ئەوەندە‌ ¹ /ewende: ئاک:[ هـ][ ئەو+ ەند( هەند)+ ئە] ئاقەرە، ئەوقاس:ewqas، ئەمەندە، ئەننە، ئەوەنە‌‌_ ئەوهەندە، ئیندە، ڤێقاسێ( کباک)، قەسی، وەقا:weqa، هند:hind : وتەیەکە ئەندازەی شتێکی دیاری پێ پێشان دەدرێت.{ خاڵ، ل، }{ سەرئەنجام، ل، 453}. 

{

مەئلووفە زەوقی زاهید ئەوەندە بە تامی نیسک
بێگانە ماوە شەممی لە نەشئەی خیتامی میسک

}{ مەحوی : ڤەژین}

:: … دەسا من ئەوەندە لە واقیع بێزارم وەختە سوێم بێتەوە بۆ خەوێکی خوش…{ بلە: ژان، 97}{ زەبیحی، ل، }

:: … حەز لە کچێک دەکەم بەڵام ئەوەندەی دەکەم و دەکرێنم جوابم ناداتەوە…{ قزڵجی؛ پێکەنین، ل، 107}. 

:: ئەوەندە چەندە؟.{ هەمبانە بۆرینە، ل، }

:: حەق نییە ئەوەندە بیرت بکەم، بەڵام لە کوێدا حەق ماوە.{ بەختیار عەلی}. 

ئەوەندە‌ی/ewendey: ئاکتـ:

دوو ئەوەندە‌/ewende: ئاکتـ:

سێ ئەوەندە‌/ewende: ئاکتـ:

.

.

______________

ئەوەندە‌ ² /ewende: ئاکـ:[ مکـ][ ئەو+ هەندە(هەندەر: جێگا)] ئەویندەرێ، کوێندەرێ، هەندەران : شوێنێکی دیاری نیزیک.{ زەبیحی، ل، }

:: دەڵەی داری چاکییە لەوەندەی چەقیوە >< هۆوەندە.

.

.

____________

ئەوەندە‌ ³ /ewende: ئاکـ:

1 – [ ئید] خیرایی زۆر.

:: ئەوەندەی بڵەی( بڵێی) یەک و دوو. 

2 – خێرایی، توندوتۆڵی.

:: ئەوەندەی مست لە چاوان دەی.{ زەبیحی، ل، } 

.

.

.

.