پەل¹/pel: ن:[ توێ]
| نەشوناس | شوناس | |||
| تاک | کۆ | تاک | کۆ | |
| شێوەزاری کرمانجی باکوور | ەک | ان | ەکە | ەکان |
| شێوەزاری کرمانجی ناوەند | ێ ، ێک | ان | ەکە | ەکان |
| شێوەزاری هەورامی | ێوە | ێ ، ن | ێ | ـەکێ |
1 – لاق و دەست، باسک و قاچ : باسكی گیاندار.[ ئینگـ: member , limb , extremity]
1 – 1 – پەلی پێشەوە : دەست.[ ئینگـ: forelimb]
2 – 1 – پەلی دواوە : قاچ.[ ئینگـ: hindlimb]
:: دەست و پەلت پیسە.
:: لە چوارپەلان گۆی ساغە.
2 – باڵی باڵندە، پەری پەلوور
:: چوارپەلـی بەسایەوە.
3 – پەلەوەز، پەلەفركێ
:: بەرەوكرێ پەل بووی ؟.
چوارپەل/çiwarpel: نتـ: چوار ئەندام : گوزارشت لەدوو دەست و دوو پێ دەكات.
پەلبزاوتن/pel bizawtin: كتن: [ پەل+ بزاوتن] دەست بزاوتن، دەست كردنەوە، جوولەكردن.
پەلبەستە/pelbeste: ئانتـ:[ پەل+ بەست( بەستن)+ ئە]
1 – دەست بەستراو.
2 – گرفتار، ئەسیر.
پەلبەستن/pelbestin: ئانتـ:[ پەل+ بەستن] دەستبەستن.
پەلپەلان/pelpelan: نتـ:[ ئەردە] پەلهاویشتن بۆ یەكتری، پەلەشڕی، پەلەفڕكێ.
پەلسڕبوون/pelsiřbûn: نتـ:[ نخ] نەخۆشییەكە، لە ناوچەیەك یا خاڵێك لە پەنجە، دەستەكان و بنقۆڵ دەدات و سڕ، بێهەستی دەكات، ماسوو لكەكان ڕەق دەبێت وهەندێك جار بە ئازارەوە دێت و پێستەكەش ڕەنگی زەرد هەڵدەگەڕێت.[ لا : acroparesthesia].
پەلگەورەبوون/pelgewrebûn: نتـ: نەخۆشییەكە، كە دەبێتە هۆی گەورەتربوونی دەست، پێ ودەم وچاوی مرۆڤ. سەرئێشە و ئازاری ماسوولكە و پەشێوی هەستەكان لە نەخۆش دەردەكەوێت، ئەم نەخۆشییە لە زۆربوونی ئەم هۆرمۆنەوەدێت [ لا: acromegalia].
پەلپسكیان/pelpiskyan: كتن:[ ئەردە][ پەل+ پسكیان] باڵ شۆڕبوونەووە.
پەلدان/peldan: كتن:[ پەل+ دان] پەلهاویشتن، بلاوبوونەوە.
پەلەكوتێ/pelekutê: نفا:[ پەل(دەست)+ ئە +كوتێ(كوتان)] پەل كوتان: دەستكوتانی كوێر یا چاوساغ لە تارییكیدا.
پەلكوتان/pelkutan: كتن: تەقەلاكردن، پەلەپر ووزە، پەلەفركێ :
1 – جوولانێكە لە كاتی تەنگانەدا.
2 – جوولانی هەرەدواییە، لە كاتی گیانداندا.
3 – [مجـ] بریتییە لە ڕەنج و تێكۆشان.
پەلكوتاندن/pelkutandin: كتپ:[ پەل+ كوتاندن] هەوڵدان، دەستكوتان، تەلاش، تەقەلاكردن.
پەلكونانن/pelkunanin: كتپ: پەلكوتاندن.
پەلكین/pelkîn: كتن:[ كباك] خۆكورووژم هەڵێنان، خۆوێكهێنان، بەچوارپەلان ڕۆیشتن.
پەلگرتن/pelgirtin: كتپ:[ پەل+گرتن]
1 – دەستگرتن.
2 – [مجـ] یارمەتیدان، هاریكاری كرن.
پەل هاویژتن/pelhawîjtin: كتن:[ پەل+ هاویژتن] پەلوپۆكردن، پێدرێژكردن.
پەلهاویشتن/pel hawîŝtin: كتن : پەلدان.
.
.
_____________
پەل/pel: ن:[ توێ] خێزان : کۆمەڵێک زیندەوەر کە لە یەک ڕەگەز بن، لە هەندێک ڕەوشتدا لە یەکتر بچن. [ ئینگـ : order]
زیندەوەری بێ پەلوپۆ/zîndewerî bê pel û po: نتـ: [ زیند][ ئینگـ : Zooplankton ]
پەلی /pelî: نتـ: [ ئینگـ : ]
پەلی ئاژدیهایییەکان/pelî: نتـ:[ پەلی+ ئاژدیها+ یییەکان] [ ئینگـ : viperidea] .
