دەمار ¹ /demar: ن:[ توێ] تەمار، ڕەگ، شاڕەگ، ڕەگی گەورە، دامار : جۆگەی خوێن گوێزتنەوە لە لەشدا. [ Blood Vessel]
دەمار ئاوسان/demar awsan: نتـ:[ توێ][ توێ] ئانوریسم.[ ئینگـ : Aneursym].
دەمارە ڕیشال/demar: ن:
دەمار بڕین/demar biřîn: کتپ:[ توێ][ تۆێ] [ ئینگـ : Vaso section]{ پەزیشکی، ل، 408}.
دەماربزووتن/demar: ن:
دەمارتەوەر demar: ن:
دەمارگرتن/demar: کتپ: دەمار وەرگەران.
دەمار گرژبوون/demar girjbûn: کتپ:[ توێ][ تۆێ] [ ئینگـ : Vaso spasm]{ پەزیشکی، ل، 408}.
دەمار وەرگەران /demar: کتن:[رەوا] جەمام.
دەمار و ڕووکردن/demar: ن:
دەمارهەست/demar: ن:
دەمار هۆرگێڵای/ demar: کتن:[ هـ]دەماروەرگەران.
دەماری بێ هێزی/demar: ن:::
دەماری پشت/dem: نتـ:[ توێ][توێ] پەتی پشت.
دەماری خوێنبەر/demar: ن:: :[ توێ]
دەماری خوێن هێنەر/d: :[ توێ]
دەماری دەنگ/demarî deng: نتـ:[ توێ][ دەمار+ ی+ دەنگ] دەنگەژێ.
دەماری دڕکاوی /demar: نتـ:[ توێ][ توێ][ئینگـ : Spinal cord]
دەماری سی گەدە/demar: نتـ:[ توێ][توێ] دەماری ئاوارە. [ئینگـ : Vagus nerve]
دەماری لامل/demar: نتـ:[ توێ][توێ] [ئینگـ : Carated artery].
.
سوورەدەمار/sûredemar: نتـ:[ توێ][ سوور+ ئە+ دەمار] خوێنبەر.
شینەدەمار/šînedemar: نتـ:[ توێ][ شین+ ئە+ دەمار] خوێنهێنەر، ڕەچک _ ڕەهچك، مویڕەگ. [ ئینگـ :Capillary ]، [ ئینگـ : veins].
هێڵکاری مێشک و دەمار
راوێژکاری نەخۆشییەکانی مێشک و دەمار
پسپۆری نەخۆشییەکانی مێشک و دەمار
دەماربڕین ده‌رهێنانی كڕۆكی ناو ڕه‌گی ددان و پڕكردنه‌وه‌ی ناو ڕه‌گەکەیە بە ماددەی دروست.
ده‌ست پێكردنی سۆی كرۆک ” ئیلتهاب” به‌هۆی كلۆری یه‌كی ساده‌ی ددانه‌وه‌یه له توێژاڵی دداندا كه نه‌خۆشه‌كه ئازاری كتوپڕ ده‌بێت كاتێک شتی سارد یان شیرین ده‌خه‌ینه سه‌ر ددانه‌كه، به‌ڵام كه ئه‌م شتانه لاده‌برێن ئازاره كه ڕاستەوخۆ نامینیت بەمەش دەوتریت سۆی كڕۆكی گەڕاوه ” reversible pulpitis “، واته ئەگەر ئەو كلۆریه لا ببریت و ددانه‌كه پڕبكرێته‌وه ئه‌وا ئازاری نامێنێت و كرۆكه‌كه خۆی چاك ده‌بێته‌وه،
به‌ڵام ئه‌گه‌ر هاتوو كلۆرییه‌كه مایه‌وه‌و به‌ره‌به‌ره چووه چینی دوای توێژاڵی، واته توكێڵی دوا به‌دوای ئه‌مه‌ش ده‌چێته چینی كرۆک، سۆكه زیاد ده‌كات و نه‌خۆشه‌كه هه‌ست به ئازارێكی توندی به‌رده‌وام ده‌كات كاتێک به‌و لایه‌دا پاڵ ده‌كه‌وێت به‌هۆی به‌رزبوونه‌وه‌ی په‌ستانی ناوه‌وه‌ی كرۆكی ددانه‌كه و هه‌روه‌ها به‌هۆی دانانی شتی گه‌رم ئازاره‌كه زیاد ده‌كات به‌ڵام ئه‌گه‌ر هاتوو شتی ساردی بخرێته سه‌ر ئازاره‌كه كه‌م ئه‌بێته‌وه‌و به‌مه‌ش ده‌وترێ سۆی كرۆكی نه‌گه‌ڕاوه “irreversible pulpitis”…. له‌م حاڵه‌ته‌دا ده‌بێت كڕۆكی ددانه‌كه ده‌ربهێنرێ و ناو ڕه‌گی ددانه‌كه پڕ بكرێته‌وه. ئه‌گه‌ر ددانه‌كه له‌م حاڵه‌ته‌دا پڕنه‌كرایه‌وه چاره‌سه‌ر نه‌كرا ئه‌وا ده‌بێته هۆی دروست بوون و كۆبوونه‌وه‌ی سۆ ئاووسانی ( كیس دروست بوون ) له‌سه‌ر ڕه‌گی ددانه‌كه، له‌م كاته‌شدا ده‌بێت نه‌شته‌رگه‌ری بڕینی به‌شی لوتكه‌ی ددانه‌كه‌ی بۆ بكرێت یان بکێشرێت.
