مازوو/mazû: ن:[ ڕوو][ هیندی: majuphal][ فار: Māzu] تاڵ، تاڵەبەڕوو، تاڵەبەلوو، گال، مازگ، مازی( کباک) : دارێکی خۆڕسکە بەشێوەیەكی سروشتی لەناوچە شاخاوییەكان دەڕوێت، جۆرە بەرێكی ووردی خڕی سەختی تفتی قژقژاویییە لەگزگل بچووكترە بەئەندزاەی گوێزێک دەگرێت، له‌پشتی گه‌ڵای مازوودارپه‌یدا ده‌بێت. گەڵاكەشی بۆ ئالیكی ئاژەڵ سوودی لێوەردەگرێت. بەرهەمی مازوو دوو جۆر( سەوز و سپی)، كە سەوزەكەی لە بازاڕگرانترە. هەر دارێكی مازوو نزیكەی 20 كیلۆ مازووی دەگرێت لەساڵێکدا. بەری داربەڕوو خڕوچوقڵ چوقڵە.[ ئینگـ: oak gall, dyer’s oak ،oak apple].[ ناوی زانستی: quercus infectoria ]{ گیوی، ل، 846}.

 پۆلێنکردنی زانستی : Scientific classification
kngdom  division  class  order  family  genus species
 شانشینی هۆبە  پۆل پلە  خێزان چەشن جۆر
 plantae angiosperms rosids fagales fagaceae

quercus

quercus infectoria
 جیهانی ڕووەک  کاسە تۆودارەکان   گوڵەکان  نارەوەنەکان  پیاڵەیەکان  بەڕووەکان مازوو

مازوو بەرەڵا/mazû bereľa: نتـ:[ ڕوو][ مازوو+ بەرەڵا] کاتێکە لە دوایی بەهاردا کە مازووی تیابەرەڵا دەکرێت، بەم ڕەنگە هەموو کەس دەتوانێت بێترس و پرس بچێت بۆ مازوو چنین.    

مازووچن/mazû çin: نفا:[ ڕوو][ مازوو+ چن] کەسێکە کە مازوو لەدار بکاتەوە.  

مازووچنین/mazû çinîn: کتپ:[ مازوو+ چنین] بریتییە لە بەرەڵایی بۆ سەروبەر گیریی لەشتا.

:: کە چووم باخەکە مازووبەرەڵا هەر کەس بۆ خۆی بوو.{ خاڵ، ب 3 ، ل، 275} 

مازوودار/mazûdar: ئانتـ:[ ڕوو] دارێکە مازوو بگرێت.  

مازوو کردن/mazû kidin: کتپ: مازی چنین. 

 نەخۆشی
جۆریک مێشەزەرگەتە یە، [ ناوی زانستیەکەی : Andricus sp ] هەلدەستیت بەدانانی هێلکە( گەرا) لەسەر قەد و گەڵای ئەم دارە، دوای تروکانیان دەبنە کرمۆکە، لەم کاتەدا دارەکە راستەوخۆ کاردانەوەی بەرامبەر ئەم کرمە دەبێت و لە شوێنی کرمەکە زیادەیەک لەشیوەی مازی، یان گلوان، یان هەر شیوەیەکی تر دروستدەکات و کرمەکە دادەپۆشیت، ئەم میشە قۆناغی کرۆکەیی لەناو مازیەکەدا بەسەردەبات و دواتر لەریگەی کونیکی بچووکەوە لە مازیەکەدا دێتە دەرەوە.
 شیرەی ڕەقبووی دار بەڕوو( داری بەڕوو) کە جۆرە مۆریانەیەک دروستی دەکات.
 بەکارهێنانی  کوردەواری
  وەک دەرمانی پزیشکی جاران بۆ زارئێشە و سوتان بەكاردەهێندرا، دەیان کوت و لەسەر برینی قوڵ بۆ وەستاندنی خوێن بەکاریان دەهێنا.
 دروست کردنی ڕەنگ هەم بۆ رەنگی فەرش بەكاردێت، چونكە رەنگی ناگۆڕێت و هەم بۆ بۆیەی قژی ئافرەتانیش سوودی لێدەبینرێت، چونكە رەنگەكەی جوانتر دەكات،
 بۆ چەسپ و  خۆشکردن و تاڵکردنی مەشکە( بۆ پاککردنی پێستە و لابردنی موو ، قژقژە ) بەکاردێت.

.

.

.

.