چەسپ ¹ /çesp: ن:
1 – قاریسک، جۆش : لەحیم _ لحیم، نووسەک.
2 – لکان، پێوەنووسان.
3 – چرێش.
چەسپان/çespan: کتن:
1 – لکان، نووسان.
2 – بنج داکوتان.
3 – جێگیربوون، سازان، دامەزران.
.
|
ڤاڤێرکردنی ئەم کارە بەم جۆرە دەبێت |
|||||
|
فرمان ، لێکەر، Verbum |
|||||
|
( چەسپ/ بە ) ڕەگی چاوگی کاری( چەسپان )ـە |
|||||
|
دۆخەکان |
ڕاستەوخۆ (چالاک) : active |
ناڕاستەوخۆ (تیان) : Passive |
|||
|
کەسی |
تاک |
کۆ |
تاک |
کۆ |
|
|
کاری ڕابردووی دوور Plusquam perfectum |
( ڕەگی کار+ بوو(بوون)+ جێناوی کەسی) | ||||
|
|
یەکەم | چەسپبووم | چەسپبوومان | ||
| دووەم | چەسپبووت | چەسپبووتان | |||
| سێیەم | چەسپبوویی | چەسپبوویان | |||
| کاری ڕابردووی نزیک Preateritum | ( ڕەگی کار+ وو + جێناوی کەسی) | ||||
|
|
یەکەم | چەسپووم | برام | بردمانتان | |
| دووەم | چەسپابوویت | برایت | بردتیانتان | ||
| سێیەم | برای بردوو | بردیانتان | |||
|
کاری ڕابردووی سادە |
( ڕەگی کار+ جێناوی کەسی) | ||||
|
|
یەکەم | بردم | بردمان | ||
| دووەم | بردت | بردتان | |||
| سێیەم | بردی | بردیان | |||
|
کاری ڕابرنەبردوو Praesens tempus |
(دە _ ئە + ڕەگی کار+ جێناوی کەسی ) ( بە) بناخەی کاری ڕابرنەدووە |
||||
|
|
یەکەم | دەبەم | |||
| دووەم | دەبەیت | ||||
| سێیەم | دەبەی | ||||
|
بەردەوام Imperfectum |
( دە + جێناوی کەسی + ڕەگی کار) |
||||
| یەکەم | دەمبرد
چەسپووە |
بردوومەتە | بردوومانەتە | ||
| دووەم | دەتبرد | بردووتەتە | بردووتانەتە | ||
| سێیەم | دەیبرد | بردوویەتە | بردوویانەتە | ||
| داخوازی | |||||
|
|
یەکەم | ||||
| دووەم | |||||
| سێیەم | |||||
|
کاری ئایندە ( داهاتوو) Futurum |
ێ ، وێ ، دێ ( بـ + بناخەی کاری ڕانەبردوو) ( دەی+ ڕەگی کار+ جێناوی کەسی ) |
||||
| یەکەم | بچەسپم | دەچەسپم | |||
| دووەم | بیبەیت، | دەیبەیت | |||
| سێیەم | بیبە، | دەیبەی | |||
|
ئایندەی مەرجی |
( ب + جێناوی کەسی + ڕەگی کار+ بایە ) | ||||
|
|
یەکەم | بم چەسپبایە | بمانبردبایە | دەمبەیت | دەمانبات |
| دووەم | بت چەسپیبایە | بتانبردبایە | دەتبات | دەتانبات | |
| سێیەم | بی چەسپیبایە | بیانبردبایە | دەیبەی | دەیانبات | |
چەسپاندن/çespandin: کتپ: ساغکردنەوە، سەڵماندن. [ ئینگـ: confirmation]
1 – [ دەچەسپێنێت،] زەلقاندن (کباک) : جێگیرکردنی تشتێک لە شووێنێک، پێوەنووساندن و لکاندنی تشتێکە بە شووێنیکەوە یان بەچتێکی ترەوە.
2 – بنج بەست کردن.
3 – پێکەوە نووسانی ئێسقانی شکاو بەیەکەوە.
چەسپاو/çespaw: ئانفا:[ چەسپ+ ئاو]
1 – بنج داکووتیو، توندبوو، چەسپیو.
2 – ڕاوەستاو، جێگیر.
چەسپانن/çespanin: کتپ: پاوەجێ کردن، پاوەجێگەکردن، توندکردن، چەسپاندن، چەسپ کردن.
چەسپەک/çespek: نتـ:[ چەسپ+ ئەک] ئامێرێک لەحیم کرابێت.
چەسپبوون/çespbûn: کتن:[ چەسپ+ بوون] جێگیربوون.
چەسپکران/çespkiran: کتپ:[ کارابزر]
چەسپکراو/çespkiraw: ئانفا: جێگیرکراو.[ ئینگـ : stabilized]
چەسپکردن/çespkirdin: کتپ:
چەسپکردنی کەرەستەی پڕکەرەوە/çespkirdinî kerestey piřkerewe: نتـ: چەسپکردنی پڕکەرەوی جیاکەرەوە.[ ئینگـ : stabbing]{ ڕەنج، ل، 529}.
چەسپنە/çespine: ئانتـ: چەسپندە، نووسەک، پێوەنووس.
چەسپنەگی/çespinegî: نتـ: لکان، لکیان، چەسپین.
چەسپۆک/çespok: ئانتـ:[چەسپ+ ئۆک] نووسەکە، نووسەنەکە.
چەسپێن/çespên: کتن، ن:
1 – نووسێن.
2 – کەسێک کە تشتان لەحیم بکات.
چەسپێنە/çespêne: نتـ:[ چەسپ+ ئێنە] ماددەیەک کە توانای لەحیم کردنی هەبێت.
چەسپێنەر/çespêner: نفا:[ چەسپ+ ئێنەر( ئێنان)] بنیاتنەر، بنیادکار، دامەزرێنەر.
چەسپێنەک/çespênek: نتـ:[ چەسپێن+ ئەک] جێگیرکەر.
چەسپیان/çespiyan: کتن:[ ئەردە] لکان _ لکیان، پێوەنووسان، نووسان.
چەسپین/çespîn: کتن: چەسپان.
بەچەسپ توندکردن/beçesp tundkirdin: کتپ:[ بە+ چەسپ+ توندکردن] بەچرێش پێکەوەنووساندن.
.
.
_________________
چەسپ ² /çesp: ن:[ مجـ] ئەوەندە تریاکێکە کە بەشی جارە کیشانێک بکات.
چەسپێک/çespêk: ن: سەرێک لەتریاک.
چەسپان/çespan: ئان:
1 – خێرا، گورج، تەردەست، ئازا، فرز، کرژ، بەپەلە، بەتاڵووکە.
2 – لەشسووک، مەزبووت.
.
.
.
.