ئاخن/axin: ڕ: ئاخەن( هـ).

1 – ره‌گی چاووگی [ ئاخنین ]ـه‌.

2 – پاشگره‌ به‌ دوای ناوه‌وه‌ دێت و ناوێکی نوێ یان ئاوه‌ڵناوێکی لێ دروست ده‌کات.

:: نێوئاخنینی لێفه‌ که‌لۆکه‌یه‌.

3 – گلوێناخن، ناواخن، په‌ستاوته‌، ناوه‌رۆکدار

ئاخناو/axinaw: ئانتـ: تێپه‌ستراو، په‌ستواو.

: هیزه‌ هه‌تا ملان له‌رۆن ئاخناوه‌.  

ئاخندرا/axindra: ئانتـ: ئاخناو، ئاخنراو : باری ده‌فرێکی باش داگیرا بێت.

ئاخنران/axinran: کتنـ: ( ئاخێندران ) باش داگیرانی ده‌فرێکی وه‌ک جه‌واڵ، هۆر، پێسته‌، په‌نییر…. له‌ مادده‌یه‌ک : ئه‌م تاتووتنه‌ بۆچی وه‌ها ئاخێندراوه‌ ده‌ترسم گه‌رک دابێت.

ئاخنراو/axinraw: ئانفا:[ ئینگـ : Stuffed]. 

ئاخنین/axinîn: کتنـ:[ پهـ: ئاكه‌نته‌ن]

1 – به‌ زۆریی تێڕاکردن، ئاخاندن، تێپه‌ستاندن، ته‌پاندنه‌ناو، کردنه‌نا.( تشتێک له‌ نێو تشتێکی تر)،  داگرتن : ئه‌و جۆره‌ی لۆکه‌، خوری ده‌خرێته‌ ناو لێفه‌وه‌ و دۆشه‌ک یا که‌ل و په‌ل ده‌ رێته‌ناوهه‌مبانه‌وه‌.

: کۆمه‌ڵه‌ی موشکه‌کان چاک باخنه‌، هه‌ر ئێستا گلوێنه‌که‌داخنم ده‌ست ده‌که‌م به‌نان کردن

2 – پڕکردن، سه‌رلێوان کردن، پەستاوتن .

3 – ئه‌نبارکردن، داکردن، کۆکردنه‌وه‌.

4 – تێ ترنجاندن، تێ ته‌پاندن، تێخستن( تشتێک بۆ ناو تشتێکی تر به‌ناره‌حه‌ت).

5 – کونپرکردن، قه‌پاتکردن.

ئاخێنراو/axêniraw: ئانچـ: ئاخێندراو، هه‌لاخنراو، تێپه‌تراو، تێترنجاو.

ئاخنینه‌وه‌/axnînewe: کتپ: هه‌ر به‌ واتای ئاخنین هاتووه‌، به‌ڵام بۆ ئه‌و جۆره‌ چشتانه‌ی که‌ ماوه‌یه‌ک له ‌ناو ده‌فرێکدا بمێننه‌وه‌.

  

پێ ئاخنران/pê axinran: کتپ:[ کناو] پنەئاخەنیای( هـ). 

پێ ئاخنین/pê axinîn: کتپ:[ کناو] پنەئاخەنای( هـ). پنەئاخەنیەی. 

پێ ئاخێنراو/pê axêniraw: کتپ:[ کناو] پنەئاخەنیا( هـ) _ پنەئاخەنیێ( هـ).

تێ ئاخنین/têaxinîn: کتپ:

1 – په‌ستاوتن، داگرتنه‌وه‌، ئاخنین له‌سه‌رڕا بۆخوار.

2 – تێتراندن، له ‌‌ڕووی گاڵته‌ یا هیماکردن بۆ زۆرخواردن {په‌ند}

:  ئه‌رێ حه‌مه‌ ئه‌وه ‌بۆهێنده‌ی تێ ئاخنی ده‌ڵێی تێر نه‌ خۆره‌ی گرتووه‌.

خۆ تێ ئاخنین/xo tê axinîn: کتنـ: خۆتێهه‌ڵ قورتاندن.

ناوئاخن/nawaxin: ن:[ کناو][ ناو+ ئاخن] ناواخن، ناوەخن، تێخستی _ تێدایی،  ناڤەڕۆک _ ناڤەروک، ناوئاخن( ناواخن) _ ناوەخن : هەر تشتێک کە لە ناو تشتێکی تردا بێت. 

هه‌ڵ ئاخنین/heľ axinîn: کتپ:

1 – هه‌ڵاخنین، قه‌ڵاپه‌چن کردن، که‌له‌که‌کردنی شت به‌سه‌ریه‌کدا.

2 – کون بڕکردن، ته‌ژی کردن، ماڵاماڵ کردن.

.

.

.

.