت لە ئەو چارخ و خولە پتەو، تشتی سفت.
:: ئەو قالیییە تانەكەی زۆر پڕە.
4 – ئەندازەیەكی تەواو
:: ئەو كراسە پڕ بەبەرتە
:: كەوشەكە پڕ بەپێمە
پڕانی/piřanî: ئاكتـ:[ کباک] زۆرتر، پتر، پیتر، پراهی.
پڕانیاوان/piřanyawan: شڕ:[ کباک] پتری ئەوان.
پڕا و پڕ/piřa û piř: ئاكتـ:[ پڕ+ ئاو+ پڕ] دارماڵ، لێواو لێو، لیپ، تەواو پڕ.
پڕاوپڕبوون/piřaûpiřbûn: كتن: دارماڵبوون.
پڕئێش/piřêş: ئانتـ:[ پڕ+ ئێش] بەئازار.
پڕەوبووگ/piřewbûg: ئانفا: پڕەوەبوو.
پڕەوەبوون/piřewebûn: كتن:[ ئەردە] پڕبوونەوە.
پڕەوكردن/piřewekirdin: كتپ:[ ئەردە] پڕكردن، دڵپڕكردن، هاندان، فیتدان.
پڕبار/piřbar: ئانتـ:[ كشت][ پڕ+ بار]
1 – پڕبەر : دارێكە كە بەری زۆر بێت.
2 – دەغلی قەڵەو.
3- مرۆڤی زۆرزان.
پڕبەپڕ/piřbepiř: ئانتـ:[ پڕ+ بە+ پڕ] پڕاوپڕ.
پڕبەپێست/piřbepêsit: ئاكتـ:[ پڕ+ بە+ پێست] كێپ، قالب، بەئەندازەی.
پڕبەپێست بوون/piřbepêsitbûn: كتن:
1 – جل و بەرگ قالب و ئەندازەی لەش.
2 – پێك خواردنەوە و بۆ بوونی هەر تشتێكی دیكە بێ كەمووكووڕیی.
:: ئەو سزایە پڕ بە پێستی ئەو تاوانەیە.
پڕبەدڵ/piř bediľ: ئانتـ: بەڕاستی، لەناخی دڵەوە، لە كانگای دڵەوە.
:: پڕ بەدڵ پێمخۆشە ئاواڵەكانی منداڵیم ببینمەوە.
پڕبەر/piřber: نتـ:[ پڕ+ بەر] پڕبار، پڕبەهرە، بەردار، باردار.
پڕبەها/piřbeha: ئانتـ:[ ئاب] نرخدار، بەهادار، زۆربەبەها.
پڕبوون/piřbûn: كتن:[ پڕ+ بوون]
1 – تژی بوون، لێوان لێو بوونی تشتێك، تژی بوونی حەوز و ئەستێڵ لە ئاو.
2 – ئاووس بوونی ئافرەت و ماڵات.
پڕبوونەوە/piřbûnewe: كتن:
1 – لێوان لێوبوونی ئامان یان دەفرێك بەرەبەرە.
2 – تێر خواردن و داكەوتن.
پڕبێژ/piřbêj: ئانتـ:[ كباك][ پڕ+ بێژ] چەندەباز _ چەنەسووك، زۆربڵێ، بەژۆك، سازندە.
پڕبێژی/piřbêjî: ئاكتـ:[ كباك][ پڕ+ بێژ+ ی] زۆربڵێی، چەنەبازی.
پڕپڕ/piřpiř: ئانتـ:[ پڕ+پڕ] لێوڕێژ، تیكمە، لچان، لیپان.
پڕزان/piřzan: ئانتـ:[ كباك][ پڕ1+ زان] زۆرزان.
پڕزۆر/piřzor::
پڕكێشان/piřkêşan: کتپ:
.
.
__________
پڕ²/piř: ئاک: ناكاو.
پڕە/piře: نتـ:[ پڕ+ ئە] فرە، پیڕە.
پڕپیابردن/piřpiyabirdin: كتپ: پڕپێبردن، دەرەقت هاتن.
پڕپیاكردن/piřpiyakirin: كتپ: پڕپێداكردن، پڕدان. لێ نەوین بۆ ڕفاندن، دەباوش گرتن لەناكاودا.
پڕپێدان/piřpêdan: کتپ:
پڕپێدادان/piřpêdadan: کتپ:
پڕپێداكردن/piřpêdakirdin: كتپ: پڕپیاكردن، تێڕۆهاتن، لەپڕڕافڕاندن، پڕدان.
لەپڕ/lepiř: ئاكتـ: لەناكاو.
.
.
.
.