مانگ ¹ /mang: ن:[ ئاڤێستای : ahnlm : ماونگە ][ پهـ : mah] کاوت، ماهـ، مۆنگ، هاییڤ، هەڤی، هەوی، هەوییر، هەیڤ : تەنێکی ئاسمانییە بەدەوری یەکێک لە ئەستێرە گەورەکاندا دەسووڕێتەوە. ئەو مانگەی بەدەوری خڕۆکەی زەویدا دەسووڕێتەوە و ئەم مانگا نیمچە خڕە تیرەکەی 3478 کم دەبێت. هێزی ڕاکێشانی 1 / 6 ی هێزی ڕاکێشانی زەوییە کێشەکەی 1 / 8 ی کێشی زەوییە، خەستییەکەی 3 / 5 ی خەستی زەوییە هەوای لەسەر نییە.[ ئینگـ : moon]. 

::  ناوی هەسارەیەکە بە دەوری زەویدا دەخوڵێتەوە.

مانگەدرۆزنە/mange dirozine: نتـ:[ مانگ+ ـە+ درۆزنە] وێنەیەکی خەیاڵی مانگە لە نزیک ئاسۆ دا دەردەکەوێت.[ ئینگـ : Mock Moon]

مانگەرۆژ/mangeřoj: نتـ:

مانگەشەڤ/mangeşev: نتـ:

مانگەشەو/mangeşew: نتـ:[ مانگ+ ـە+شەو] ڕووناکی مانگیە، هەویەشەو، هەویۆک، تاڤ هەیڤ : ترپشکی مانگ.  

مانگ بەرئامای/mang beramay: کتن:[ هـ] مانگ دەرکەوتن.  

مانگ خۆری/mang xorî: نتـ: هەر تشتێک پەیوەندی بە مانگ و خۆرەوە هەبێت.[ ئینگـ : Lunisolar] 

مانگ زیای/mang ziyay: کتپ:[ هـ] مانگ هەڵاتن.  

مانگ گرتن/mang girtin: کتپ:[ مانگ+ گرتن]

مانگ گرتوو/mang girtû: ئانفا:[ مانگ+ گرتوو( گرتن)]

مانگ گێریای/mang gêryay: کتپ:[ هـ] مانگ گیران.  

مانگ گیران/mang gîran: کتن: شارانەوەی مانگ لە شەودا، چونکە خڕۆکەی زەوی ڕووناکی خۆر لە مانگ دەشارێتەوە لەبەرئەوەی کە دەکەوێتە نێوانی هەردووکیانەوە.

مانگ گیرانی بەشی/mang gîranî bešî: نتـ:

مانگ گیرانی کەرتی/mang gîranî kertî: نتـ:

مانگ گیرانی گەوی/mang gîranî gewî: نتـ: مانگ گیرانی بازنەیی.

مانگ گیرانی گشتی/mang gîranî giştî: نتـ: مانگ گیرانی تەواوی.

مانگ نیشتەی/mang nîştey: کتپ:[ هـ] مانگ ئاوابوون.  

مانگ هەڵاتن/mang heľatin: کتن: مانگ دەرکەوتن.

مانگ هۆرئامای/mang hor amay: کتپ: مانگ هەڵاتن، مانگ هۆرزیای( هـ). 

مانگ وەرگرتن/mang wergirtin::

مانگی/mangî: ن: هەیڤی : پەیوەنددار بە مانگ.[ ئینگـ : Lunar]

مانگی بەرەوگەشە/mangî berewgeşe: نتـ: مانگ وەکو لە زەوییەوە دەبیندرێت لە ماددەی نێوانی مانگی یەکشەوە و مانگی چواردە هەتا دێت ڕووەکەی گەورەتر دەبێت.[ ئینگـ : Waxing moon]

ڕووناکی مانگ/mang: نتـ: تریفە.{ کەمالنامە، ل، 1080}  

ماوەی سووڕی/mawey sûřî: نتـ: ماوەی خولگەی هەیڤ بەدەوری زەویدا بە گوێرەی لە چاو خۆردا.[ ئینگـ : synodic month] 

هەلاب/helab: ن:[ فەل][ کات] هلاب: مانگی پڕ، مانگی شەوی چواردە.{ هەنبانەبۆرینە، ل، 983} 

.

.

______________

مانگ ² /mang: ن:[ کات] مانگی سی رۆژ.( هـ).[ ئینگـ : Month] 

ناوی سی ڕۆژە لە دوانزە جار دا لە ساڵێكدا دووپات دەبێتەوە.

{ تێبـ : هەندێ مانگ 30 ڕۆژە و هەندێکی دیکەیان 31 ڕۆژە، بەڵام مانگی ڕەشەمێ یان 29 ڕۆژە وەیان 29 ڕۆژە لە ساڵێکدا}.

