دەرگا/derga: نتـ:[ پهـ : dargāh][ ئەند][ دەر+ گا] بریتییە لە لەوحێکی دار یان کانزایی، کە پێشی چوونەژوورەوە مالێک یان ژوورێک دەگرێت، دەرگا دوو ڕووی هەیە؛ ڕووی دەرەوە و ڕووی ناوەوە. دەرگاکە دەتوانێت بەلایەکدا بکرێتەوە یان بەلایەکدا ببڕێتەناوەوە یاخود بە دەوری کاریتەیەدا بخوڵێتەوە. دانانی دەرگا بۆ چەند مەبەستێک دانراون وەک : بواردان بە تێپەربوون بەنێو دەرگادا یان داخستنی بە کلید( پشتکول). بەساردی یان گەرمی هێشتنەوەی هەوای ناو شوێنک وەک گەرماو. وە بۆ زۆر مەبەستی دیکە.
| پارچەکانی پێکهاتنی دەرگا |
ئه‌نجامه/encame: ن:[ تشت] لاولاوه‌ی ده‌رک و په‌نجه‌ره : پارچه ئاسنێكی دوولایی به‌سه‌ریه‌كدا ده‌نووشتێته وه، ده‌رگا و په‌نجه‌ره به‌چوارچێوه‌وه ده‌به‌ستڕێته‌وه. یان ئامرازێکە لە کانزا یان دار دروست دەکرێت، لەنێوان چوارچێوە و تەنشتی دەرگا بزمار یان بورغی ڕیژ دەکرێت بۆ ئەوەی دەرگاکەی پێ هەڵواسراوەت.[ ئینگـ: door hinges]
پشتبەن/piştben: ن: پشتبەند : دارە ڕاستەکە ( داره درێژه ) لەوبەرتا ئەمبەری دەرگاکەی گرتووە.
پشتکۆڵ/piştkoľ: ن:[ تشت] ئەوەی لە تەنیشتەکانەوە دەرگاکەی پێ هەڵواسراوە پێی دەوترێت ئەنجامە
پشتکول/piştkul: ن:[ تشت] کلید : قفڵی دەرگا :
پلیکانە/pilîkane: ن:[ تشت] پارچەدارێکە لە خوارەوەی چوارچێوەی دەرگا وەک پلیکانەیەک بەرزبووەتەوە لەنێوای زەوی دوو ژووردا.
چوارچێوە/çwarçêwe: ن:[ تشت]
دەسک/desik: ن:[ تشت] دەسکی دەرگا دوو جۆری هەیە یەکێکیان جێگیرە ناجوولێتەوە بۆ ڕاکێشران و پاڵنان بەکاردێت. دوومییان لەگەل کیل بەندە و دەرگای پێدادەخرێت.
رێزە/řêze: ن:[ تشت]
سەردەرە/serdere: ن:[ تشت]
سیڕسیڕە/sîřsîře: ن:[ تشت]
کڵۆن/kiľon: ن:[ تشت] پشتکول، کلوم. کلون، کلید، کڵۆم : ئامرازێکە کە دەرگاکەی پێ قفڵ دەکرێت.
کیلۆنی/kîlonî: ن:[ تشت] کیلون.
گرێژنه/girêjne: ن:[ تشت] گریژنه : ئەوەی له ناودیواره کەشه .
دەرگای ئێستا نۆرمادەی هەیە ئاسنێکی دووپارچەیە وەک دەفتەرە کون کونە دەرگاکە بە چارچێوەکە دەبەستێتەوە
دەرگای کۆن چۆن بوو و چی پێ ئێژن؟
2 . ده‌رچوون : derçûn، چوونه‌ده‌ره‌وه، ڕۆیشتن، دەرکەتن : derketin. [ ئینگـ : exit]
3 . [ ئای تی] دەرگە، دەرکە : هەر جۆر‌ە چوونە ناوگە یان چوونە دەرگەیەکی ڕایەلە یان جێگه‌ی چوونه‌ده‌ره‌وه.
دەرگاپێوەدان/dergapêwekirdin: کتپ:
دەرگاخستنەسەرپشت/derga xistine serpişt: کتن: دەرگاکردنەوە.
دەرگاداخەر/derga daxer: نفا: کلۆن، کڵۆم، کۆڵۆم.
دەرگاداخستن/derga daxistin: کتپ: بەسران، گیران.
دەرگافرۆش/dergafiroş: نفا:
دەرگاکردن/derga kirdin: کتپ: دەرگادروست کردن.
دەرگاکردنەوە/derga kirdin: کتپ:
دەرگاکوت/derga kut::
دەرگاکوتە/dderga: ئانتـ:[] خوێری یە، ماڵانگەڕە.
دەرگا کوتان/derga kutan::
دەرگالێدان/dergalêdan:: دەرگا کوتان،
دەرگانەکردنەوە/dergakirdinewe: کتپ:
دەرگاوان/dergawan: نتـ: کوێخا دەرگا. قەرەوڵ، دەروازەوان : ئەو کەسەی کە پیشەکەی لە پێش دەرگا ڕابوەستێت بۆ پێشوازی کردن و چاودێری کردنی.[ ئینگـ : doorman]
دەرگە/derge:: دەر، دەرکە، دەرگەی دوو دەری. دەروو.
دەرگانە/dergane: نتـ:[ ][دەرگا+ ئانە]
1 . ئاستانە_ ئاسانە، پێشگا، دەروازانە، ڕێسمە.
2 . دەڵاقە، پەنجەرە، دوو دەری.
4 . پاڕەس( ئەردە)، پاگا _ پاگە، شان، بگار، پەی : شوێن پێ یە لە كەناری بیران بۆ چوونەخوارەوە و هاتنە سەرەوە، پەیژەی ناو بیر.
دەرگانە/dergane: نتـ:[دەرگا+ ئانە]
1 . بنکە، پایگە، مەکۆ. : جێ نووسینی قەواڵە.
2 . [ ئاب] دراوێ کە بۆچوونە ژوورەوە دەبێت بدرێت.
دەرگابوون/dergabûn: ن: نخ: تەقینی دومەڵ و برین. دەربوونی برین لە خۆیەوە.
لەدەرگادان/le dergadan: ن:
| هەندێک لە جۆرەکانی دەرگا |
تادەرگا/taderga: نتـ:[ ئەند][ تا+ دەرگا] لادەرگا، لنگەدەرگا.
دەرگای ئاسن/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای ئۆتۆمۆبیل/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای پشتەوە/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای پێشەوە/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای پلاستیک/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای پۆڵایین/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای تاک و نیو/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای توالێت/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای حەوشە/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای خولاوە/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای دار/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای دوکان/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای دووبەش/dergane: نتـ:[ دەرگا+ دووبەش] دەرگای هۆڵەندی، دەرگای ژێروبان.[ ئینگـ : stable sdoor]{ پەیامی ڕەنج، ل، 529}.
دەرگای دوو تاکی/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای سەرەکی/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ] دەرگای دەرەوە.
دەرگای سکەدار/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای سلاید/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای شووشەبەند/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای کۆگا/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ]
دەرگای نووشتراوە/dergane: نتـ:[ دەرگا+ ] دەرگای قەدکراو.[ ئینگـ : stack sdoor]{ پەیامی ڕەنج، ل، 529}.
.
.
.
.