ڕووەک/řuwek: ن:[ ڕوو]

1 . بوونەوەرێکی زیندووە، چەندین شێوە و قەبارە دەگرێتە خۆێ هەر لە وردیلەی گژ و گیا ئاویی زیان بەخشەوە تاکو دەگات بەدرەختە گەورە بەرزەکان. ڕووەک لە لایەنێکی زۆر گرنگەوە جیاوازی دیاری هەیە لەگەڵ گیانلەبەرانی دیکەدا. ئەویش ئەوەیە کە لەرێگای تیشکی خۆرەوە دەتوانێت خۆراک بۆ خۆی ئامادە بکات. لێ گیانلەبەری دیکە بۆ دابینکردنی خۆراک پشت بە ڕووەک دەبەستن، چونکە ناتوانن ئەم کارە بکەن. گشت خۆراکی جیهان سەرچاوەکەی لە ڕووەکەوە دورست پێدەکات بۆ نموونە : دەشێت هێلکە و گۆشت یان پەنیر بخۆییت، لێ نە مریشک و نە مانگا بە بێ ڕووەک ناتوانن، هێلکە و گۆشت و شیرەمەنی بەرهەم بێنن.          

ڕووەک لەسەر ڕووی زەوی بە شێوەی گژ، گیا، دەوەن و دار هەن، کە سەوزایی، لە دەشت، دارستان، كێلگە، بیاوان، سەرچیا دەڕووێن. نزیکەی 380 جۆری جیاجیای هەیە.

2 .  سەوزە : شیناوەردی بەهەموو جوورە.[ ئینگـ: Vegetable, Plant].

::  ڕووه‌ک به‌ سیستێمی ره‌گیه‌وه‌ ( ده‌ماری) بەستراون.[ ئینگـ: Tracheophyte].

:: دار، ڕەگ، چڵ، لق، پۆ، گوڵ، گەڵا، گەڵای ئاوی، گوڵ، پەڕەگوڵ، دڕک، گیا، ساق، قارچک، گوڵەباخ، کاکتۆس، بامبۆ، قامیش.

ڕووەک/ řuwek: نتـ:[ ڕوو] ڕووه‌ک خوی وه‌ک چه‌شنێک له‌مادده‌ی ئه‌ندامی ده‌ژمێردرێت. رِه‌گی زیندوو یان مردوو و پاشماوه‌ی ڕووه‌ک له‌ ناو خاک و هه‌روه‌ها زینده‌وه‌ره‌ ورده‌كانیش هه‌موویان وه‌ک جورێ له‌ مادده‌ی ئه‌ندامین. جۆر و چه‌شنی مادده‌ی ئه‌ندامی گه‌لێک زۆر و پرِژمارن. مادده‌ی وه‌ک پرۆتین و سێلیلوز و هیمی سێلیلوز و چه‌وری : Lipid و موم و لیگنین زۆربه‌یان به‌شی كۆلۆئیدی خاک پیكدینن. كۆلۆئیدی ئه‌ندامی : Organic Colloid پێكهاته‌ی زۆر ئاڵۆزیان هه‌یه‌ و له‌ ئه‌نجامی هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی پاشماوه‌ی ڕووه‌كی و درووستبوونی دووباره‌ی مولكولی ئه‌ندامی له‌ ناو خاكدا درووست ده‌بن.{ خاککو }

ڕووەکخۆر/řuwekxor: نتـ:[ ڕوو] گیاخۆر : ئەو کەسی کە لەسەر خواردنی گژ و گیا دەژێت.[ ئینگـ: Vegetarian , Herbivorous]

ڕووەکزان/řuwekzan: نتـ:[ ڕوو] ڕووەکناس، شیناوەرناس.[ ئینگـ: Botanist]

رووه‌کناسی/řuweknasî: نچ:[ ڕوو] گیازانی.[ ئینگـ: Botany].

ڕووەکی/řuwek: نچ:[ ڕوو]

1 . خۆڕسكی.

2 . گیایی: ئەو بەرهەمەی سەرچاوەكەی ڕووەك بێت.[ ئینگـ: Vegetative].

3 . هەرتشتێک پەیوەندی بە ڕووەکەوە هەبێت.[ ئینگـ: botanical]

رووه‌کی ئاویی/řuwekî awyî: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ ئاویی] هایدرۆفیت.[ ئینگـ: Hydrophyte].

رووه‌کی بێبه‌ر/řuwekî bêber: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ بێبەر] زڕ.[ ئینگـ: Unfruitful plant].

ڕووەكی بێدەنک/řuwekî bêdenik: ن:[ ڕوو][ ڕووەکی+ بێدەنک] بەیدانە، تۆڕ.

ڕووەكی بێدرک/řuwekî bêdiřik: ن:[ ڕوو][ ڕووەکی+ بێدرک][ ئینگـ: Thornless].{ کەمالنامە، ل، 757}. 

