ژەهر/jehr: ن: ئاخوو، ژەحر ( کباک)_ زەهر، ژار، مییناک : مژاکێکە، کە برژێتە ناو خانەی زیندەوەرەوە، باری خانەکە تێکدەدات یان لەناوی دەبات. هەندێ جۆری ژەهر کاریگەری خێرای هەیە و هەندێک لەسەرخۆ کاریگەری هەیە. سێ جۆری ژەهر هەن : ڕووەکی ( قارچک، ….)، زیندەوەری( مار، دووپشک، بۆق، …)، دەستکردی یان کیمیایی( ).[ ئینگـ : poison ][ لا : venenum]
| تێبینی |
| پێشگر یان پاشگرێکە لە زمانی کوردی کە دەلکێت بەووشەیەکەوە و ووشەکە بارگاوی دەکات بە ژەهر. هەروەها وەک زمانێکی هیندوئەوروپی ووشەی زانستی وەردەگرێت لە زمانەکانی ئینگلیزی یان لاتینی، وەک ئەو پەیڤانەی بارگاویین بە( tex یان texo)ـەوە. |
ژەهرایی/jehrayî: ئاکتـ: ژەهرییەکی.[ ئینگـ : poisonously]
ژەهرەدار بەرو/jehredar beřu: نتـ: .[ ئینگـ : poison sumac]
ژەهر باران/jehr baran: ئان: .[ ئینگـ : toxicant]
ژەهر بڵاوبوونەوە/jehr biľawbûnewe: ن: .[ ئینگـ : poison]
ژەهر بڵاوکردنەوە/jehr biľawkirdinewe: ن: .[ ئینگـ : poison]
ژەهربوون/jehrbûn: ن: .[ ئینگـ : toxicosis]
ژەهربوونا خوێنێ/jehrbûna xwênê: نتـ:.[ ئینگـ : tox(a)emia]
ژەهر خوراد کران/jehr xward kiran: کتپ:
ژەهر خورادن/jehr xwardin: کتپ:
ژەهر دکت/jehr dikit: ف: .[ ئینگـ : toxify]
ژەهرزان/jehrzan: نفا: ژارزان.[ ئینگـ : toxicologist]
ژەهرزانی/jehrzanî: نچ: .[ ئینگـ : toxicology]
ژەهر زێ/jehr zê: ئانتـ:[ ژەهر+ زێ] .[ ئینگـ : toxicogenic ، toxigenic]
ژەهرکەر/jehr ker: نفا: .[ ئینگـ : poisoner]
ژەهرکرن/jehr kirin: کتپ، ن: ژەهرداری، ژەهردان.[ ئینگـ : poisoning]
ژەهرکری/jehr kirî: ئاتفا: ژەهراوی کراو.[ ئینگـ : poisoned]
ژەهری/jehrî: ئان: .[ ئینگـ : toxic، toxicant]
ژەهریتی/jehrîtî: ئان: .[ ئینگـ : toxicity]
ژەهرین/jehrîn: ئانتـ: ژەهری، ژەهراوی.[ ئینگـ : poisonous , toxin]
ژەهرینا لاوازکری/jehrîna lawazkirî: ن:[ ئینگـ : toxoid]
| هەندێک لە جۆرەکانی ژەهر |
ژەهری ئەماتۆکسین/jehrî ematokisîn: نتـ: لە جۆرەکانی قارچک هەیە و کار دەکاتە سەر جگەر..[ ئینگـ : poison]
ژەهری ئیستەرکنین/jehrî îsterkinîn: نتـ: لەهەندێک گوێز هەیە.[ ئینگـ : poison]
ژەهری بۆق/jehrî boq: نتـ: .[ ئینگـ : toxicant]
ژەهری بوتۆلینیوم/jehrî butolîniyum: نتـ: .[ ئینگـ : toxicant]
ژەهری جاڵجاڵۆکە/jehrî caľcaľole: نتـ: .[ ئینگـ : spider venom]
ژەهری سارین/jehrî sarîn: نتـ: .[ ئینگـ : toxicant]
ژەهری سپڵ/jehrî sipľ: نتـ: ئەم جۆرە بەکتریایە لە ئاژەڵەوە دەگوزرێتەوە بۆ مرۆڤ.[ ئینگـ : poison]
ژەهری سیانید/jehrî siyanîd: نتـ: کە لە کاتی شەردا بەکاردێت.
ژەهری ڤکس/jehrî vx: نتـ: کە لە کاتی شەردا بەکاردێت.
