ساد/sad: ن:[ کورتکراوەی سادە] بێ نەخش و نیگار، بێ ئارایش.
سادە/sade: ئان ، ئاک: ساکار، ئاسان _ هێسان، سانا _ ساناهی، سەفیل( باد)، سووک، کاوک .[ (تر، ترین)][ ئینگـ : simple]
1 – تاک، تەنها، ناتێکەڵاو، نەئاڵۆز، یەکپارچە، یەکڕەنگ.[ ئینگـ : a simple sentance , simplex]
:: تشتێکی سادە و نائاڵۆز.
2 – بێ پێچ و پەنا، نائاڵۆز.[ ئینگـ : a simple pattern]
3 – ناڕازاوە، تەلارسازی سادە. [ ئینگـ : a simple style of architeture ]
4 – خاکی، بێدەیە( بێدەعیە)، بێفیز، بێناز، بێهەوا.[ ئینگـ : Humble ]
5 – ئاسایی، پلەوپایە نزم. [ ئینگـ :a simple man ]
6 – ناگرنگ.
سادە/sade: ن:
1 – [ کیمیـ]
1 – 1 – نائاوێتە
2 – 1 – سەرەتایی.
2 – [ ماف][ یاسا] بێ مەرج
3 – [ ڕوو] گیای پزیشکی : گیایەکە دەرمانی لێدەرهێندرا بێت.
:: هەمیشە سادە بژی چونکە مرۆڤە سادەکان لەلای خەڵک خۆشەویستن.
سادەبوون/sadebûn: کتن:[ سادە+ بوون] ساکاربوون،
سادە پەسەند/sade pesend: ئان:[ سادە+ پەسەند] قانع.
سادە پەسەندی/sade pesendî: نچ:[ سادەپەسەند+ ی] قانعی.
سادەتر/sadetir: ئان:[ پلەی سەروو وە لە بەراووردکردندا ] سادەتەر( هـ) : ئاسانتر.
سادەتر کردن/sadetir kirdin: کتپ: ئاسانترکردن، سووکترکردن.
سادەترین/sadetirîn: ئان:[ باڵاترین پلەیە لە بەراووردکردندا ] سادەتەرین( هـ) : ئاسانترین.
سادە جگەر/sade: ئانتـ:[ سادە+ جگەر] بێ مەکر و حیلە، بێ کینە.
سادە دڵ/sade diľ: ئانتـ: دڵسادە. ڕاستگۆ و بێ ڕیا.
سادە ڕەوت/sade řewit: ئانتـ: بەویژدان.
سادەکار/sadekar: نفا:[ سادە+ کار( کردن)]
سادەکاری/sadekarî: نچ:[ سادەکار+ ی]
سادەکردن/sade: کتپ:[ سادە+ کردن] سادەکرن( کباک)، ئاسان کردن : ئەنجامی [ ئینگـ : simplification]
سادەکری/sadekirî: ئانفا:[ کباک][ سادە+ کردی] سادەکراو.[ ئینگـ : simplified]
سادەلۆح/sade lewiĥ: نتـ:[ سادە+ لۆح] کەمهۆش، گەمژە _ گەمژەل، گێل، لاژگ، مروڤوک. [ ئینگـ : simpleton ]
سادەلۆحی/sade lewiĥî: ئانتـ:[ سادە+ لۆح] کەمهۆشی، گەمژەیی، گێلی.
سادەلۆح/sadeloĥ: ئانتـ:[ سادە+ لۆح] چاڤگرتی : کورێکە یەشتا تووکی لێنەگاتبێت.{ گیو، ل، 555}
سادەلۆک/sadelok: ئانتـ:[ سادە+ لۆک]
سادەیێتی/sadeyêtî: نچ: سادەییتی( باد)[ ئینگـ : simplicism]{ سەلاحەدین، ل، 858}
سادەیی/sadeyî: نچ: ساکارێتی خاکێتی، نائاڵۆزی، بێ پینەوپەنایی.[ ئینگـ : simplicity ]
:: مرۆڤ بە سادەیی جوانترە.