رووه‌کی پاقلەیی/řuwekî paqileyî: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ پاقلەیی][ ئینگـ: Legume plants]

رووه‌کی پیازی/řuwekî piyazî: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ پیازی][ ئینگـ: bulbous plants]

رووه‌کی تاکله‌تکه‌یی/řuwekî takletekeyî: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ تاکلەتکەیی] تاکله‌تکه.[ ئینگـ: Monocotyledon].

رووه‌کی تۆماووت/řuwekî tomauwt: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ تۆماووت] تۆوی رووه‌کی بێتۆێکڵ.[ ئینگـ: Gymnosperm]. 

رووه‌کی چه‌ندساڵه‌یی/řuwekî çendsaľeyî: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ چەندساڵەیی] گیای ته‌مه‌ن درێژ.[ ئینگـ: Perenrial].

ڕووەکی خاکی/řuwekî xakî: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ خاکی] گیای زەویی.[ ئینگـ: Geophyte].

رووه‌کی دالیت/řuwekî dalît: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ دالیت] رووه‌کی سه‌رچوو، باداک.[ ئینگـ: Climbing plant]. 

رووه‌کی دڕکەداری/řuwekî diřkedarî: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ دڕکەداری] ڕووەکی دڕکاوی. 

رووه‌کی دووله‌تکه‌یی/řuwekî dûletkeyî: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ دوولەتکەیی] دووله‌تکه‌.[ ئینگـ: Dicotyledon]. 

رووه‌کی ڕازاندنەوە/řuwekî řazandinewe: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ ڕازاندنەوە][ ئینگـ: Decoration Plants]

رووه‌کی ساڵانە/řuwekî saľane: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ ساڵانە]

رووه‌کی شیله‌دار/řuwekî şîledr: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ شیلەدار] گیای ئاوکدار.[ ئینگـ: Sapplant].

رووه‌کی کەوزەیی/řuwekî kewzwyî: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ کەوزەیی]

رووه‌کی کێویله‌/řuwekî kêwîle: نتـ:[ ڕوو] [ ڕووەکی+ کێویلە][ ئینگـ: Wild plant].

رووه‌کی گوڵەگەنمی/řuwekî guľegenimî: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ گوڵەگەنمی][ ئینگـ: ]

ڕووەکی مێرووخۆر/řuwekî mêrûxor: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ مێرووخۆر] جۆرە ڕووەکێکە کە مێش و مەگەز دەگرێت و دەیخوات.[ ئینگـ: insective one plant]

رووه‌کی هاوژین/řuwekî hawjîn: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ هاوژین] ڕووه‌کێک که خۆی له‌سه‌ر رووه‌کێکی تر ده‌ئاڵێنێت، واته‌ به‌ هۆی ئه‌وه‌و ده‌ژی به‌ڵام بێ ئه‌وه که مشه‌خۆر بێت.[ ئینگـ: Epiphyte].

رووه‌کی هەڵگەڕاو/řuwekî heľgeřaw: نتـ:[ ڕوو][ ڕووەکی+ هەڵگەڕاو] 

رووه‌كی یه‌كساڵی/řuwekî yeksaľî: نتـ:[ ڕوو] [ ڕووەکی+ یەکساڵی][ ئینگـ: Annual]. 

به‌رگی ڕووه‌ک/bergî řuwek: نتـ:[ ڕوو][ ئینگـ : Cuticle]. 

تووکی ڕووه‌ک/tûkî řuwek: ن: [ ڕوو] پورتی، گە‌هشتی.[ ئینگـ : Pubescent]{ سەلاحەدین، ل، 707}. 

ڕووه‌ک نێرەمووک/řuwekî nêremûk: ن: ڕووەكێک كە هەم گوڵی نێرینە و هەم مێینەی جیای هەبێت [ ئینگـ: Monoecious].

رووه‌ک بۆ پاكکردنەوەی شوێنەپیسبووەکان/řuwek: نتـ:[ ئینگـ: Phytoremidiation] لەم شێوازی تەكنەلۆژیایەدا بە شێوەی بەرەڤاژۆ بەرپادەکرێت لەم خالانەی خوارەوە :

1 . هەڵكەندنی چاڵێكی گەورە و تێدا خەزنكردنی ماددە ڕەقەكان و پاشەڕۆكانی تر توانەوە لە ناویدا.[ ئینگـ: Landfill].

2 . زۆر شوێن هەیە گەورەیە وە پاشەڕۆ و ماددەی پیسكەری كەمە بەڵام سەرەڕای ئەوە زیانی زۆری لە ستانداردی جیهانی زیاترە ، رێگایەكی تر بەهۆی كرداری پەپمپەوەیە .

