پیا/piya: ن:
1 . بەناودا، پێدا( پێ+ دا)، پێیا، تێپەڕ.
2 . [ ل] پەیدا، دیاریدان.
3 . دابەزین، پیابوون.
پیابییە/pyabîye : كتن: پەیدابووە.
پیابردن/piyabirdin: كتن:[ پیا( پێدا)+ بردن] پێدابردن، بردنی شتێک بەناوشتێکدا، پێتێپەڕاندن، وەناوخستن، بواڕاندن، تێپەركردن، تێچەقاندن.
پیابوون/piyabûn: كتن:[ پیا+ بوون] دابەزین، هاتنەخوارەوە.
پیاتسان/piyatisan: كتن:[ پیا( پێدا)+ تسان] پێداتسان، پیدافسان.
پیاتسین/piyatisîn: كتپ:[ پیا+ تسین] پێداتسین، پێدافسین.
پیاتێبەربوون/piyatêberbûn: كتن:[ پیا( پێدا)+ تێ+ بەر+ بوون] سمین بڕین، دڕدان.
پیاچەقان/piyaçeqan: كتن:[ پیا( پێدا)+ چەقان] پیاچەقین.
پیاچەقاندن/piyaçeqandin: كتپ:[ پیا( پێدا)+ چەقاندن] چەقاندنی شتێك بەشتێكدا.
پیاچەقێن/piyaçeqěn: كتن:[ پیا( پێدا)+ چەقین] چەقینی شت بەشتێكدا.
پیاچزان/piyaçizan: كتن:[ پیا( پێدا)+ چزان] چزانی شوێنكی ئەندام بەشوێنكی داخدا.
پیاچزاندن/piyaçizandi n: كتپ:[ پیا( پێدا)+ چزاندن] چزاندنی شوێنێك لە ئەندام بە شتێكی داخدا یان چزاندنی شتێكی داخ بەجەستەدا. داخ بەلەشەوەنان.
پیاچوون/piyaçûn: كتن:[ پیا( پێدا)+ چوون]
1 . داچوون، چوونەخوارەوە، خوارەوەڕۆیشتن.
2 . دوابینی، لێ كۆلینەوە.
پیاچوونەوە/piyaçûnewe: كتپ:[ پیا( پێدا)+ چوون+ ئەوە]
1 . گووتنەوەی شتێک لەبری یان لە ناو نووسراوێكدا
:: بەوانەكەتدا بچۆرەوە.
2 . دووپات كردنەوەی شتێك.
:: بەو دوورمانەدا بچۆرەوە.
3 . سەرنجدان.
پیاخشان/piyaxiŝan: كتن: پێداخشان، بەسەرداچوون، بەسەرداتێ پەڕین.
پیاخشاندن/piyaxiŝandin: كتپ: بەسەرداتێپەڕاندن، لێخستن. تەماشاكردن، لێ ووردبوونەوە، لێنۆرین، چەوت و چیلەدان.
پیادان/piyadan: كتن:[ پیا( پێ+دا)+ دان]
1 . پاڵینی شتێک بەشتێک. لەسەر وگوێلاک دان
:: دارێكی پیادا .
2 . داپۆشینی شتێک بەشبێک، بەسەردادان، بەسەردابلاوكردنەوە (پۆشە).
:: لێفەكەی پیادا.
3 . شەق هەڵدان
:: هەركەدی دەستی كرد بە پیادانی.
4 . دزینی شتی كەم بەها. گەندەدزیی كردن.
:: هەرچی بەردەستی كەوێت پیادەدا.
پیادروون/piyadirûn: كتن:[ پیا( پێدا)+ دروون] دروونی كوتالێك بەسەر كوتاڵێكی تردا.
پیاڕاگەیاندن/piyařageyandin: كتپ :[ پیا+ ڕا+ گەیاندن]
1 . بەگوێ دادانی هەواڵ و فەرمانێك.
2 . بەشدانی هەمووان.
3 . دابەشكردن و گەیاندنی شتێك بەشتێكی تردا، ئەگەر بەكەم و كوریش بێت.
:: ئەم چێشت و نانە بە میوانەكان ڕاگەیەنە. ئەگەرچی خواردنە كەمیش بێت و میوانەكان زۆربن.
4 . فریاخستنی شتێک بە شتێكی دیكە بەچالاكی.
:: ئەم ئاوە ڕاگەیەنە بەو ئاگرە.
پیاڕەتبوون/piyařetbûn: كتن: [ پیا+ ڕەت+ بوون] گوزەركردن.
پیاساوین/piyasawyn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ ساوین] پیاسوون، پێداسوون، تێهەڵسوون. سونەوەی شتێ بەشتێك، رێخستن.
پیاسوون/piyasûn: كتپ:[ پیا( پێدا)+سوون] پیاساوین.
