زل/zil: ئان:{{ تەر، تر}{ تەرین، ترین}}

1 – ئەستوور، تەنەدار، درشت، درێژ، زەبەللاح، زەلام، زنک، قەبە، قەڵەو، کەڵێن، کوڵوفت، گەورە، گر _ گرا، گڵێن، لەندەهۆر، مالرۆ( بیا)، مەزن، هان، هێقم.[ ئینگـ : marco]. 

:: گوێ زل.

2 –  پۆرخز، تاپاز، تەنومەن، چوارشانە، حەپۆل، زەلام، زلام، سیمڕیاگ، کەتوکڵفت _ کڵفت، کەڵەگەت، کەڵێن، گەورە، گۆشتن، هەراش، هیقم.{ مەردۆخ، ب، ل، 822}.

3 – پایەبەرز، بەدەستەڵات.  

4 – چیتک. 

5 – میتکەی مێوێنە.  

6 – ئەستێرەکە : ئەستێرەی ڕۆژێ. 

زلام/zil: ن:[ کباک] زەلام. 

زلامی/zil: نچ:[ کباک] زەلامی. 

زلایەتی/zil: نچ:[ کناو][ زل+ ئایەتی] زەلامە، گەوروێتی.{ گیو، ل، 534}.

زلە/zil: ئانتـ:[ زل+ ئە]

1 – پیاوی تەژە. 

:: پیاوێکی زلە هاتە لام. 

2 – شەقام، زللە. 

زلەموو/zil: نتـ:[ زلە+ موو ] مووی پیریی بن چەناگەی پیرێژنان.{ رێژگە، ل، 148} 

:: هێندە پیرە زلەموو لەبن چەناگەی هاتووە.  

زلبوون/zil: کتن:[ زل+ بوون] بەرزبوونەوە و ئەستووربوونی گیاندار و درەخت و سەوزایی. مەبەست لە گەوروبوون بەرزبوونەوەی کەسێکە.  

1 – لەبچووکی دەرچون، باڵاکردن.

2 – پایەبەرەوژوورچوون. 

زلبوونەوە/zil: کتن:[ زلبوون+ ئەوە] 

زلبوونی ئەندامێک/zilbûnî endamêk: ئانتـ: گەورەبوونی ئەندامێک. [ ئینگـ : marco melia]. 

زلبێ حونەر/zil: ئانتـ:[ زل+ بێ حونەر] زەبەلاحی لێنەهاتوو، زەبەلاحی بێ هونەر.{ مەردۆخ، ل، 606}

زلحۆ/zil: ئانتـ:[ زل+ حۆ] تەزەی ناقۆڵا، زلحۆل، زرتەبۆز.  

زلحۆرت/zil: کتن:[ زل+ حۆرت] زلخۆ. 

زلحیز/zil: ئانتـ:[ زل+ حیز] کەسێکە بە قەڵافەت کەتە و زەلام بێت، بەلان لە کارکردنیدا سست و تەپ و حیزانەبێت. 

زلحیزی/zil: نچ:[ زلحیز+ ی] ئەوەی پەیوەندی بە زلحیزەوە هەبێت. 

زلکردن/zil: کتپ: گەورەکردن. هاندان، ڕقدارکردن، 

زلکردنەوە/zil: کتپ: گەورەکردنەوە، قەبەکردنەوە. 

زلکوور/zil: ئانتـ:[ زل+ کوور] کەسێ بە سیمەن چاوی ساغ بێت و ناشبینێت. 

زلکوێر/zil: ئانتـ:[ زل+ کوێر] چاوشڵەقاو : کەسێکە بە گەورەیی کوێر بوو بێت.  

زلکوێری/zil: نچ:[ زلکوێر+ ی] ئەوەی پەیوەندی بە زلکوێرەوە هەبێت. 

زلی/zil: نچ: ئەوەی پەیوەندی بە زل ـەوە هەبێت. 

1 – ئەستووری، چوارشانەیی، خرپنی، درێژی، زەبەلاحی، زەلامی، گۆشتنی، . 

2 – پایەبەرزی.  

زلی بێخێر/zil: ئانتـ: زەلامێکە تەپ و بێ سوود بێت. 

پەنجە زلی/penice zilî: ئانتـ: پەنجە گەورە. [ ئینگـ : marco dactylia]. 

پێزلی/pêzilî: ئانتـ: پێی گەورە. [ ئینگـ : marco podia]. 

پێڵو ئەستووری/pêľu estûrî: ئانتـ: پێڵو زلی. [ ئینگـ : marco blephoria]. 

توورەکەی زل/tûrekey zil: ئانتـ: توورەکەی گەورە. [ ئینگـ : marcocyst]. 

