سۆ ¹ /so: ن: ڕەگێکی ئاڵۆزە لەزمانی کوردییدا، دەقی چاوگی وەک سۆتن( کباک)_ سووتن، سۆچنای_ سۆچیای( هـ)، سۆزیان( کباش)_ سۆزیای، سۆهتن( کباک)ـی لێ پەرەپێدراوە لە شێوەزارەکانی زمانی کوردییدا. بەئەندامێکی بناغەیی لەزمانی کوردی یەکگرتوو دادەنرێت. کە زۆر پەیڤ و واتای لێ دەبێتەوە و زمانی یەکگرتوو پێکەوە دەبەستێتەوە.
:: بۆن سۆ :c بۆن ئاگر یان دووکەڵ.
| تێبینی |
| ئەگەر کلیک لەسەر ووشە سەوزکراوەکان بکەن، دەچنە لاپەرەی وشەی چالاکراو دا |
سۆتە/sote: ئانفـ:[ سۆت+ ئە] سۆتی، سووتاو. { وشەنامە، ل، 590}
سۆتەک/sotek: نتـ:[ سۆت+ ئەک] تۆز و پرێشکی ئاگرە، کە بەرزدەىیتەوە.{ گیو، ل، 597}
سۆتەکی داری/sotekî darî: نتـ:[ ڕەوا][ سۆتەک+ ی+ داری] خۆڵەمێش.
سۆتەڵ/soteľ: ئانتـ:[ سۆت+ ئەڵ] سۆتەڵە : سووتاوی چکۆلە.{ وشەنامە، ل، 590}
سۆتەمەڕوو/sotemeřû: نتـ:[ بابا] ئەو دارانەیە، کە لە پاش سووتانی جەنگەڵێک، مانێتەوە.
سۆتەمەنی/sotemenî: نتـ: سووتەمەنی.
سۆتەن/soten: نتـ: سووتەمەن.
سۆتەنی/sotenî: نتـ: سووتەمەنی.
سۆتەی/sotey: کتن:[ هـ] سووتان.
سۆتەیۆ/soteyo: کتن:[ هـ] سووتانەوە.
سۆتمانی/sotimanî: نتـ:[ کباک] سووتەمەنی.
سۆتن/sotin: نتـ:[ کباک] سووتان.
سۆچنای/soçinay: نتـ:[ هـ] سووتاندن.
سۆچنایۆ/soçinay: نتـ:[ هـ] سووتاندنەوە.
سۆچیا/soçiya: ئانفـ:[ هـ] سووتێندراو.
سۆچیای/soçiyay: کتپ:[ هـ] سووتێندران.
سۆخت/soxit: نتـ:[ هـ] سووتەنی، سووتەمەنی.
سۆختە/soxite: نتـ:[ هـ] سووختە : تریاکی سووتاو لەناو حوقەکەیدا مابێتەوە.
سۆختەییەنە/soxiteyiyene: ئاکتـ:[ هـ] لە سوختەییدا.
سۆزنای/soziny: کتن:[ هـ] سووتاندن.{ وشەنامە، ل، 590}
سۆزیاگ/soziyag: ئانتـ: سووتاو.
سۆزیان/soziyan: نتـ:[ کباش] سووتان لە تینوان.
سۆزیاو/soziyaw: ئانتـ:[ کباش] سووتاو، ئاگر تێبەربوو.
سۆژن/sojin: نتـ:[ کباک] سووتان.
سۆژتاندن/sojitandin: نتـ:[ کباک] سووتاندن.
سۆوتە/sowte: نتـ:[ ئەردە] چشتێکەلایەکی سووتابێت.
سۆهتن/sohtin: نتـ:[ کباک] سووتان.
سۆهتی/sohtî: نتـ:[ کباک] سووتاو.
سووتووی جغارە/sûtûy ciẍare: نتـ:[ سووتوو+ ی+ جغارە]
.
.
________
:: سوێ ی بۆوە بۆ… ). بە مانای کولانەوەی برینیش دێ ( برینی هاتەوە سوێ).
سۆ/so: ن:[ نخ] پاشگرێکە لە زمانی کوردی بۆ نەخۆشی بەواتای هەوکردن یان سووتانەوە دێت.[ ئینگـ : itis – ]
گەدەسۆ/gedeso: نتـ:[ نخ] [ ئینگـ : gasrtitis].
{
رەحیمی هەژار عاشقی تۆیە
زامی خەتەر و ئێجگار بە سۆیە
}{ عەبدوڵڵا ڕەحیمی}
سۆ ئەوەبییەی/so ewebîyey: کتن:[ هـ] سوێ بوونەوە.
سۆ بییەیۆ/so bîyeyo: کتن:[ هـ] سوێ بوونەوە.{ وشەنامە، ل، 590}
سۆ کەرڎەی/so kerđey: کتن:[ هـ] سوێ کردن.
:: وای لێکرد سۆی لێ بڕی!)، واتە هێزی ئەو کەسەی نەهیشت، یان دەسەڵاتی بەسەر ئەو شتەدا گرت ئیتر.
.
.
________
سۆ/so: ن:[ ڕوو][ مکـ] جۆرە گیایەکە لە نێو زۆنگی کوێستانان و دارو باران دا شین دەبێت، بەقەد بەژنی یاو هەڵدەچێت، دەکرێتە ناو شیرێژی و بۆنی خۆش دەکات.{ فەرهەنگی ڕووەکی ئابووری، ل، 20}
ناوەرۆک، جەهەر.
.
.
________
سۆ/so: ن: نووکی دەرزی، کونی دەرزی.
دڕوو.
.
.
________
سۆ/so: ن: کەپەکی ئاردی
دێق، دیق( هـ)
لوو، تشپۆ _ تشپۆک : لوویەکی دەرپەڕیوە لە بن پێستی گیانلەبەراندا بێت ئێشە و دەریش نابێت زۆرتر لە بن گەرووی ماڵاتان دەردەکەوێت، کە چاکیش ببێتەوە هەر هەڵدەداتەوە.
.
.
___________
سۆما/soma: ن: بینایی : هێزی بینایی.
سبەینێ، سبێ، بنە، وەچە، ڕەچەڵەک.
.
.
.
.
{ گیو، ل، 597}