پێچکە pêçike

پێچک¹/pêçik: نتـ:[پێ+چک]

1 – گوڵۆڵە، ڤڕڤڕە، پێچکە : پایەی کورسی و سەندەڵی. 

2 – پێچکە، دۆڵ، چەرخ : چەرخی داشقە و عارەبانە و شتی لەم بابەتە.

پێچکە/pêçike: ن:[ کەرەستە][ پێ+ چکە( چکۆڵە)] 

1 – تایە، تەگەرە، چەرخ : لاستیکی پێچکەی ئۆتۆمۆبیل.

2 – ڕەوڕەوە : ئامرازی لەسەر ڕاوەستانی مێز و سەندەڵی کە و‌ەک پێوڕیە.   .[ ئینگـ : Wheel]

{ تێبینی : مێژووی داهێنای پێچکە و عەرەبانە و ئەسپ دەگەرێتەوە بۆ سەردەمی ئاشوورییەکان بۆ دەروبەری نێوان ساڵانی  911 – 612 ی پێش زاین. کە خاوەن سووپایەکی بەهێزی بووە، وە بە یەکەم سووپا دادەنرا لە جیهاندا}. 

.

.

____________________

 

پێچک² /pêçik: نتـ:[ پێ+ چک] پێچکە، قاچک، پاچک : پاچەی ئاژەڵ، لاق و لەتەن.

پێچکە/pêçike: نتـ:[ پێ+ چکە( چکۆڵە)] بەشی خوارەوەی بەلەک و پۆز کە دەکەوێتە پشت گوێزینگی پێ، پاشپانی.  

 

.

_________________________

پێچکە/pêçike: ن:[ ڕوو] پێچن، گیاپەچکە : ڕوەکێکی خۆڕسکی پەلوپۆداری کوێستانی یە، بڵندی ساقەکەی دەگاتە 50 – 100 سم، گەڵاکانی ئەستوور و ئاودارن و چێژی تاڵە. گوڵەکانی زەرد و تۆمەکەی ڕەنگی قاوەیی و سێ سووچن و ھەر سێ دانە تۆم لە نێو کێلانێکدان، دانەکانی دژی کرمن و لە گەڵاکەی شلکاوێک دەگرن کە بۆ درمان دەشێت. لە دەوروبەری دەریای سپی ناوەڕاست و ئاسیا دەڕوێت. 

.

پۆلێنکردنی زانستی : Scientific classification
فەرمانڕەوایی	هۆبە	پۆل	پلە	سەردەستەی تیرەی	چەشن	جۆر
kingdom	Clade	class	order	family	Genus	speies
Plantae	Magnoliophyta	Magnoliopsida	Sapindales	Rutaceae	Ruta
جیهانی ڕووەک	تۆوەکاسەدارەکان					پێچکە

.

پێچن/pêçin: ن:[ ڕوو] گیایەکە کە سی هەتا هەشتا سانت بڵند دەبێتەوە، گەلاکانی شین و ئەستوور و ئاودار و سێ سێ پێکەوەن. گوڵەکانی سەردە، بەرەکەی کەلوویە، کەدەنکەکانی قاوەیین. بۆنی ئەم گیایە زۆرناخۆشە و گەلاکانی تاڵن و بۆ هەندێک دەرمان کەڵکی لێوەردەگرن. [ لا: Ruta fetide، Ruta graveolens].  

پێچنە کێویلە/pêçine kêwyle: نتـ:[ ڕوو] گیایەکی پزیشکییە، گوڵەکەی زەردە، قەدەکەی ڕیشاڵدارە. [ ئینگـ : Wildrue].

.

.

.