ئافتاب/afitab: ن:[ فەل][ پهـ: āftāp] خۆر، هه‌تاو.
{{ تێبـ : گۆرانکاری له نێوان تیپی( ب) و ( و) ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ یه‌کێک له دیارده‌کانی نێو زمانه هیندو ئه‌وروپیه‌کان. ئه‌وجا لێره‌دا به‌ڕێکه‌وت له نێوان زمانی کوردی و فارسیدا هاتووه}.
{ شه‌و ئه‌گه‌ر تۆ ماهتابی ئینتیزاری تا به‌كه‌ی ||رۆژ ئه‌گه‌ر تۆ ئافتابی بۆ چ له هه‌وران نایه‌ده‌ر}{ وه‌فا یی، ل، 42}.
.
ئافتاب په‌ر/afitab per: نتـ:[ ئافتاب+ په‌ڕ( په‌ڕین : دوورکه‌وتنه‌وه)] رۆژئاوا : تاوپه‌ڕ.
{ توه‌خت غوورب واده‌ی ئافتاب په‌ڕ ||پهاڕن ته‌رجه نه‌خش په‌ڕداڵ گوڵ زه‌ر}{خانا}.
.
ئافتاب په‌رست/afitab persit: ئانتـ:[ ئافتاب+ په‌ڕست( په‌رستن)] خۆرپه‌رست.
ئافتاب روو/afitab řŭ: نتـ: ڕوومه‌ت گه‌ش، ده‌موچاوی گه‌شاوه.
ئافتاب زه‌رد/afitab zerd: نتـ: زه‌رده‌ی خۆرئاوا.
ئافتاب گه‌ردان/afitab gerdan: نتـ:[ رۆژک، مکـ][ ئافتاب+ گه‌ردان( وه‌رگێڕ)]
1- پێش چاوکه‌یه که له چه‌رم یان موقه‌با به شێوه‌ی مانگ که‌متر له حه‌وت شه‌وه- دروستی ده‌که‌ن و ئه‌وسه‌ره و سه‌ره‌که‌ی به‌ینێکی تێده‌خه‌ن. له کاتی دروێنه یا کاری دیکه‌ی کشتوکاڵدا جووتیاران له‌ناو چاوانیانی داده‌نێن و له پشته سه‌ریان گرێیی ده‌ده‌ن تا تیشکی هه‌تاو له ده‌مو چاویان نه‌دا.
2- خێوه‌تی بچووک له گه‌ڵ خۆبردن بۆ سه‌یران بۆ هه‌ڵدانی و تێیدا دانیشتن.
ئافتابناک/afitabnak: نـتـ: خۆره‌تاو.
.
.
___________________
ئافتاب/ afitab: ن:[ فار]
[ ناڤ] ناوه بۆ ئافره‌تات.
.
.
______________________
ئافتاب/ afitab: ن:[ فار]
{ تێبـ: ئه‌م ووشه‌یه له‌زمانی کوردیی دا، به‌ته‌نـهایی هه‌ر به ئه‌م واتایه ده‌بیندرێت. ته‌ماشای ئافتابه بکه‌ن}.
.
ئافتابه/afitabe: نتـ:[ فار] ئافتاوه، ئاوڕێژه، که‌مۆله، گومگومه( مه‌سینه، سوراحی).
.
ئافتابرێژ/afitabrěj: نفا:[ کەرەستە][ ئافتاب+ ڕێژ( ڕشتن)] ئافتاو، که‌مۆڵه، گومگومه، ئا‌ڤگینه، ئابرێژ، ئافتاب، سوراحی، گۆزه، مه‌سینه‌ی شووشه : تونگه‌ی لووله‌داری له‌شووشه.
.
.
.