     کرمانجی ناوەند  کرمانجی باکوور  کرمانجی باشوور  کرمانجی باشوور  هەورامی 
 سۆرانی  کرمانجی  کەلهووری  لەکی   هەورامی 
 خاکەلێوە  ئادار  جێژنان  خاکەلیە  نەورۆز
 بانەمەڕ، گوڵان  نیسان  گوڵان  نابگ لی  پاژەرەژ
 جۆزەردان  گولان  زەردان  پەنجە  چیڵکڕ 
 پووشپەڕ  حوزەیران  پەرپەر  میریان   کۆپڕ 
 گەلاوێژ  تیرمە  گەلاوێژ  گاکور   گەلاوێژ
 خەرمانان  تەباخ  نوخشان   ئاگرانی   ئاوەوەرە
 ڕەزبەر  ئیلون   بەران   مردار  ترازیێ 
 خەزەڵوەر، گەڵاڕیزان   جوتمە  خەزان   ماڵەژێر   گەڵاخەزان 
 سەرماوەرز  مژدار  ساران   ماليژێر دوماینە  کەڵەهەرز
 بەفرانبار  کانوون   بفران   تویل تەکەن  ئارگا 
 ڕێبەندان  چلە   بەندان  مانگ سیە  ڕابڕان
 ڕەشەمێ  سبات  ڕشمان   نوورووژ   سیاوکام 

مانگان/mangan: نتـ:[ مانگ+ ئان] وشەیەکە لە دوای ساڵان دێت.

:: مانگان و ساڵان. 

مانگانە/mangane: نتـ:[ مانگ+ ئانە] مەهک، مەهی : بەرات، مووچە، جیرە، جەلات.[ ئینگـ : Monthly]

مانگی /mangî: نچ: هەر تشتێک پەیوەندی بە مانگەوە هەبێت.[ ئینگـ : Mensal , Monthly].

مانگی ئەستێرەیی/mangî estêreyî: نتـ: دەکاتە ( 27 ) ڕۆژ و ( 7 ) کاتژمێر و ( 42 ) خولەک و ( 11,5) چرکە.[ ئینگـ:  sidereal month]. 

مانگی تازە/mangî taze: ن: مانگی یەکشەوە.

مانگی تەواو/mangî tewaw: ن: :

مانگەچلۆکە/mange čilokeî: نتـ: مانگیلە : مانگی یەك شەوە.

مانگی چواردە/mangî  čiwarde: نتـ: چاردەچەڤێ. [ بدر].  

مانگی ڕۆژووان/mangî řojuwan: نتـ:[ ئیسلامی] مانگی ڕەمەزان. 

مانگی هەیڤی/mangî heyivî: نتـ: کە دەکاتە (5, 29) ڕۆژ.[ ئینگـ : Lunar month]. 

مانگی یەکشەوە/mangî yekšewe: نتـ: هەیڤایەک شەڤییە[ هیلال].

مانگی کوردی/mangî kurdi: ن: :

مانگی جەنیوەری/mangî cenîwerî: نتـ: مانگی یەکەمی زایین.

مانگی ئەپریل/mangî eprîl: نتـ:

مانگی فێبرایۆ/mangî fêbrayo: نتـ: مانگی ڕیبەندان.

مانگی جولای/mangî culay: نتـ:  مانگی حەوتەمی زایین.

.

.

_______________

مانگ  ³ /mang: ن:[ ئاین]

1 . ناوی یەكێکە لە ئیزدەکانی دەئێنەی زەردەشتی، کە لە ئاڤێستا دا وەک گایەک خۆی دەنوێنێت بە ناوی ( وەرزاو).

2 . ناوی دوانزەهەمین ڕۆژی هەر مانگێکی ساڵی زەردەشتی یە.

3 . ناوی سێهەمین نیانیشە لە پێنج نێایشەکان لە خوردە ئاڤێستادا.

4 .  ما‌هـ یەشت : ناوی حەوتەمین یەشتە لە بیست و یەکەمین یەشت.

.

.

______________

مانگ  4 /mang: ن: سەتەلایت : پاشکۆی زەوی : هەر ئەستێرۆک یەک بە دەوری هەسارەکاندا بخولێتەوە وەکو مانگ بە دەوری زەویدا. [ ئینگـ: satellite ] 

مانگی تەلەفیزیۆنی/mangî telefîzyonî: نتـ: تێلەستار.[ ئینگـ : Telestar] 

مانگی دەسکرد/mangî deskird: نتـ: مانگی دەسکار : دەسگایەکە کەشتییەکی دەستکردە بە هۆی ڕۆکێتەوە لە هێزی ڕاکێشانی زەوی دەکرێتە دەرەوە، بۆ ئەوەی بە دەوری زەویدا یاخود بە دەوری ئەستێرەیەکدا بسووڕێتەوە وە گەلێک ئامرازی تێدایە وەکو : ئامرازی وێنەگرتن و دۆزینەوەی تیشک و تۆمارکردن و لاسکلکمی و کامێرای تەلەفیزیۆنی و شانەی ڕووناکی وە پاتری بۆ کۆکردنەوەی زانیاری دەربارەی هەوا و بۆشایی دەرەوە و ئەستێرەکان و ناردنی ئەو زانیاریانە بۆ سەر زەوی، یەکەم مانگی دەستکرد لە لایەن یەکێتی سۆڤێتەوە لە 4 / ئۆکتۆبەری / 1979 داهێنرا کێشەکەی ( 184) ڕەتڵە. [ ئینگـ : Artificial – satellite ]

.

.

.

.