جنێو/ciněw: ن: جوون _ جووێن، جژوێن( دەر)، بیسكاری( كباك)، بیسكانی( هـ)، دوشمەنی، دوژمین، سخێف، جمین، جمان، خەبەر، باوگرەبازی _ باوگرەوازی.
{ تێبـ :
1 – جنێو بەشێكە لە زمان و مامەڵەی هەندێك لە تاكەكانی تاك. دیارە زۆرێك لەوانەی جنێو دەدەن، بە خێزان و بە كەسایەتی و بە ئەوانی تر.
2 – کاتێك مرۆڤ لێیان( لە جنێوی کوردی) وورد دەبێتەوە سەری لێدەسوورمێت، بۆ نموونە زۆرینەی جمێنەکان لە شێوەزاری سۆرانی ڕووی کە دایکە، کەچی لە لەشێوەزاری هەورامی جمێنەکان ڕووی لە باووکە. { حەمەفەریق حەسەن}
}
:: جنێو بدە: بچیڕە.
جنێوئامێز/ciněwaměz: نتـ: تیزاوی، هەزەلی( ع)[ ئینگـ : satirical] {ف. شەریفی. ل. 302}.
جنێوپێدان/ciněwpědan: كتن: قسەپێگووتن.
جنێو پێدران/ciněwpědiran: كتپ: پێكران، ئابئاووبران.
جنێودان/ciněwdan: كتن: پەڵۆەشاندن( كباك)، ڤیلیین( كباك)، گو وتەی ناشیرین گووتن، گەزارە كێشان، ڤییین، جووندان، دژمێن.
:: جنێو دان غرامه‌ی له‌سه‌ره.
جنێودەر/ciněwder: نفا:[ جنێو+ دەر( دان)] بێزكار.
جنێودەرە بیمارەکان/ciněwdere bîmarekan: ن:
جنێوفرۆش/ciněw firoŝ: ئانفا:[ جنێو+ فرۆش( فرۆشتن)] بیسكار، ئازاردەر، سزاكار، جنێودەر، دوژنكە، شەڕفرۆش : كەسێكە زاری شڕ بێت و زۆر جنێو بدات.
{ تێبـ : هەمیشە جنێو بە كەسێك دەدەن لەخۆیان باڵاتربێت و لای كۆمەڵگە گرنگ بێت.}
:: مەلایەکی جنێوفرۆش.
جنێوفرۆشتن/ciněw firoŝtin: كتپ:[ جنێو+ فرۆشتن] جنێودان، شەڕەجوێن، جوێن بەیەكدان.
جنێوفرۆشی/ciněw firoŝî: نچ: شەڕفرۆشی، زمان شأیی.
:: ئه‌و كاته‌ی جنێو شوێنی ره‌خنه ده‌گرێته‌وه.
جنێوی سیاسی/cinêwî siyasî: ن:
.
شەڕەجنێو/šeře cinêw: نتـ:
.
.
.
.