پیاو/piyaw: ن:
| نەشناس | شناس | |||
| تاک | كۆ | تاک | كۆ | |
| شێوەزاری كرمانجی باكوور | ەک | ان | ەکە | ەکان |
| شێوەزاری كرمانجی ناوەند | ێ ، ێک | ان | ەکە | ەکان |
| شێوەزاری هەورامی | ێوە | ێ ، ن | ێ | ەکێ |
پیاو/piyaw: ئان:
| بەراووردی باڵا | بەراوردی باڵاترین | |
| شێوەزاری كرمانجی باكوور | تر | ترین |
| شێوەزاری كرمانجی ناوەند | تر | ترین |
| شێوەزاری هەورامی | تەر | تەرین |
| لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە، ل، | ||
| گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
| ئەرێە | avra | man |
| نەر : نێر | ran | |
1 . نێرینەی مرۆڤ كە تەمەنی لاوێتی تێپەڕاندبێت : ئاندرۆ( گر)، پیا، پیاگ.
2 . [ ئد] مرۆڤ، ئینسان.
:: پیاو نابی گوێ بداتە قسەی هەركەس.
:: پیاو دەبێت هەستان و ڕۆیشتن بزانێت.
3 . مێرد، شوو، شوی.
:: پوورمەنیج پیاوەكەی چۆتە سەفەر.
4 . جوامێر، مەرد، وەند
:: شاپیاو، پیاوی پیاوان.
5 . خزمەكار _ خزمەتكار، نۆكەر، كاردار : نێرینەیەک كە لە ژێر دەستی دەستەلاتدارێک بێت.
6 . ئەهل، لاگر، هۆگر
:: پیاوی ڕاو.
:: پیاوی شەڕێ.
:: پیاوی ژنهێنان نیم.
7 . چەكداری سادە.
پیاوانە/piyawane: ئانتـ:[ پیاو+ ئانە] كەرەستە و شوێن و هەرشتێكی كە تایبەتمەند بێت بۆ پیاو.
:: كەوشی پیاوانە.
:: كراسی پیاوانە،
:: حەمامی پیاوانە.
پیاوانە/piyawane: ئاكتـ:[ پیاو+ ئانە] ئاكار وكرداری وەک پیاو، جوامیرانە، رندانە.
:: پیاوانە لەبەر بەری ڕاوەستا و حەقەكەی خۆی لێوەرگرت.
پیاوانەی/piyawaney: نتـ: پیاوێنی، كاروباری پیاوانە.
پیاوەتی/piyawetî: نچ:[ پیاو+ەتی]
1 . ئەو كارەی كە لە پیاو دەوەشێتەوە. بەدەمار، جوامێری(جوانمێردی).
:: ئەوە پیاوەتی نیە تۆ دەگەڵ ئێمە دەیكەی.
2 . پشتیوانی(غیرەت)، ئازایەتی.
3 . توانای جنسی پیاو.
پیاوەتی بەئاوی حەمامكردن/piyawetî beawî ĥemamkirdin: شڕ:[ ئد][ پیاو+ەتی] پیاوەتی بە ماڵی خۆنەكردن و شتی خەڵک بەخۆڕایی بەخشین.
پیاوەتی پێكران/piyawetî pêkiran: نچ:[ پیاوەتی+ پێکران] توانای پیاوەتی و جوامێریی هەبوون.
:: كابرایەكی دەستبەتاڵ كوا پیاوەتی پێدەكرێت.
پیاوەتی لەگەڵ کەسێک كردن/piyawetî legel kesêk kirdin: نچ:[ مجـ] چاكە لەگەڵ كەسێک كردن.
:: پیاوانە لەگەڵ كەسێک جوولانەوە.
پیاوەتی كردن/piyawetî kirdin: كتپ:[ پیاوەتی+ کردن] كاری پیاوانەكردن، جوامێری و مەردایەتی كردن.
:: پیاوەتی بكە و ئەم ماڵەم پێبفرۆشە.
پیاوەتی لێ وەشانەوە/piyawetî lê weşanewe: نچ:[ پیاو+ەتی] كاری پیاوانەكردن.
:: پیاوەتی لەناپیاو ناوەشێتەوە.
پیاوەكە/piyaweke: شڕ:[ پیاو+ ئەكە] ووشەی بانگكردنی مێرد و شوو لەلایەن ژنەكەیەوە.
:: پیاوەكە لە بیرت نەچێ سبەی ئارد بنێریەوە !.
پیاوچاک/ piyaw çak: ئانتـ:[ پیاو+چاک] بەخشێنەر، دەم پێكەنین، مرۆڤی ڕاست و پاک و دروست، مرۆڤی ئێماندار. پیاوخاس.
پیاوچاكی/pyaw çakî: نچ:[ پیاو+چاک+ ئی] ئەوەی پەێوەستی بەپیاوچاكەوە هەبێت.