:: ژیان بە سادەیی وەرگرە.
| سادە لە ووشەی لێکدراو و دارێژراو دا |
ئامێری سادە/amêrî sade: نتـ: مەکینەی سادە : خولخوڵۆکە، نوێڵ [ ئینگـ : simple machine]
ئابووری بەزمانێکی سادە/abûrî bezimanêkî sade: ئان:
بەراوردی سادە/berawirdî sade: ئان:
بە زمانێکی سادە/be zimanêkî sade: ئان:
:: ئابووری بەزمانێکی سادە.
پاسوۆردی سادە/ paswordî sade: ئان:
:: زۆربەی خەلک پاسوۆردی زۆر سادە بەکاردەهێنن.
پەڵکانەی سادە/peľikaney sade: نتـ: گوندێکە دەکەوێتە ناحیەی نەوجول لە قەزای کفری، سەر بە ئیدارەی گەرمیان لە پارێزگای سلێمانی لە باشووری کوردستان. کە جاران سەر بەشاری کەرکووک بوو.
پەیڤا سادە/peyiva sade: نتـ:[ زمان] ووشەی سادە. [ ئینگـ : simple word]
پرسیاری سادە/pirsiyarî sade: نتـ:
پێشوازی سادە/pêşwazî sade: نتـ:
جورجێتی سادە/curcêtî sade: نتـ:
خواردنی سادە/xiwardinî sade: نتـ:
خوارنا سادە/xiwarina sade: نتـ: [ ئینگـ : simple diet]
دەرگای سپی سادە/dergay sipî sade: نتـ:
دڵسادە/diľsade: نتـ:[ دڵ+ سادە] بێ فڕوفێڵ، دڵپاک، دڵساف، ڕاست.[ ئینگـ : simple hearted]
ڕابردووی سادە/ řabirdûy sade: نتـ:
ڕستەی سادە/ řistey sade: نتـ: سادە ڕستە.[ ئینگـ : simple sentence]
ڕێگەیەکی زۆر سادە/ řêgeyekî zor sade: نتـ:
ژیانی سادە/jiyanî sade: ئانتـ: ژیاناسادە( کباک).[ ئینگـ : simple life]
سپی سادە/sipî sade: نتـ:
شکەستەیا سادە/ şikesteya sade : نتـ:[ باد] [ ئینگـ : simple fraction]
شکەستنا سادە/şikestina sade: نتـ: شکەستنا سڤک. [ ئینگـ : simple fracture ]
شێوازی سادە/şêwazî sade: نتـ:
:: شێوازی مرادخانی سادە.
فێلی سادە/fêľî sade: نتـ:
قازانجی سادە/qazancî sade: نتـ: [ ئاب] قازانجی ڕووت، سوود یان هاڤلا سادە( باد) : ئەو قازانجەیە کە دەدرێت تەنها لەسەرمایەی ئەو پارەیەی لە بانقدا دادەنرێت، نەک لەسەر قازانجەکە. [ ئینگـ : simple interest]
کەرتی سادە/kertî sade: نتـ: [ بیر] [ ئینگـ : simple fraction]
کلیپی سادە/kilîpî sade: نتـ:
کوتاڵی سادە/kutaľî sade: نتـ:
گوزەرانی سادە/guzeranî sade: نتـ:
گیراوەی سادە/gîrawey sade: نتـ:
هاوکێشەی سادە/hawkêşey sade: نتـ:[ بیر] هەڤکێشە سادە( باد). [ ئینگـ : simple equation]
هزرا سادە/hizra sade: ئانتـ:[ کباک] بیرۆکەی سادە. [ ئینگـ : simple idea]
هش سادە/hiş sade: ئانتـ: خرپو( باد)، کەسێکی حەپۆل، ساویلکە، بەستەزمان، خۆشبڕوا. بێ مێشک، نەزان. [ ئینگـ : simple minded ، simpleton].
.
بەسادەیی/be sadeyî: ئاکتـ: بەڕوونی، ب سادەیی( کباک).[ ئینگـ : simply]
.
.
.