پیاكردن/piyakirdin: كتپ:[ پیا( پێدا)+ كردن]
1 . تێبڕین، تێكوتاندن، تێنان، داخون، تێخستن.
2 . قرساندن.
3 . پێوەكردن، پێوەبەستن، لێبەستن.
4 . بەسەردڕاشتن، بەسەرداكردن، بەسەرداپرژان.
پیاكێشان/piyakêŝan: كتپ:[ پیا( پێدا)+ كێشان]
1 – ماڵینی شتێك بە شتێكدا، تێسرەواندن، لێدان.
2 – شان پێداكردن، لرف لێدان، ماڵی خەلك بەخۆڕایی و بێ پرس بردن. گەنگە دزیی كردن، بەسەردادان.
پیاگەنین/piyagenîn: كتپ، ن:[ ئەردە][ پیا (پێدا) + گەنین] پێڕاگەیشتن، ئازایی، جووامێری.
پیاگەیاندن/piy ageyandin: كتپ:[ پیا( پێدا)+گەیاندن] بەدەست گەیاندن، فریاخستنی شتێك بەشتێكا، لەكاتی پێویستدا شت هێنان.
پیاگەیشتن/piyag eyiŝtin: كتپ:[ پیا( پێدا)+ گەیشتن ]
1 – فریاكەوتنی شتێك بە شتێكدا ، دەستی یارمەتی بۆدرێژكردن، یارمەتی دان، یاریدەدان، یاریەدان.
2 – پێڕاگەیشتن، بەشی خۆبردن، بەشی خۆدەست كەوتن.
پیاگرتن/piyagirtin: كتن:[ پیا( پێدا)+ گرتن] داپۆشین، گرتنی شتێك بەڕووی شتێكی تردا، شاردنەوە، پەردە بەسەر داگێڕان.
پیاگێڕان/piyagěřan: كتپ:[ پیا( پێدا)+ گێڕان] بەسەردابلاوكردنە وە، گێڕانی شتێك بەسەر شتێكدا.
پیاگیڕان/piyagîran: كتپ:[ پیا( پێدا)+ گیران] بەدەورەداگرتن.
پیاماڵین/piyamaľîn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ ماڵین]
1 – پێداماڵێن، پێداماڵێنی شتێك بە شتێكی دیكەدا.
2 – لێدان بەدار.
پیانان/piyanan: كتپ:[ پیا( پێدا)+ نان] لەسەردانان، دانانی شتێك لەسەر شتێكی دیكە بەنهێم.
پیانووسان /piyanǔsan: كتن:[ پیا( پێدا)+ نووسان]
1 – پێوەچەسپان، پێدانووسان، لكانی شتێك بە شتێكی ترەوە.
2 – گازلێگرتن.
3 – ئاو هەر بەدەم فڕكردن.
پیانووساندن/piyanǔsandin: كتپ:[ پیا( پێدا)+ نووساندن]
1 – بەسەرالكاندن، پێدانووساندن، لكاندنی شتێك بەشتێكی تردا.
2 – بە سەرداچەسپاندن.
پیاهاتن/piyahatin: كتن:[ پیا( پێدا )+ هاتن]
1 – بەلەش دابورین.
:: مچوڕكم پیاهات.
2 – درێژەدان بەقسە. لەسەرڕۆیشتن.
پیاهاتنەوە/piyahatinnewe: كتن:[ پیا( پێدا)+ هاتن+ەوە] دیسان خوێندنەوەی دەرس و كتێب.
پیاهانین/piyahanîn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هانین]
1 – پێداماڵین.
2 – بەسەرداهێنان.
پیاهاوردن/pyahawrdin: كتن:[ پیا ( پێدا)+ هاوردن]
1 – پێخشان
:: دەست بەسەردا هاوردن.
2 – دەرچوون لەزماندا
:: هەم گەنێ پیاهاورد.
پیاهەڵبژاردن/ piya heľbijardin: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵبژاردن] پیداهەڵبژاردن.
پیاهەڵپەڕایین/piyaheľpeřîn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵپەڕایین ] هەستان و بەگژ یەكێكداچوون.
پیاهەڵپەساردن/piyaheľpesardin: كتن:[ پیا+ هەڵ+ پەساردن] پیهەڵپسارتن، پێهەڵپەساردن، ئامراز و شتی درێژی وەك پەیژە و چەڵەكە و … بە دریژایی بە دیوار یا بە شوێنێكەوە نان بۆ ڕاگرتنیان. پا ڵدانی شتێك بە شتێكەوە
:: بێل بە دیوارەوە هەڵپەسێرە.
پیاهەڵپژان/piyaheľpijan: كتپ:[ پیا( پێدا )+ هەڵپژان] پیدا هەڵپژان.
پیاهەڵتەقان/piyaheľteqan: كتپ:[ پیا( پێدا )+ هەڵتەقان] پیداهەڵپەڕان.