جیهانی زل/zil: ئانتـ: جیهانا مەزن. گەردون.[ ئینگـ : macrocosm]. 

چەنە زلی/çene zilî: ئانتـ: چەناگەی زل. [ ئینگـ : marco gnathia]. 

خانەی بەکتریا خۆری زل/xaney bekitriya zil: ئانتـ: خانەی بەکتریا خۆری گەورە.[ ئینگـ : marco phagocyte]. 

خانەی یەک ناووکی زل/xaney yek nauwkî zil: ئانتـ:[ ئینگـ : marco monocyte]. 

خڕۆکە زلی/xiřoke zilî: ئانتـ: خڕۆکەی درشت. [ ئینگـ : marco coccus]. 

خڕۆکەی زلی سوور/xiřoke zilî: ئانتـ: خڕۆکەی گەورەی سوور. [ ئینگـ : marcocyte ]. 

خرۆکەی سوورەی ناووکداری زل/xiřoke sûrey nauwkdarî zil: ئان: [ ئینگـ : marco erythro blast]. 

خڕۆکەی سپی زلی پێنەگەیشتوو/xiřoke sipî zilî pênegeyiştû: ئانتـ: [ ئینگـ : marco leuko blast]. 

دەست زلی/dest zil: ئانتـ: دەستی گەورە. [ ئینگـ : marco chibia]. 

دەم زلی/dem zil: ئانتـ: دەم گەورە. [ ئینگـ : marco stomia]. 

ددان زل/didan zil: ئانتـ: ددانی گەورە. [ ئینگـ : marco dont]. 

ددان زلی/didanî zilï: ئانتـ: ددان گەورە. [ ئینگـ : marco tooth , marco dontia].  

زمانی زلی/zimanî zil: ئانتـ: زمانی گەورە. [ ئینگـ : marco glossia]. 

زۆریی خڕۆکەی زلی/zorîy xiřokey zilî: ئانتـ: زۆریی خڕۆکەی گەورە. [ ئینگـ : marcocytsis ]. 

سەرزل/ser zil: ئانتـ: کلوخ مەزن.[ ئینگـ : marco cephalic , marco cephalous]. 

سەر زلی/ser zilî: ئانتـ: سەری گەورە. [ ئینگـ : marco cephalia]. 

قۆڵ زلی/zil: ئانتـ: قۆڵی گەورە. [ ئینگـ : marco rachia]. 

قیتکە زلی/zil: ئانتـ: قیتکەی گەورە. [ ئینگـ : marco cllitoria]. 

گەدە زلی/zil: ئانتـ: گەدەی گەورە. [ ئینگـ : marco gastria]. 

گەردێ زل/zil: نتـ: گەردێ مەزن.[ ئینگـ : macro molecule]

گلێنە زلی/zil: ئانتـ: گلێنەی گەورە. [ ئینگـ : marco phrhal mous]. 

گوێ زلی/zil: ئانتـ: گوێی زل. [ ئینگـ : marcotia]. 

لاقی زل/zil: ئانتـ: لاقی گەورە، لاقی ئەستوور. [ ئینگـ : marco scelia , marco cnemia]. 

لەش زلی/zil: ئانتـ: لەش گەورە، زەبەلاح، فیلەتەن، کەتەیی.[ ئینگـ : marco somatia].  

لچ زلی/zil: ئانتـ: لچ ئەستووری. [ ئینگـ : marco cheilia]. 

لووت زلی/zil: ئانتـ: لووت گەورە. [ ئینگـ : marco rhinia]. 

لیمفە خانەی زل/zil: ئانتـ: لیمفە خانەی گەورە.[ ئینگـ : marco lymphocyte]. 

مەمک زلی/zil: ئانتـ: مەمکی گەورە. [ ئینگـ : marco mastia]. 

ناووکی زل/zil: ئان: ناووکی خانە. [ ئینگـ : marco nucleus]. 

نینۆکی زل/zil: ئانتـ: نینۆکی درێژ، نینۆکی درێژی.[ ئینگـ : marco nychia]. 

.

.

___________________

زل/zil: ن:[ ڕوو] 

پووشکەی باریکی لاسکی گیا.

زەل، چڵ : تەنها بۆ گیا و پنچک دەبێت.{ گیو، ل، 534}.

پەڵووپۆی گیای هەڵوەریوو.

دڕووداڵ،

قامیش.

.

.

____________________

زل/zil: ن:

زلدان/zil: کتپ: چاو پێ هەڵنەهاتن. 

زلزل/zilzil: ئانتـ:[ زل+ زل] تەماشاکردن بەچاو دەرپەڕێویی.  

:: زل زل تواشای کردم. 

.

.

.

.