| ئارامی | لاتینی | ئاڤێستایی |
| ب | B | b |
1 –
| پێرستی ئەلفبا جیاوازەکان لە زمانی كوردییدا | ||
| 1 – | خەتی بزماری | |
| 2 – | دووەمین پیتە | بەئەلفبای ئارامی |
| 3 – | ئەلفبای پە‌هلەوی | |
| 4 – | دووەمین پیتە | بەئەلفبای جیلوە |
| 5 – | نۆزدەمین پیتە | بەئەلفبای دەئێنەبەرە ( ئاڤێستایی) |
| 6 – | بە ئەلفای ماسی سوراتی | |
| 7 – | دووەمین پیتە | بەئەلفبای لاتینی |
| 8 – | دووەمین پیتە | بەئەلفبای( گرلیکی : رووسی) |
| هاوێژی ئەم پیتە بە ئەم كلۆجە دەبێت | ده‌م ده‌قوچێت، زار به مه‌ڵاشووی خواره‌وه ده‌نووسێت، باده‌کردن له قوورگه‌وه بۆده‌ره‌وه‌ی ده‌م . |
| 1 – ئه‌م تیپه یه‌که‌مین پیته له پیته ده‌نگدارەکانی زمانی کوردی. |
| 2 – وه بەپیتێکی لێوی ده‌ژمێردرێت یا ده‌نگێکی لێوی ئاوازداره، فۆنێمێکی ته‌گه‌ره‌ی( obstrement) که بەسه‌ر لێو گۆ دەکرێت و ئاوازداره. |
| 3 – له ڕێنووسی عه‌ره‌بی له وێنه‌ی ئه‌م پیته له کوردییدا پیتی( ت، پ)ـه، وه له نووسیندا هه‌روەک بەپێی رێنووسی، وه به‌گوێره‌ی ژمێره‌ی ئه‌بجه‌دی ده‌کاته( 2 ) له عه‌رووزی شیعردا به‌کارده‌هێندرێت. ئه‌م پیته چوار شێوه‌ی هه‌یه به‌پێی ڕێنووسی عه‌ره بی[ بـ ، ـبـ ، ـب ، ب]وه به‌هه‌موو پیته‌کانه‌وه ده‌نووسێت. |
| 4 – وه هێندێک گۆرانکاری له‌نێوان پیتی( ب) له‌گه‌ڵ( پ، ڤ، م ، و)دا هه‌یه، وه پتر ئه‌م دیارده‌یه له نێوکرمانجی خواروو و گه‌رمیانیدا به‌دی ده‌كرێت. وه هه‌روه‌ها له گه‌ڵ فارسیدا بۆ نموونه |
| ب بۆ پ | ب بۆ ڤ ، و | ب بۆ م | ب بۆ و |
| باڵتۆ _ پالتۆ | تاب _ تاڤ _ تاو | بژۆڵ _ مژۆڵ | بازی – وازی |
| بێشه _ مێشه | ئاب – ئاو | ||
| بڕبه‌ند _ مڕبه‌ند |
.
.
______
ب/b: پێش:
1 – یەکه‌مین پێشگره له‌ووشه ڕێزی پیتی بێ له زمانی کوردییدا، که‌ده‌چێته سه‌ر ڕه‌گی چاووگ و ده‌یکات به‌باری داخواز
| دۆخی فمانی داخواز | پێشگری | ڕەگی چاوگ | چاوگ |
| بڕۆ | ب | ڕۆ | ڕۆیشتن |
| بزان | ب | زان | زانین |
| بگێر | ب | گێڕ | گێران |
| بخۆر | ب | خۆ | خواردن |
| بكوژ | ب | کوژ | کوشتن |
| بنووس | ب | نووس | نووسین |
| بخوێن | ب | خوێن | خوێندن |
2 – ڕه‌نگی (مبالغه)ی پێوه‌یه.
:: چوون – چوو : بچوو( بچۆ)
:: شووشتن – شوو : بشو( بشۆ)
3 – ئه‌گه‌ر
:: بباریبایه خۆش بوو
:: بچیه شارکاری هه‌یه؟.
4 – ئامراز (بلوێر، بلوور: ئامرازی لووراندنه‌وه).
ب /b: ئمـ:[ له کرمانجی باکووردا به‌رامبه‌ر به( به)ی سۆرانی دێت]
1 – رێچکه‌ی رووداو به‌ره‌و بکه‌ر ده‌ست نیشان ده‌کات. وه دۆخی تیان و شوێن پیشان ده‌دات، هه‌روه‌ها گۆڕانی برایش ده‌خاتهاوو.
2 – به‌پێی واتای[ کار] ده‌گۆڕێت، رێچکه‌ی کار له هه‌ردوو دیالێکته که‌وا هه‌میشه یه‌ک چین نین.
