فه‌رهه‌نگ په‌رتووکێکی هه‌ڵدێره‌وه‌يی و سه‌رچاوه‌ييیه‌، که‌ ناوه‌ڕۆکداردەکرێت بەزانياری زمانه‌وانی و چه‌شيانگه‌ی زانستی لەمه‌ڕ سه‌رجه‌م وشه‌ی زمانێک ده‌گه‌ڵ ڕوونکردنه‌وه‌کانيان بۆخودی هه‌مان زمان يان به‌پاچڤه‌کراوی بۆ زمانێک يان چه‌ند زمانێکی ديکه‌. زۆربه‌ی فه‌رهه‌نگه‌کان، وشه‌کانيان ڕێکده‌خرێن له‌سه‌ر ئه‌لفه‌بێتێکی دياريکراو، يان ڕێکده‌خرێن له‌ سه‌ر بابه‌تگه‌لی پیشه‌يی یاخود ڕشتەیی.

جۆره‌کاني فه‌رهه‌نگ به‌م شێوانه‌ی خواره‌وو دابه‌ش ده‌کرێن:
 فه‌رهه‌نگی يه‌ک زمانی  ئه‌و فه‌رهه‌نگەیه ‌چه‌شيانگه‌ی ڕێزمانی و زانستی و ڕوونکردنه‌وه‌ لەمه‌ڕ خودی ووشه‌که‌ ده‌به‌خشێت به‌خوێنه‌ری فه‌رهه‌نگ لەسەر هەمان زمان.
 فه‌رهه‌نگی دوو زمانی   ئه‌و فه‌رهه‌نگه‌یه که ‌پاچڤه‌ی وشه‌يه‌ک له‌ زمانێکه‌وه‌ بۆ زمانێکی دیکه‌ دیاری ده‌کات.
 فه‌رهه‌نگی پیشه‌یی ئه‌و فه‌رهه‌نگه‌یه که ڕوونکردنه‌وه‌یه‌کی تێروته‌سه‌ڵ ده‌گرێته‌خۆ له‌ سه‌ر ‌هه‌مان وشه‌. زۆرجار ئه‌م فه‌رهه‌نگانه‌ به‌لێکسیکۆن يان ئينسيکلۆپێديا ده‌ناسرێن. فه‌رهه‌نگی پیشه‌یی يان ڕشته‌يی که‌ ته‌نها له‌مه‌ر بابه‌تێک ده‌نوسرێت.

بۆنموونه‌ :  فه‌رهه‌نگی کشتوکاڵی، ياسايی، فيزيا، کيميا، شانۆ، کۆمپيوته‌ر…. هتد.

 فه‌رهه‌نگی زانستی : کۆمه‌ڵێ بابه‌تی زانستی وه‌ک: فيزيا،کيميا، زينده‌وه‌رزانی ده‌گریته‌وه‌.
 فه‌رهه‌نگی پێشه‌یی و فه‌رهه‌نگی زانستی‌ ده‌چنه‌ ڕيزی لێکسيکۆگرافييه‌وه‌. هه‌موو جۆره‌ فه‌رهه‌نگێک داڕێژراوه‌ بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ که‌بتوانێت چه‌ند جۆره‌کارگێرييه‌کی هه‌بێت.

 

 

 

ڕێنوێنی فه‌رهه‌نگ جودا ده‌کرێنه‌وه‌ بۆ دووبه‌شی کارگێريی سه‌ره‌کی.

جۆری يه‌که‌م
په‌يوه‌ندداره‌ به‌ گفتوگۆ گۆڕينه‌وه‌ ( communication) هه‌ڵده‌ڕه‌خسێنێت بۆ ئاسانکاری تێگه‌يشتنی تێکستێک، وه‌به‌رهه‌مهێنان، چاک کردنه‌وه‌ی يان ده‌وڵه‌مه‌ندکردنی نووسراوه‌که‌ يان پاچڤه‌کردنی بۆ زمانێکي ديکه‌.

جۆري دووه‌م
په‌يوه‌ندداره‌ به‌زانياري به‌خشين: ڕێپێنيشانده‌ر و ئاسانکاره‌ ( هه‌گه‌ر بخوازی زانياری ئاره‌زووی زياترت هه‌بێت، له‌مه‌ر بابه‌تێک) یان له‌سه‌ر بابه‌تێکی ده‌ستنيشانکراو ياخود بخوازی زانياری گشتيت پتر بێت، يان قووڵتر بێت له‌مه‌ر بابه‌تێک.