سماق ¹ /simaq: ن:[ ڕوو] ترش، داری ترش، تەتەری، توتم _توتوم، تورش، سڤۆک، سووماق : دارێکە نزیکەی سێ مەتر بڵنددەبێت وگوڵێکی سەوزی سپی باودەگرێت، بەری ئەم دارە بەشێوەی هێشوو دەیگرێت و لەشێوەی نیسک ووردە بۆ مزرکردنی چێشت و خواردن وەک بەهارات سوودی لێوەردەگیرێت. لە جیهاندا نزیکەی 250 جۆر لە خێزانی ئەم ڕووەکە هەیە.[Bot: Rhus glabra][ ع : سماق].
|
پۆلێنکردنی زانستی : Scientific classification |
||||||||||
|
kingdom |
phylum |
class |
order |
family |
genus | speies | ||||
|
فەرمانڕەوایی |
هۆبە |
پۆل |
پلە |
خێزان |
چەشن |
جۆر |
||||
| Plantae |
Magnoliophyta |
Magnoliopsida |
Sapindales |
Anacardiaceae |
Rhus |
|
||||
| جیهانی ڕووەک |
گوڵەتۆودارەکان |
سابوونییەکان |
داربەنییەکان |
سماقییەکان |
سماق |
|||||
دەنکی سماق/denikî simaq: نتـ:[ ڕوو] لە دەنکۆڵەیەکی ووردی ڕەق پێکهاتووە، دوای کوتینی دەبێت بە هاڕڕاوەی ترش،
وەرزی شکاندنەوەی سماق/ werizî şikandinewey simaq: نتـ:[ ڕوو] وەرزی شکاندنەوەی ترش : بۆ شکاندنەوە ترش لە دوای 20 مایسەوە دەست دەکەن بە شکاندنەوە و کۆکردنەوەی.
ترشەسماق/tirşesimaq: نتـ:[ ترش+ ئە+ سماق] سوماقی هاڕاو.
ئاشی سماق/aşî simaq: نتـ: خواردنێکی هەمەدانی یە بریتیە لە ساوەر، نیسک، لوبیا، پیاز، سیر، چەوەندەر، گوێز. ڕۆن، شەکر، خوێ ، زەردەچەوە.
ترشوتەڵاش/tirş û teľaş : نتـ:[ خوار][ ترش+ و+ تەڵاش] چێشتێکە بە نیسک، برنج، چەوەندەر و سماق ساز دەکرێت.
ترشوخوێ/tirş û xwê: نتـ:[ خوار][ ترش+ و+ خوێ] خوێ و سماق کە بۆ ترشکردنی هەندێ گۆشت وەک گۆشتی ماسی بەکاریدێنن.
ترشوخوێکردن/tirşûxwê kirdin: کتپ:[ ترشوخوێ+ کردن] خوێ و سماق لە گۆشتدان بۆ ترش بوونی.
ترشوشیرین/tirş û şîrîn: نتـ:[ خوار][ ترش+ و+ شیرین] جۆرە شەربەتێک کە لە دۆشاو و ترشی سماق سازدەکرێت.
.
.
______________________
سماق ² /simaq: ن:
سماق پارزن/simaq parzin: نتـ:[ کباک، بۆتا] شێرپاڵۆک.
سماق پاڵان/simaq paľan: نتـ:[ کباک] پاڵووێنەیەکە برنجی پێدەپاڵێورێت.
سمەق پاڵان/simeq paľan: نتـ:[ کباک] هێڵەگی مس.
سماق دەرهێنان/simaq derhênan: نتـ: مەبەست لە ئازاردانی زۆرە بەیەکێک.
.
.
.
.