3 . بەرێگای چاندنی ڕووەكەوە لەسەر چاڵە داپۆشراوەکە، کە زۆر باش و هەرزان و جوانە. ئەو خاكە پیسبووە كە بەمەبەستی هەڵمژینی ماددە پیسكەرەكانە وە بۆ چارەسەری دووەمی یان سێیەمی پیسبوونی ئاو بەكاردێت، واتا ڕووەكەكان پەیوەندیان هەیە لەگەڵ بەكتریا و قەوزەكان لە ڕێزۆسفیردا چونكە ڕووەك و بەكتریا و قەوزەكان ماددە پیسكەرەكان و پاشەڕۆكان دەگوازنەوە بۆ ڕووەكەكەکان، خۆی یان پێكهاتە پەیتیەكانی دەگۆڕن بۆ ماددەیەكی تر یاخود هەڵیان دەگرن ئەمە ماددە كیمیایی و زیانبەخشەكان. ڕەگی ڕووەكەكان ماددەكان لەسەر ڕووی زەویەوە دەمژن هەروەها ڕژێمی ڕەگەكان زۆر بەتوانایە بۆ كۆكردنەوەی ئاو، خواردن و كانزاكان. هەروەها ڕەگەكان هەندێك لە ئایۆنی كانزاكان وەردەگرێ. گەشەكردنی جۆرایەتی و خۆگونجان وای كردووە كە توانای بەرگری ڕووەكەكان زۆربێت بۆ زۆربوونی كانزا و هەندێ جۆری پیسبوون. ڕووەكەكان پاشەڕۆ و ماددە پیسكەرەكان وەردەگرێ ( لە خاكەوە هەڵیدەمژێت) ، ئەو ماددانەش دەگوازرێنەوە بۆ شانەكانی ڕووەكەكە (لە ناو ڕووەكەكەدا لەبەر كاریگەریەكەی پێویستە ماددەكە بگوازێتەوە بۆ شێوەیەك كە ژەهری كەمتربێت).

ڕژێمی چاندنی ڕووە لە شوێنك، هەڵدەستێت بە پاككردنەوە و چارەسەر و دووبارە ڕێكخستنەوەی شوێنەکە، هەروەها شیكردنەوەی زیندەوەرەبچوكەكان لە ڕیزۆسفێر دەگرێتەخۆ و كە تێیدا ئەو زیندەوەرانە دەگرێت و كۆیان دەكاتەوە و دەگوێزرێنەوە بۆ ناو شانەی ڕووەكەكان سێیەم كلۆریدی ئەپیلین ( Trichloroethylene) ، ئەمە جۆرە پیسكەرێكی بڵاوی ئاوی ژێر زەویە، كە دەتوانرێت كاریگەری ژەهرەكەی كەم بكرێتەوە بەبەكارهێنانی ڕووەكی چناری دووڕەگە (Hybrid Poplar).
هێزی با لە تكساس ئاسانكاری دەكات بۆ بەكارهێنانی داری لۆكە بۆ چارەسەری بڕێكی گەورەی بوون بەهەڵمی ئاوی ژێرزەوی لە سێیەم كلۆریدی ئەپیلین.
دەزگای چارەسەركردنی ژینگە (Environmental Protection Agency) لێكۆڵینەوەیەكی تاقیگەییان كردووە بەبەكارهێنانی پەڕی توتی ( گیایەكی ئاوی بڵاوە) بۆ چارەسەركردنی سێیەم نیتراتی تۆلۆین (TNT).
 
دەرهێنانی ماددەكان بەهۆی ڕووەكەوە (Phytoextraction)
ڕووەكەكان ماددە كیمیایەكان وەردەگرن، بەتایبەتی ئەم كانزاقورسانە بەباشی هەڵدەگرێت( قوڕقوشم ، كادمیۆم ، مس و نیكڵ … هتد)
شوێنێک كە بە هۆی قوڕوشمەوە پیس بێت ئەوا بە ڕوواندنی ڕووەكی گوڵەبەڕۆژە و خەردڵی هیندی لادەبرێت.
لە زانكۆی فلۆریدا لە نوێترین لێكۆڵینەوەدا جۆرە سەرخەسیەک دۆزرایەوە كە بڕێكی زۆر لە زەرنیخی تێدا كۆدەبێتەوە، هەروەها چڕیەكەی لە قەد دا 200 جار زیاترە لە خاكدا.
ڕەگەكان و ڕووەكە بچووكەكان نایەڵن ماددە پیسەكەرەكان بگوازنەوە بۆ هەوا دار و خانەوە.
دارەكان ماددەكان وەرئەگرێت و نایەڵێت بڕۆنەوە ناو ئاو كاتێک ڕووەكەكە ئاو وەردەگرێت و بەهەڵم بوون ڕوودەدات.  

.

.

.

.