دەرپەڕینی دەمار و دەوالی قاچ.
بەشی دەمارناسى و نەشتەرگەری دەمار، مامەڵە لەگەڵ ئاڵۆزترين کۆئەندامی لەش دەكات لەگەڵ بۆچوونێكى جۆراوجۆر گونجاو. هەردووك بەرنامەى دەمارناسى نەشتەرگەری دەمار بۆ هەراش و كارى منداڵ لە هاوكاریكردنى نزيك لەگەڵ ڕێككاريى زانستی نەخۆشی منداڵان و زانستی تیشكی و زانستی گرێیەکان تا چاودێريى گشتگير بۆ نەخۆشەكانمان دەستەبەر بكەن.
پزیشکی دەمار و پزیشکی نەشتەرگەری دەمار. شارەزايي هەيە لە هەڵسەنگاندن و چارەسەری ئاڵۆزترين ناڕێكيى دەمار بە دەستەبەر کردنی نوێترين چارەسەری. پزیشکی نەشتەرگەری دەمار. دواترين تەكنەلۆجيای بەردەست بەكاردەهێنن لە نەشتەرگەری دەمار.
وردە دەمار/demar: نتـ: [ توێ] [ئینگـ : Vein]
وردەدەماری ئەستوور بوو/demar: نتـ:[ توێ] تووشبوون بە ڤەریکۆس[ئینگـ : Varicose]
.
.
____________________________________
دەمار ² /demar: ن: [ توێ] نێرڤ.
:: لەنێو مێشكی مرۆڤ نزیکەی 13 ملیار دەمارەخانە هەیە و گوێش خاوەنی 30 هەزار دەمارەخانەیە.
کۆئەندامی دەمار/demar: ن:[ توێ] تۆڕێکی ئاڵۆزی خانەکانن، کە پەیوەندییان لەنێوان هەیە، چالاکییە بیر و هۆشی و لەشییەکان کۆنترۆڵ دەکات. وە هاوسەنگی ناوەکی دەپارێزێت. فرمانی دەمارە کۆئەندام چاودێریکردنی وەڵامدانەوەی دەوروبەری ژینگەیی ناوەوە و دەرەوەیە، کە ئەمەش بەندە لەسەر گواستنەوەی دەمارە ڕاگەیاندن لە دەمارەخانەدا، وە لەدەمارە خانەیەکەوە بۆ خانەیەکی تر.[ئینگـ : Nervous System ]
| کۆئەندامی دەمار ( نێرڤ) | |||||
| کۆئەندامی دەماریی ناوەندی | ئەندامە دەمارییە بڵاوەکان | ||||
| مێشک | دەمار | ||||
| درکەپەتک مۆخ | |||||
| تالامووس | |||||
| هیپۆتالامووس | |||||
| پردی مێشک | |||||
| ساقەتەی مێشک | |||||
| بادامەی مێشک | |||||
| گرێکانی بنکی | |||||
سیستێمی دەماری/demar: ن: [ توێ] سیستێمی نێرڤی :
لە ڕووی توێژکارییەوە دابەش دەبێت بەسەر دووبەشی سەرەکی :
centralnervesystemet (CNS)
det periferenervesystem (PNS)
Det autonome nervesystem (det selvstyrende nervesystem)
Det sympatiske nervesystem (sympatikus, det adrenerge nervesystem)
Det parasympatiske nervesystem (parasympatikus, det cholinerge nervesystem)
Det enteriske nervesystem
Det somatiske nervesystem (det viljestyrede nervesystem)
Det motoriske nervesystem
Det sensoriske nervesystem
.
لە ڕووی فیزیۆلۆژییەوە دابەش دەبێت بەسەر دووبەشی سەرەکی :
خۆکردەی سیستێمی نێرڤی : det autonome nervesystem و
سیستێمی سۆماتیکی : det somatiske nervesystem.