پەلی بالانیەکان/pelî: نتـ:[ پەلی+ بالانیەکان] جۆرە نەهەنگە بێ ددانەکان. [ ئینگـ : balaenidea ]
پەلی بۆقییەکان/pelî boqîyekan: نتـ:[ پەلی+ بۆق+ ی+ یەکان] [ ئینگـ : Ranidea]
پەلی پشیلەیییەکان/pelî: نتـ: [ پەلی+ پشیلە+ ییەکان] پشیلە و پلنگ. [ ئینگـ : Felidea]
پەلی پێشەوە/pelî: نتـ: دەست. [ ئینگـ : Forelimb]
پەلی پشتەوە/pelî: نتـ: پەلی دواوە، قاج. [ ئینگـ : Hindlimb]
پەلی زەردەواڵەیی یەکان/pelî: نتـ: [ پەلی+ زەردەواڵە+یی یەکان][ ئینگـ : vespidea]
پەلی قۆرییەکان/pelî: نتـ: [ ئینگـ : agamidae ]
پەلی کڵاوکوڕەکان/pelî: نتـ: [ ئینگـ : alaudidea]
پەلی کوللەحاجییەکان/pelî: نتـ: [ ئینگـ : aeshnidae ]
پەلی گەوزەنەکان/pelî: نتـ: ئاسکەکان. [ ئینگـ : cervidea]
پەلی مارمێلکەییەکان/pelî: نتـ:[ پەلی+ مارمێلکە+ ی+ یەکان] [ ئینگـ : lacertidea]
پەلی ماسی گڕەکان/pelî: نتـ: [ ئینگـ : alcedinidae ]
پەلی مەیموونەکلکدارەکان/pelî: نتـ: [ ئینگـ : ]
پەلی مشکەکوێرەکان/pelî: نتـ: [ ئینگـ : spalacidea]
پەلی مێش مازوو/pelî: نتـ:[ پەلی+ میش مازوو] [ ئینگـ : cynipidea]
پەلی ووشترییەکان/pelî: نتـ:[ پەلی+ ووشتر+ ییەکان] ووشتر و لاما …هتد. [ ئینگـ : camelidea]
پەلی کوندەبەبووەکان/pelî: نتـ: [ ئینگـ : strigidea]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Rosales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Poales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Ranunculales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Sapindales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Piperales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Asparagales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Liliales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Fabales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Gentianales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Ceratophyllales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Saxifragales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : Asterales]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : ]
پەلی/pelî: نتـ: [ ئینگـ : ]
.
.
____________
پەل²/pel: ن:[ ڕوو]
1- لكی دار
:: گەلای بەپەلی دارەكانەوەنەهێشت.
2 – دڕكی دار، چقڵ
:: پەڵێكم لە قاچ ڕا چووە.
3 – قڵێشەدار.
4 – گەلا، بەڵگ، پەڵک
:: پەلوپۆ.
پەلداكوتان/pelûpo: كتن:[ پەل+داكوتان] خۆگرتن و ڕیشە داكوتانی گیا.
پەلوپۆ/pelûpo: نتـ: لقوپۆی دار و درەخت.
پەلوپۆكردن/pelûpokirdin: كتپ: تەشەنەكردن، زۆربوون.
پەلوپۆكردنەوە/pelûpokirdinewe: کتپ:
پەلوپووكردن/pelûpûkirdin: كتن:
1 – خونچەكردن
2 – جیاكردنەوە.
3 – پارچەكردن.
.
.
__________
پەل³/pel: ن:
1 – بەرانبەری قوول
:: دەوری پەلە.
2 – پارچە جلک و ئەسباب
:: كەلوپەل.
3 – دەستە، پۆل.
4 – سكل، پۆڵۆ، پەنگر، پەن، چڵۆسكە، پەرەنگ.
5 – پارچە، پاژ
:: پەلێكم لەو نانە بۆ بكەوە.
6 – پەڕێك قاقەز : كە دوو لاپەڕەیە.
7 – تەڵە، داو، رووشە.
بەپەلەوەكردن/bepelewekirdin: كتپ:[ بە+ پەل+ ئەوە+ كردن] تووشی داو و تەڵەیێكی كردن.
پەلەپەلە/pelepele: نتـ:[ پەل+ ئە+ پەل+ ئە] پەڕەپەڕە، تۆتۆ، تووێ تووێ، پەردەپەردە.
پەلپەل/pelpel: ئانتـ:[ پەل+پەل]
1 – پلپل، پارچەپارچە.
2 – ئاخۆتنێكە كە تێكەڵ و پێكەڵ بێت، مرۆڤ تێینەگات.
3 – [دەنگ] قوڵتەقوڵتی كولاندن.
پەلپەلبوون/pelpekbûn: كتن:[ پەل+ پەل+بوون] پارچەپارچەبوون.
پەلپەلكردن/pelpekkirdin: كتپ:[ پەل+پەل+ كردن] پارچەپارچەكردن، لەت و پەت كردن.
.
.
___________
پەل 4 /pel: ن:[ واز]
1 – دەرخک، هەلووک، قەلبە: دارێكی كورتە هەردووسەری پەلن.
پەلكردن/pelkirdin: كتپ: كەلكردن، قەلكردن، پەیكردن، بڕینەوە : هەڵپردواتنی سەری هەلووك و پێنووس و ئیتری بڕاوی وەك نووكە قەڵەم.
.
.
_____________
پەل 5 /pel: ن:[ سەز] پلەیەكە لە پلەكانی ژمارەی لەشكری كوردی
:: سەرپەل.
.
.
__________
پەل 6 /pel: ن:[ جێۆ]
1 – تیرەیەک لە هۆز و عەشرەت.
2 – شیو، شێوەڵە، دۆڵ، درەی نێوان دوو شاخ.
.
.
___________
پەل 7 /pel: ن:[ كەش] شەپۆل، هەستانەوەی ئاو كە لەبەرد بدات.
.
.
_____________
پەل 8 /pel: ئان: چوختی، بێشەرم.
.
.
.
.