:: به‌ز ب کتک ده‌سپێڕڕێت ؟.
:: ب ده‌نگی مه‌ڵاباڤه‌رناکات
:: ب زه‌ریناکه‌رێ باڤه‌ردکات { په‌ندی پێشینان}.
.
.
______________
…. ب …/ …..b….: ئمـ:
1 – ده‌که‌وێته نێوان دوو ناوه‌وه و پێوه‌ندی دیارخه‌ری ده‌رده‌بڕێت.
:: ژنی به مێرد
:: پرسیاری به‌جێ
2 – : ئاک:[ کباک] ئاوه‌ڵکاری تێکه‌ڵ به هۆی دووپاتکردنه‌وه‌ی نێو و ژماره به یارمه‌تی ئامرازی پێوه‌ندی( ب) له‌کرمانجی، و (به) له‌سۆرانی دا و(په‌ی) له‌کرمامجی دا داده‌ڕێژێت.
: ….. به……( سۆرانی)
….. په‌ی…. ( کرمانجی)
3 – له دیاره‌ی بوونی ئامرازی ب / به له نێوان ئه‌و ووشه دووباره‌کراوانه‌ی واتای شوێن و کات ده‌به‌خشن.
| تێبینی |
| بوونی ئه‌م ئامرازه به‌به‌رده‌وام بوونی ڕووداو ده‌گه‌یه‌نێت |
| ڕۆژ | ب | ڕۆژ | رۆژ ب رۆژ |
| دەست | ب | دەست | ده‌ست به ده‌ست |
| مال | ب | مال | مال ب مال |
| پێ | ب | پێ | پێ ب پێ |
4 –
| یەک | ب | یەک | یه‌ک ب یه‌ک |
| دوو | ب | دوو | دوو ب دوو |
| سێ | ب | سێ | سێ ب سێ |
| چار | ب | چار | چار ب چار |
ب……ه‌وه/b ….. ewe:
: ئمـ: کرمانجی باکوور
:: هه‌ر یه‌ک ب ئالێکه‌وه دچوو.
:: هه‌ر یه‌ک به‌ڵایه‌که‌وه ده‌چوو.
ب……بوون/b…..bûn:
له سۆرانی دا له گه‌ڵ کاری (بوون) دا بەکارده‌هێندرێت و له‌و کاته‌دا ده‌بێت، که بارێکی نوێ وه یان بابه‌تێکی نوێ بێته‌کایه‌وه.
:: هه‌زاران بوون به قوربانی دەو‌لەتی بۆگه‌ن.
:: ترێ ده‌بێت به مێوژ.
:: ئاو ده‌بێت به سه‌هۆڵ.
ب …… ڤا/b…..va: ئاک:
:: ده‌ردێ قه‌ڵایێ ڤه‌کرد ب عه‌سکه‌رڤا ده‌رکه‌ت.
ب…… را/b …..ra: ئاک:
:: گازی خورته‌کی کرد ب من ڕا شاند و ئانی مه‌ل وێ به‌رده‌ری.
ب……ی/b …..î: ئاک:[ کباک][ بۆ پێک هێنانی ئاوه‌ڵکاری چۆنێتی: پێکهاته‌یه‌که له ئامرازی په‌یوه‌ندی( ب: کرمانجی) + ئاوه‌ڵناو+ ی]
| ب | …… | ی | |
| ب | دۆست | ی | ب دۆستی |
| ب | هەڤاڵ | ی | ب هه‌ڤاڵتی |
| ب | کورد | ی | ب کوردی |
| ب | دژمنات | ی | ب دژمناتی |
| تێبینی |
| پۆرفیسۆر ک ک کورد ۆیف: ده‌ڵێت له کرمانجی دا دوو شێوه‌ی پاشگری دیکه‌یش هه ن وه‌ک له بری ( ی) ئه‌وانیش( کی)( انی) |
| ڕه‌نگه ماموه‌ستا باسی دیالێکتێکی یان شێوازێکی کرمانجی ناو سۆڤێت بکات |
1 – : ب … کی
| ب | ……. | کی | |
| ب | کرمانج | کی | ب کرمانجکی |
| ب | رووس | کی | ب رووسکی |
| ب | فله | کی | ب فله‌کی |
| ب | فارس | کی | ب فارسکی |
| ب | گورچ | کی | ب گورچکی |
2 – : ب …. انی
| ب | …. | انی | |
| ب | ژن | انی | ب ژنانی |
| ب | مێر | انی | ب مێرانی |
| ب | کور | انی | ب کورانی |
| ب | ترک | انی | ب ترکانی |
.
.
.
.