چەرم ¹ /çerm: ن:[ سانسکریت: चर्मन् ][ پەهلەوی: čerm] ئایار، پۆس _ پۆست : post، پێستی ماڵاتی بەرزە، پیست : pîst، چەرمی خاو، کەڤل : kevil، کەوڵ : پێستی گیانلەبەر.[ لا: corium ].
لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە. ل. | ||
گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
چەرێما | Amvrac |
چەرمچی/çermçî: نتـ: بۆنگچی : كەسێكە كە پێستان دەهەلال دەنێ یان خۆشی دەكات( دەباغچی).
چەرمخۆشكەر/çermxoşker: نفا: بۆنگچی، چەرمچی: دەباغچیی.
چەرمخۆشەكردن/çermxoşkirdin: کتپ: ئایاركرن( کباک) چەرم خۆشەكردن، پۆست _ پێستە خۆش كردن.
چەرم خۆشكریاگ/çermxoşkiryag: نتـ: چەرمی خۆشكراو.
چەرمسازی/çermsazî: نچ:[ چەرم+ سازی]
چەرمن/çermin: ئان:[ ] دروستكراو لەچەرم.
چەرمیلە/çermîle: ئانتـ:[ چەرم+ ئی+ لە] لەچەرمی دروستكراو.
چەرمین/çermîn: ئانتـ: چشتێكە لەچەرمی دروستكراو.
چەرمینە/çermîne: نتـ:[ئەردە] چەرمین، چشتێكە لە چەرم دروستكرابێت.
چەرمی خۆشكراو/çermî xoşker: نفا: سەتیان، چەرمی خاراو.
چەرمی خۆشنەكراو/çermî xoşineker: نفا: چەرمی خاو.
چەرمی ڕوو/çermî řû: نتـ:[ مجـ][ چەرم+ ی+ ڕوو] پێستی ڕووی مرۆڤ، لێرەدا بە واتای بێشەرم و ڕوو قایم دێت.
{
چەرمی ڕووی هێند قایمە شمشێری میسری نای بڕێ
گەر بە کەوشی کەی دەمێنێ تا قیامەت نای دڕێ
}{ شێخ ڕەزا}
چەرمی شاموا/çermî şamo: نتـ: جۆرە چەرمێکی ناسکە کە بەزۆری لە پێستی بزنی شاموا دروست دەکرێت، لێ بەهۆی تێکنۆلۆژیاوە سوود لە پێستی مەریش وەردەگیرێت. ئەم چەرمە ڕووکەشێکی ساف و توانای ھەڵمژینی نایابە، هەر لەبەر هەمان مەبەست بۆ زۆر بەرهەم سوودی لێ وەردەگیرتێت مینا دروست کردنی دەستکێش، پۆشاکی مرۆڤ وەک( پانترۆن، تەنوورەی ژنان، توورەگەی نەرم، جانیا، چاکەت و پاڵتۆ). هەروەها بۆ زۆر مەبەستی پیشەسازیش کەڵکی لێوەردەگیرێت.[ ئینگـ: Chamois leather ].
خامینێ/xamînê: ن:[ پۆشاک][ هـ] پاتاو : پێڵاوی چەرمین.
.
.
____________
چەرم²/çerm: ن:
1 – [ ڕەنگ] سپی.
2 – چەور، دهون.
تێبینی |
ڕەنگە كە بۆ ڕەنگی سپی بەكار هاتبێت، لەبەرئەوەی لە بەز یان چەوری ئاژەڵ ڕەنگی سپییە، یان وێچێندراوە بە ڕەنگی چەوری |
چەرماوە/çermawe: نتـ: ئاوی سپی چاو.
چەرمایی/çermayî: نچ: سپێتی، سپیایی.
چەرمای چەما/çermayçema: نتـ:[ توێ][ هـ] سپێنەی چاو.
چەرمە/çerme: نتـ:[ ڕەنگ][ هـ][ چەرم+ ئە] سپی.
چەرمەک/çermek: نتـ:[ ڕەنگ][ هـ] سپی.
