بێ¹/bê: ن:[ ئاڤێستایی : %I: ڤی، ڤێ ] با.
.
.
______________________
بێ²/bê: ن:
1 – ناوی دووەمین پیتە بە ئەلفەبێتی عەرەبی و لاتینی یە( ب : B )، وە یەكەمین تیپی دەنگدارە لە زمانی کوردییدا.
2 – با، جولانی با.
3 – میوەی داری بەی : بەهێ.
4 – بەیانە، بەی، بەهێ، بیهۆرک.
.
.
_________________________
بێ ³ /bê: ف:[ دۆخی داخوازییە لەلێكەرەی( هاتن و ڕۆیشتن)، لە چاووگی ( ئەی : ya )دا داڕژاوە، لە گەردانی كاریش دا وەها خۆی دەنوێنێت
:: بێم ( ب+ ئێ+ م) بان
:: دەبێ( دە+ ب+ ئێ)] وەرە، بەێه، بەو.
:: بێ بۆ ئێرە.
.
.
_____________________
بێ 4 /bê: ئاک:[ وێنە سادەكەی (بێ )یەو وێنە لێكدراوەكەی (بەبێ)یە]
1 – بەجگە، بێجگە، جگە، ژبل، هی لە ، بێژگە.
:: بێ تۆدونیا كاولە.
:: بەبێ تۆ ناچمە سەفەر: لێرەدا نەرێی هاورێیەتی دەكات).
2 – لەپێش ووشەوە نەبوون دەگەیەنێت.
:: بێ پارە گوزەران ناكرێت،
:: بێ كارە هەموولێی بێزارە
لێرەدا نەرێی وجود دەكات.
:: ئاهەنگی بێ مۆسیقا ناخۆشە.
لێرەدا نەرێی بەشداربوونە.
:: كوتاڵەكەم بەبێ مقەست بڕی
لێرەدا نەرێی هۆ دەكات ( بە) داخوازی دەكات.
3 – پاش ووشە: بوێ، ببێ، واتادەدات.
:: ئەگەر وابێت دەبیێ پیاوێ چاك بێت.
4 – پیتی دەربواردن : بەبێ
:: ئەم ئەسپە بەبێ زینەكەی بەچەندە؟.
بەبێ/bebê: ئاکتـ:[ بە+ بێ] بەتەنها، بێجگە.
:: بەبێ ئەو، پەنجە بە ئاو دا ناکات. (ئد) : هیچ کارێک بەبێ ئاگاداری ئەو ناکات.
{ تێبـ: لە واتادا بەرانبەر ئامرازی نەرێ ( a ، an)ی لاتینی و ئینگلیزی دەوەستێت وەك : asexual ،abnormal ئەوجا زۆر بە ووردی تەماشایی( ئامورتات) بكەن لە ئاڤێستادا بەواتای( نەمردنی) دێت}.
.
.
.
.