پیاو خاس/pyaw xas: ئانتـ:[ پیاو +خاس ] مرۆڤی باش، پەیای قەیچ.
پیاوخراپ/ piyaw: ئانتـ: [ پیاو+خراپ] مرۆڤی ناپاک و ناڕاست. پیاوی بێ ئیمان، پیاوخراو.
پیاوخراپ بوون/piyaw: شڕ:[ پیاو+خراپ + بوون] كارێكی باش لە حەقی كەسێکدا كردن، بەلام بە پێچەوانە بە خراپ و نادروست دەرچوون.
پیاوخراپ كردن/piyaw: شڕ:[ پیاو+ خراپ + كردن] بەخراپ چاكەی كەسێک وەلام دانەوە و باس كردن.
پیاوخراپی/piyaw xirapî: نچ:[ پیاو+خراپ+ ئیی ] كردەوە و ئیشی پیاوخراپ.
پیاوخراو/pyaw xiraw: ئانتـ:[ پیاو+خراو ] پیاوخراپ.
پیاوخۆر/piyaw xor: نفا:[ پیاو+خۆر(خواردن)]
1 . كەسێک یان درندەیەک كە گۆشتی مرۆڤ بخوات.
2 . [ ئد] كەسێک بە سام و خەڵک لێی بترسێت.
پیاوخواردن/piyaw xwardin: كتپ:[ پیاو+ خواردن ]
پیاوفرۆش/piyaw firoş: ئانتـ:
1 . ئافرەتی زمانلووسی پڕفێلو فەرەج.
2 . شۆفار، جاش : كەسێک كە مرۆڤ یان دۆستی خۆی بەپارە بفرۆشێت و ڕاپۆرتی لێبدات.
پیاوفرۆشی/piyaw firoşî: نچ:[ پیاوفرۆش+ ئیی] كار و ئیشی كەسی پیاوفرۆش، شۆفاریی، جاشێتی.
پیاوكوژ/piyaw: نفا:[ پیاو+ كوژ( كوشتن)] بكوژ : كەسێک كە مرۆڤ دەكووژێت.
پیاوكوژی/piyaw: نچ:[ پیاوكوژ+ ئیی] كار و پیشەی كەسێک كە كوشتنی خەلک بێت.
پیاوكوشتن/piyaw kuştin: كتپ: مرۆڤ كوشتن.
پیاوناس/piyaw: نفا:[ پیاو+ ناس( ناسین)] مرۆڤ ناس، زیرەک.
پیاوناسی/piyaw: نچ:[ پیاوناس+ ی] مرۆڤ ناسی، زیرەكی.
پیاوی پیر/piyaw: نتـ:[ پیاوی+ پیر] پیرەمێرد، پیرەمێر.
پیاوی تەوەرە/piyaw: نتـ:[ وەر][ ئینگـ : piovt man].
پیاوێتی/pyawêti: نچ:[ پیاو+ێتی] توانای پیاوب ۆ سک پڕكردنی ئافرەت.[ ئینگـ : virility].
پیاوی بەفر/piyaw befir: نتـ:[ ] گیاندارێكە كەگوایا نیمچە مرۆڤ و نیمچە مەیموونە لەشاخی هیمالایا دەژێت شوێن پێ یەكەی لەناوبەفردا بینراوە.
پیاویژگە/pyawyijge: ئانتـ:[ پیاو+ ئێژگە]
1 . ووشەیەكە ژن بۆخۆشەویستی بەمێردی دەڵێت.
2 . پیاوی بچكۆلانە.
پیاوئەسپ/piyawesip: نتـ:[ فەل] [ پیاو+ ئەسپ] سێنتاورووس.[ لا: Centaurus]
بەری پیاو/berî piyaw: نتـ:[ بەر+ ی+ پیاو] بژی.
بەپیاوخراپ دەرچوون/piyaw: شڕ:[ بە+پیاو+ خراپ +دەرچوون] پیاوخراپ بوون.
خۆ پیاوخراپ كردن/xo piyaw xirap kirdin: شڕ:[ خۆ+ پیاو+ خراپ + كردن] بەد ناوكردنی خۆ لەبەر ئەنجامدانی كا رو كێشەیەک بۆ كەسێک.
لە پیاوەتی بەدووربوون/le piyawetî be dûrbûn: نچ: كار و ئەمرێك كە ئەنجام دانی جوامێرانە و شیاوی مرۆڤ نیە.
:: دەستی لێقەوماو نەگرتن لەپیاوەتی بەدوورە.
لە پیاوەتی خستن/le piyawetî xistin: نچ:[ پیاو+ەتی]
1 . دەستەلات وجوامێری لە پیاوێک وەرگرتن.
2 . توانای جنسی بەپیاوێكەوە نەهێشتن.
لە پیاوەتی كەوتن/le piyawetî kewtin: نچ:
1 . توانایی و دەستەلاتی پیاوەتی كردن و جوامێری نەمان.
2 . توانایی جنسی نەمان، گان پێنەكران.
.
.
.
.