.
دەمارەکۆڵ/demar: ن:[زیند] دووپشک، چزەوپێڵە.
دەمارەکۆئەندام/demare ko endam: نتـ:[ توێ][زیند][ئینگـ : nervous tissue]{ئە. قەرەداخی، ل، 51}.
دەمارەخانە/demarî: نتـ:[ توێ][زیند]دەمار. [ئینگـ : neuron]{ئە. قەرەداخی. ل92}.
دەماری ڕوو/demarî: نتـ:[ توێ][زیند][ئینگـ : facial nerve]{ئە. قەرەداخی. ل92}.
دەماری مۆخینە/demarî moxîne: نتـ: [ توێ][زیند][ ئینگـ : myelinated nerve]{ئە. قەرەداخی. ل92}.
دەماری دڕکەیی/demarî diřkeyî: نتـ:[ توێ][ دەمار+ی+ دڕکەیی] [ ع : الحبل الشوکی]
.
.
_________________________
دەمار ³ /demar: ن:[ ڕوو]
1 – دارک، ڕەگ و ڕیشەی دارادن: دارکی تووتنێیە.
2 – دارۆکەی ناو گەڵا. { شوان. ل. 662}.
دەماردەرهاوردن/demar: کتپ:[دەمار+دەر+هاوردن] ڕەگ و ڕیشە دەرهاوردن.
.
.
__________________________
دەمار 4 /demar: نتـ:[ جێۆ] شکاوییە کە لە کەڤردا کە پڕدەبێتەوە بەمەودای خاوی.[ ئینگـ : lode ]{زەویناسی، ل، 59}.
دەماری پلەپلەکراو/demar: نتـ:[ جێۆ][ئینگـ: ladder vein]{زەویناسی، ل، 56}.
.
.
_______________________
دەمار 5 /demar: ن: نامووسپەرستی، ئازایی، کەیفەرات(هۆر)، زات، هۆرە، پڕکێشی، زاخ.
دەمار بزووتن /demar: کتن:[ ئد] ڕەگی ئازایی بزووتن، دەست دانەکار بە چاپووکی، دەمار جووڵان (بۆ فەرمان).
بێ دەمار/demar: ئانتـ: سلۆرت.
دەماردار/demar: ئانتـ:[ دەمار+ دار] بەدەمار، ئازا، چاونەترس.
دەمارداری/demar: نچ:[ دەماردار+ی] بەدەماری، ئازایی، چاونەترسی.
دەماردەرهاتن/demar: کتپ:[ دەمار+ دەر+ هێنان]
1 – مەبەست لەتین و تووانایی لێ بڕان.
2 – هەراسان کردن، بێزاربوون، ناڕەحەت بوون.
دەمارزل/demar: ئانتـ: بەفیز، پارسوستور، لەخۆبای: حاڵی کەسێکە ئیفادەی هەبێت، تەکەببور بە سەر خەڵکدا بکات.
دەمارسست/demar: ئانتـ:[مجـ] حیز، ترسەنۆک.
دەمارسستی/demar: نچ:[مجـ] حیزی، ترسەنۆکی.
دەمارگرتوو/demar: ئانفا: تووڕە، دەماردار.
دەمارگرژ/demar: ئانتـ:
1 – توندوتۆڵ. چابوک.
2 – لێهاتوو.
دەمارگر/d::
دەمارگرتن/d::
دەمارزل/d::
دەمارگری/a: ن:
دەمارگیر/d::
دەمارگیران/demar: کتن: تووڕەبوون، قەڵسبوون.
دەمارگیراو/demar: ئانفا: تووڕە، قەڵس.
دەمارگیری/demargîrî: نچ: دەمارگرژی، تەعەسوب، ئازایەتی.[ ئینگـ : zeal ]{ زاراوەکانی فەلسەفە : فەرشید شەریفی، ل، 363}.
دەمارگیریای /demar: کتن:[ هـ] دەمارگیران.
دەماری پیاوەتی/demar: نتـ: هەستی پیاوەتی.
.
بەدەمار/be demar: ئانتـ:
بەدەمار/bedemar: ئانتـ:[ بە+ دەمار]
مرۆڤی بەفیز، سەرشۆڕنەکەر، بەهەوا.
{
}{ فایەق زێوەر}
ئازا، دلێر.
:: فیسارەکەس زۆر بەدەمارە.
.
بێدەمار/bêdemar: ئانتـ:[ بێ+ دەمار]
1 – خۆبەزلنەزان، بێدەعێ.
.
.
.
.