هۆشیار/hoşiyar: ن:[ هۆش+ یار] شیار( کباک)، ووریا، ووشیار.
1 – بیرەوەر.
2- ئاگادار، بەئاگا، بەخەبەر، بێدار، خاوەن هۆش، نەخەوتوو، نەنووستوو _ نەنووستیی، وەخەبەر.
هۆشیارانە/hoşiyarane: ن:
هۆشیار ئەوەبییەی/hoşiyar ewebîyey: کتن:[ هـ][ هۆشیار+ ئەوە+ بی یەی] هۆشیارۆ بییەی : هۆشیاربوونەوە.
هۆشیار ئەوە کریای/hoşiyar ewekiryay: کتپ:[ هـ][ هۆشیار+ ئەوە+ بی یەی] هۆشتارۆ کریای : هۆشیارکرانەوە.
هۆشیار ئەوە کەرڎەی/hoşiyar ewekerđey: کتپ:[ هـ][ هۆشیار+ ئەوە+ کەرڎەی] هۆشیارۆ کەرڎەی : هۆشیارکردنەوە.
هۆشیاریەنە/hoşiyaryene: ئاکتـ:[ هـ] لە هۆشیاریدا.
هۆشیاربوون/hoşiyar bûn: کتن:[ هۆشیار+ بوون] بەئاگابوون، بێداربوون، وەئاگاهاتن، وەخەبەرهاتن.
هۆشیاربوونەوە/hoşiyarbûnewe: کتن:[ هۆشیار+ بوون] بێداربوونەوە، بەئاگابوونەوە، لەخەوهەستان، ئەڵسانن.
هۆشیارکردنەوە/hoşiyar kirdinewe: کتپ:[ هۆشیار+ کردنەوە] ئاگاکردنەوە، بێدارکردنەوە، لەخەوهەڵساندن.
هۆشیاری/hoşiyarî: نچ:[ هۆشیار+ ی] ئاگاداری، بێداریی، بیاری، خەوزڕانی، بێ خەویی، شەوبێداری، گرنگی.
هۆشیاری دان/hoşiyarî dan : کتپ:[ هۆشیاری+ دان] هۆشدارێتی دان.
: بان کی مۆن هۆشیاری دەدات لە پەرەسەندنی توندوتیژی لە عێراق دا.
.
هۆشیاری تەندروستی/hoşiyarî tendirustî: نتـ:[ هۆشیاری+ تەندروستی] ڕۆشنبیری تەندروستی.
هۆشیاری ژینگەیی/hoşiyarî jîngeyî: نتـ:[ هۆشیاری+ ژینگەیی] ڕۆشنبیری ژینگەیی.
هۆشیاری کۆمەڵایەتی/komeşiyarî komeľayetî: نتـ:[ هۆشیاری+ کۆمەڵایەتی] ڕۆشنبیری کۆمەڵایەتی.
.
.
.
.