تیڕ/tîř: ن:[ هـ] تێڕە : خێسە : مەردوومی مۆڕەوە بوو.{ وشەنامە، ل، 312}.
| تێبینی |
| پیتی ( ی˚)، کە (( ی)) ییەکی نیمچەکراوەیە و بازنەیەکی بچووکی دەخرێتەسەر. دەکەوێتە نێوان دوو دەنگی( ی) و ( ێ) ـوە. هەرگیز لەسەرەتای بڕگەوە نایەت؛ دەکەوێتە ناوەڕاست و کۆتایی بڕگەوە. چونکە بزوێنە. وەک : تیر ، سیر ، دلینە ، شەوی ، پیوە ، کناچی ، کوولەکی …. هتد.{ وشەنامە، ل، 22} |
| لە زمانی دانێمارکی دەنگ و پیتێک هەیە لە نێوان دوو دەنگی( ئا ) و ( ێ) بە ( æ , Æ) گۆ دەگرێت. |
| مەبەستم ئەوەیە لە زۆربەی زمانەکانی هیندوئەوروپی دەنگ و پیتی دیفۆن : Diphone زۆر بەدەی دەکرێت. داخەکەم تاوەکو ئێستا ئەزموونگەیەکی زمانەوانیمان نیە کە دەنگەکانی کوردی تێدا ئەرکیڤ کرا بێت. |
تیڕ ئەوە بەرڎەی/tîř ewe berđey: کتن:[ هـ] مۆڕبوونەوە.
تیڕ ئەوە بییەی/tîř ewe bîyey: کتن:[ هـ] مۆڕ بوونەوە، خێسەکردن.
تیڕ بەرڎەیۆ/tîř berđeyo: کتن:[ هـ] مۆڕبوونەوە، خێسەکردن.
تیڕ بییەیۆ/tîř bîyeyo: کتن:[ هـ] مۆڕبوونەوە، خێسەکردن.
تیڕ ۆ بەرڎەی/tîř berđeyo: کتن:[ هـ] مۆڕبوونەوە، خێسەکردن.
تیڕ ۆ بییەی/tîř o bîyey: کتن:[ هـ] مۆڕبوونەوە، خێسەکردن.
تیڕیی/tîřîy: ن:[ هـ] مۆنی، مۆڕیی : حاڵەتی خێسە بە ڕوومەتەوە.
وەنە ئەوە تێڕ بییەی/wene ewe têř bîyey: کتپ:[ وەنە+ ئەوە+ تێڕ+ بییەی] خێسەلێ کردن.{ وشەنامە، ل، 1025}
.
.
.
.
.