بێ ¹ /: ن:[ کەش] با  

  لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە. ل.
 گۆکردنی بە کوردی زمانی ئاڤێستایی   واتای بە ئینگلیزی
ڤی، ڤێ %I wind

:: جوڵانی با.

.

.

_________

بێ ² /: ن:[ زمان]

1 – ناوی دووەمین پیتە لە ئەلفبای زمانی کوردی بەشێوەنووسینی ئارامی و ئارامی و لاتینی یە(ب : B)، وە یەكەمین تیپی دەنگدارە لە زمانی کوردییدا. 

.

.

__________

بێ ³ /: ن:[ ڕوو] بەهێ، بەی، بەیانە، بیهۆرک : میوەی داری بەی. 

.

.

__________

بێ 4 /: ف:[ دۆخی داخوازییە لە کردار یان لێكەرەی(هاتن و ڕۆیشتن)، لە چاوگی ( ئەی : ya )دا داڕژاوە، لە گەردانی كاریش دا وەها خۆی دەنوێنێت. 

:: بێم ( ب+ ئێ+ م) بام، وەرم. 

:: دەبێ( دە+ ب+ ئێ)] وەرە، بەێه، بەو.

:: بێ بۆ ئێرە.

 کەسی یەکەم   کەسی دووەم   کەسی سێیەم 
 تاک   کۆ   تاک   کۆ   تاک   کۆ 
 بێم  بێین  بێت  بێن  بێ   بێن

بێمە/: جنتـ: بەبێ ئێمە. 

بێمێ/: جنتـ: بۆی بێم

.

___________

بێ 5 /bê: ئاک:[ وێنە سادەكەی ( بێ)یەو وێنە لێكدراوەكەی (بەبێ)یە]

1 – بەجگە، بێجگە، جگە، ژبل، هی لە، بێژگە.

:: بێ تۆ دونیا كاولە.

:: بەبێ تۆ ناچمە سەفەر: لێرەدا نەرێی هاورێیەتی دەكات.

2 – لەپێش ووشەوە نەبوون دەگەیەنێت.

:: بێ پارە گوزەران ناكرێت،

:: بێ كارە هەموولێی بێزارە

لێرەدا نەرێی وجود دەكات. 

:: ئاهەنگی بێ مۆسیقا ناخۆشە.

لێرەدا نەرێی بەشداربوونە.

:: كوتاڵەكەم بەبێ مقەست بڕی

لێرەدا نەرێی هۆ دەكات ( بە) داخوازی دەكات.

3 – پاش ووشە: بوێ، ببێ، واتادەدات.

:: ئەگەر وابێت دەبیێ پیاوێ چاك بێت.

4 – پیتی دەربواردن : بەبێ

:: ئەم ئەسپە بەبێ زینەكەی بەچەندە؟.

بێماد/bêmad: ئاک: ڕووگرژ.{ خاڵ، ل، }

بەبێ/bebê: ئاکتـ:[ بە+ بێ] بەتەنها، بێجگە

:: بەبێ ئەو، پەنجە بە ئاو دا ناکات. (ئد) : هیچ کارێک بەبێ ئاگاداری ئەو ناکات.

  تێبینی
  لەواتادا بەرانبەر ئامرازی نەرێ( a ، an)ی لاتینی و ئینگلیزی دەوەستێت وەک : asexual ،abnormal

  ئەوجا زۆر بەوردی تەماشایی( ئامورتات) بكەن لە ئاڤێستادا بەواتای( نەمردنی) دێت. 

.

.

.

.