چەرمەکەرڎەیۆ/çerme ewekerđeyo: کتپ:[ هـ] سپی کردنەوە.
چەرمەکڵێشە/kiľêşeçerme: نتـ:[ ڕەنگ] سپیواش.
چەرمەکڵێشەیی/kiľêşeyîçerme: نتـ:[ ڕەنگ] سپیواش سپی هەڵگەڕان.
چەرمەکی/çermekî: نچ:[ ع : الغشائیة]
چەرمەڵ ľçerme: نتـ: سپیكەڵە.
چەرمەڵانە/çermeľane: ئانتـ:[ ئەردە][ چەرمەل+ ئانە] سپیكەڵە، سپیپات. چەرمەڵ.
چەرمەڵە/çermeľe: ئانتـ: سپیكەڵە : چەرمۆڵە.
چەرمەڵی/çermeľî: نتـ:[ هـ] ترێ سپیکە.
چەرمەنیە/çermenîye: ئانتـ:[ هـ] چەرمێنە.
چەرمەنیەوهێڵەی/çermeniye û hêľey: نتـ:[ هـ] سپێنەی هێلكە.
چەرمەنی وهێڵەی/ľeyçermenî uhê: نتـ:[ هـ] سپێنەی هێلكە.
چەرمەی/çermey: کتن:[ هـ] سپێتی.
چەرمگ/çermig: ن:[ ڕەنگ][ فە]
1 – سپی، گەور.
2 – شتی سپی.
چەرمگی/çermig: نچ:[ ئەردە][ چەرمگ+ ئی] سپیەتی، سپێتی، گەوری.
چەرمگی بێخ ناخوون/çermigî bêx naxûn: نتـ: سپیاتی بن نینۆك.
چەرمگی چاو/çermigî çaw: نتـ: چەرمای چەما، سپێنەی چاو، چەرمینەی چاو.
چەرمگی چەرموو/çermigî çermû: ن:[ ڕەنگ][ زەن، جا] چەرمای چەما، سپێنەی چاو، چەرمینەی چاو.
چەرمگی ناوچاو/çermigî nawçaw: نتـ: سپیایی نێوچاوانی ئەسپ.
چەرمۆک/çermok: ن: پارچە چەرمێكە دەكلكەتەشی دەخەن.
چەرمۆ بییەی/çermo bîyey: کتن:[ هـ] سپی بوونەوە : چەرمە ئەوە بییەی.
چەرمۆ کریای/çermo kiryay: کتپ:[ هـ] سپی کرانەوە : چەرمە ئەوە کریای.
چەرمۆ کەرڎەی/çermo kerđey: کتن:[ هـ] سپی کردنەوە : چەرمە ئەوە کەرڎەی.
چەرمۆڵە/çermoľe: ئانتـ: سپیکەڵانە.
چەرمۆڵەیی/çermoľeyî: ئانتـ: سپیکەڵانەیی.
چەرمو/çermû: ن:[ ڕەنگ] سپی.
چەرموگ/çermûg: ن:[ ڕەنگ] چەرمگ، سپی.
چەرموو/çermû: ن:[ڕەنگ][ زەن، جا] سپی.
چەرمێنە/çermêne: نتـ:[ ئەردە] سپێنەی چاو، سپێنەی هێلكە.
چەرمی/çermî: ن:[ ڕەنگ]
1 – سپی، گەور.
2 – چەوری.
چەرمیگ/çermîg: نتـ:[ ڕەنگ] سپی.
چەرمیڵە/çermîľe: نتـ: چەرمەڵە، سپیكەڵە.
چەرمینەی چەم/çermîney çem: نتـ: سپێنەی چاو.
تەوەنە چەرمەڵی/tewene çermeľî: نتـ:[ هـ][ تەوەن+ ئە+ چەرمەڵی] بەردەسپیکەڵانە.
تەوەنە چەرمی/tewene çermî: نتـ:[ هـ][ تەوەن+ ئە+ چەرمەڵی] بەردەسپی.
.
.
.
.