ژەهری گەرچەک/jehrî gerçek: نتـ: .[ ئینگـ : toxicant]
ژەهری مار/jehrî mar: نتـ: .[ ئینگـ : snake venom]
ژەهری ماسی هەڵاوساو/jehrî masî heľawsaw: نتـ: تیترۆکسین : .[ ئینگـ : toxicant]
| ژەهر لە واتای جیاجیا دا |
ب ژەهریزانی/bi jehrîzanî: ئاکتـ: .[ ئینگـ : toxicologically]
بە ژەهر گیان لەدەستدان/be jehr giyan le destdan: کتپ:
بەر ژەنگێن ژەهری/ber jengêm jehrî: ئان: .[ ئینگـ : toxic symptoms]
بنکەی زانیاری ژەهر/binkey zaníyarî jehr: نتـ:.[ ئینگـ : ]
پێوەندارێ ژەهریزانی/pêwendarê jehrîzanî: ئان: .[ ئینگـ : toxicologic( al)]
تۆکسەلبومین/tokisalibumîn: نتـ: ماددەیەک پرۆتینی ژەهرییە.[ ئینگـ : toxalbumin]
خامەیێ ژەهرکری/xameyê jehr kirî: نتـ: .[ ئینگـ : poison pen]
دژە ژەهر/dije jehrî: ئان: .[ ئینگـ : toxicant]
ڕەشەبای ژەهر/řeşebay jehr: ن: .[ ئینگـ : poison]
ڕووداوەکانی ژەهراویبوون/řûdawekanî jehrawî bûn: نتـ: لە نێو منداڵی بچووکدا زۆربەی رووداوەکانی ژەهراویبوون بە هۆی مادەی کیمیایی ماڵەوەیە. بەگشتی زۆربەی ئەم رووداوانە بێزیانن و ئەگەر هاتوو منداڵەکە نەختێك چێژی شامپو یان مادەی قاپشۆریی کردبێت زۆر جار بەسە بە پێدانی خواردنەوە (ساردیی). بۆ تێبینیش، لەگەڵ ئەوەشدا هەندێ لە بەرهەمە کیمیاییەکانی ماڵەوە تەنانەت بە رێژەێکی کەمیش مەترسیدارن.بەرهەم و مادەی مەترسیدار مادەی خاوێنکردنەوەی زێراو و خاوێنکەرەوەی فڕن بەرمەهەمەکانی نەوتی وەکو نەوتی سپی و نافتا ماده یه كی گیراوه یه بۆ توانەوە یان لابردنی ره نگ) ( باتری دوگمەیی
مادەی دژەسەهۆڵ سرک.[ ئینگـ : ]
غازا ژەهر/ẍaza jehr: نتـ:[ کباک] گازی ژەهری [ ئینگـ : poison gas]
لەژەهرخاوێن کردنەوە/le jehr xawên kirdinewe: کتپ:
لەش لە ژەهر پاککردنەوە/leş le jehr pakkirdinewe: ن: ئایا دەزانیت لە دەوروبەرماندا 82 هەزار ژەهری جیاواز بوونی هەیە، كە لە بەرهەمی خۆراكە دەستكاریكراوەكانەوە بە لەش دەگات، لابردنی ژەهر لە لەش بە شێوەیەكی سروشتی بۆ ئەوەیە لەش بتوانێت بەباشی فرمانەكانی جێ بەجێ بكات، زۆر ژەهر هەن كە لە هەوا، خۆراك، ماددە پاككەرەوەكان، بەرهەمەكانی جوانكاری بوونیان هەیە، زۆرێكیشیان لە لیمفە گرێكانی گەروو دەگیرسێنەوە، بەم زانیاری و رێنماییانەی خوارەوە لیمفە گرێكانت لە ژەهر پاك بكەرەوە. ژەهر لە ڕێگەی دەم یان لووتەوە دەچێتە لەشەوە، چواردەوری ئەو ژەهرەی كە دەگات بە لەش بە چەوری و ئاو دادەپۆشرێت لە ڕووبەرە جیاوازەكانی لەش دەگیرسێتەوە، بەمەش لەش فشارێك لەسەر لیمفە گرێكان و جگەر، ریخۆڵە، گورچیلە، سی، پێست دروست دەكات و ئەو ئەندامانە ڕووبەڕووی ژەهری ناو جەستە دەبنەوە.
لورکا ژەهری/lurka jehrî: نتـ: .[ ئینگـ : poisonivy]
نەساخێ ژەهربوونا خوێنێ/nesaxê jehrbûna xwênê: ئانتـ:.[ ئینگـ : toxemic]
.
.
.
.