ڕێواس/řêwas: ن:[ ڕوو][ خوار] تۆلەترش، ربيش، ڕمبێز، ڕوواس، رێڤاس : rêvas، ڕێواز : rêwaz، ڕێواوی، ڕێوج، ڕبێز، زەڕنيلە، قاڵەقنگ، کرمکوژە، نێز : گیایەکی سروشتی و خۆڕسکی فرەساڵییە باڵابەرزی کوێستانییە. لە سەرەتای بەهار و تاکوو هاوین لە کوێستانە ساردەکان و بناری چیاکاندا لەو شوێنانەی بەفری لێیە، دەمێنێتەوە. بەرزیی تاکوو یەک مەتر هەڵدەچێت، پەڵکی کەسک و پانە، نێرک دەکات، نێرکەکەی نێزیکەی 30 – 40 سم لە زەوی بەرز دەبێتەوە، گەڵای پان و گەورە و پەنجە پەنجە و ددانەدارە. لە نێوەڕاستی گەڵاکانیدا نێرتکێ قیت دەبێتەوە کە جاری وا هەیە تاکو 3 مەتر بەرز دەبێت و لە سەرەکەیەوە گوڵێکی سەوزی مەیلەو زەرد و مەیلەو سوور دەگرێت. تامی ترشە. ڕێواس پێش 5000 ساڵ له‌مه‌وبه‌ر له‌ وڵاتی چین و تایواندا وه‌ک ده‌رمان که‌ڵکیان لێوه‌رگرتووه‌ و له‌ سه‌ده‌کانی نێوه‌ڕاستدا گه‌یەندراوەتە ئەوروپا، دوای ماوه‌یه‌ک ون بووه‌وه‌ و جاری دووهه‌م له‌ سه‌ره‌تای ساڵی 1800دا گه‌یشتووەتەوه‌ بۆ ئەوروپا.[ لا :  Rheums، Reubarbarum ].

:: رێواس رەگەکەی بۆ دابەزاندنی شەکرە بەکاردێت.  { حامیدی درودی}

.

 پۆلێنکردنی زانستی : Scientific classification
 فەرمانڕەوایی  هۆبە پۆل پلە خێزان   چەشن  جۆر 
kingdom Clade class order family Genus speies
Plantae  Magnoliophyta   Magnoliopsida   Caryophyllales 

 Polygonaceae  

Rheum
جیهانی ڕووەک  کاسە تۆودارەکان   کاسەی گوڵدارەکان   مێخەکییەکان   ڕیواسەکان    

.

 گوڵبژێک لە جۆرەکانی ڕیواس

ڕێواسی ئەلتایی/řêwasî altayî: نتـ:[ ڕوو][ خوار] [ لا : Rheum altaicum]

ڕێواسی باخچە/řêwasî baxiçe: نتـ:[ ڕوو][ خوار] [ لا : Rheum rhabarbarum]

ڕێواسی پەڵەپەڵە/řêwasî pelepele: نتـ:[ ڕوو][ خوار] ڕێواسی پنکەپنکە. [ لا : Rheum maculatum]

ڕێواسی تاتاریی/řêwasî tatarîy: نتـ:[ ڕوو][ خوار] [ لا : Rheum tataricum]

ڕێواسی تیبیتی/řêwasî tîbîtî: نتـ:[ ڕوو][ خوار] [ لا : Rheum tibeticum]

ڕێواسی چینی/řêwasî çînî: نتـ:[ ڕوو][ خوار] ڕێواس چەرمگ، ڕیواوچۆ. [ لا : Rheum officinale][ ئینگـ : Chinese rhubarb].

ڕێواسی تاجی/řêwasî tacî: نتـ:[ ڕوو][ خوار][ دا – هوانگ : da-huang] جۆرێکە لە ڕێواسی چینی. [ لا : Rheum palmatum ]

ڕێواسی دەگمەن/řêwasî degimen: نتـ:[ ڕوو][ خوار] [ لا : Rheum nobile]

ڕێواسی درۆزنە/řêwasî dirozine: نتـ:[ ڕوو][ خوار] ڕێواسی دەشتەکی. [ لا : Rheum rhaponticum ]

ڕێواسی فەلەستینی/řêwasî felestînî: نتـ:[ ڕوو][ خوار] [ لا : Rheum palaestinum]

ڕێواسی کشمشی/řêwasî kişmîşî: نتـ:[ ڕوو][ خوار] [ لا : Rheum ribes ]

ڕێواسی گلابریکاولا/řêwasî gilabiroyikawla: نتـ:[ ڕوو][ خوار] [ لا : Rheum glabricaule]

.

خۆمان هێندێک که‌س ڕێواس به‌ پێنج به‌ش ده‌زانن که‌ ئه‌مانه‌ن :
.
1 –  باسکڵاو : بنکی ريواس، ڕەوەند، ڕيەل، قەڵاقينک، کڵاوبن، کڵاوبنوهـ، لاسکی کڵاوبن.
2 – نێرتکه‌ ڕێواس.
3 – ڕێواس بن ئه‌رد.
4 – له‌ق له‌ق.
5 – مام ڕێواس.
ڕێواس کردن/řêwas kirdin: کتپ:
.
خورشتی ڕێواس/xoriştî řêwas: نتـ:[ خوار]  خەڵكی كوردستان بە هۆی شێوەی ژیانی هاوپێوەند بە ئاژەڵداری، كشتوكاڵ، باغداری و هەنگداری لە گیا و ڕووەكە سروشتییەكانی.

.

.

_____________________

ڕێواس/řêwas: ن:[ ناڤ] ناوە بۆ ڕەگەزی مێیینە.

:: ڕۆمانی ژن یەکێکە لە نووسینەکانی  ڕێواس ئەحمەد.{ پەرتووك}

.

.

.

.