پیاهەڵتەقین/piyaheľteqîn: كتپ: [ پیا( پێدا )+ هەڵتەقیین] پیداهەڵپەڕین.
پیاهەڵچوون/piyaheľčǔn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵ+ چوون] پێهەڵچوون، جۆرێك وەسەركەوتنە، كە پتربۆچوونە سەر دار و بەرزاییەكی لەم چەشنە، كە دار یا دارتێل لە باوەش داكرێت و بە پێ لە شوو ێنێكی چەقاندن خۆ هەڵدەكێشننە سەر.
پیاهەڵچەقین/piyaheľčeqîn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵ+ چەقیین] تێچەقینی دڕك و تەلاش و بزمار بەلەشدا.
پیاهەڵخۆنین/piyaheľxonîn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵخۆنین] پیاهەڵخوێندن.
پیاهەڵخوێندن/piyaheľxwěndin: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵ+ خوێندن] غەیبەت كردن، خراپ گووتن دەربارەی كەسێك.
پیاهەڵدان/piya heľdan: كتپ:[ پیا( پێدا )+ هەڵدان] مەدح كردن، تاریف كردن.
پیاهەڵڕوانین/piyaheľřwanîn: كتپ:[ پیا( پێدا )+ هەڵ+ ڕوانین] لەخوارەوە بۆ بەرەووژوور ڕوانین. تەواشای بەرەوژووكردن.
پیاهەڵزنین/piyaheľzinîn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵ+ زنین]
1 – پێهەڵگەڕانی گیاندار بەشتێكدا.
2 – تێوەپێچان، هەڵزەنین.
پیاهەڵسپاردن/piyaheľsipardin: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵسپاردن]
پیاهەڵشاخان/piyaheľŝaxan: كتپ:[ پیا( پێدا )+ هەڵ+ شاخان]
1 – ڕووبەڕوو و بەگژداچوون.
2 – تەریقكردنەوەی كەسێك لە ناكۆكیدا.
پیاهەڵشاخینpiyaheľŝazîn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵشاخیین] پێداهەڵشاخان.
پیاهەڵكالان/piyaheľkaľan: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵ+ كالان] ئێرەیی بەكەسێ بردن. قسەی حەسودانەی كردن.
پیاهەڵ كاڵین/piyaheľkaľîn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵ+ كاڵین] پێداهەڵكالان.
پیاهەڵگەڕان/piyaheľgeřan: كتن:[ پیا+ هەڵ+ گەڕان] پێداهەڵگەڕان.
1 – وەسەركەوتن لەخوارەوە بەرەوسەر، چوونە سەرلەكێو و بەرزایی.
2 – جڕوجانەوەر كەوتنە لەش.
:: ئەسپێم پێهەڵگەڕە،
:: لەو مێروولانە نزیك مەبەوە پێتهەڵدەگەڕێن.
پیاهەڵگەڕاندن/piyaheľgeřandin: كتپ:[ پیا+ هەڵ+گەڕاندن] پێداهەڵگەڕاندن.
پیاهەڵمێزان/piyaheľmězan: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵ+ مێزان] بەسەردامێزتن، لەبالا وەمێز بەشتێكدا كردن.
پیاهەڵمێزتن/piyaheľměztin: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵ+مێزتن] پیاهەڵمێزان، لەبالاوە مێز بەشتێكدا كردن.
پیاهەڵمیزتن/piyaheľmîztin: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵمیزتن] پیاهەڵمێزتن.
پیاهەڵمیزین/piyaheľmîzîn: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵمیزین] پیاهەڵمێزان.
پیاهەڵنان/piyahelnan: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هەڵنان] پیا هەڵپەساردن.
پیاهەڵواسین/piyaheľwasîn: كتن:[ پیا( پێدا)+ هەڵ+ واسین] پێهەلاواسین، پێهەڵواسین، پیداشۆركردنەوە، پیانان. هەڵواسینی شتێك بە شتێكی بەرزتردا.
پیاهەڵنوڕڕین/piyaheľnwařîn: كتن:[ پیا( پێدا)+ هەڵنوڕڕین] لەخوارەوە بۆسەرەوە تواشاكردن.
پیاهەڵووتن/piyaheľǔtin: كتن:[ پیا( پێدا)+ هەڵ+ ووتن] پیداهەڵدان.
پیاهێنان/piyahěnan: كتپ:[ پیا( پێدا)+ هێنان]
1 – پیاماڵین، پیاساوین.
2 – بریتی یە لە خەلاس كردن.
:: دەستێكی بەماڵەكدا هێنا.
3 – پێداهێنان، پیاهانین.
.
چاوپیاخشاندن/čawpiyaxišandin: کتپ:[ چاو+ پیاخشاندن] تەماشاکردنی چشتێک بەخێرایی.
.
.
.
.