1 – ناساخی بریتییە لەناسازی لەش یان دەروون، کە بەهۆی پەرۆشی، تێکچوون و ئاڵۆزی کارکردی لەش و دەروون لە نەخۆشدا ڕوودەدات. نەخۆشی لەگەڵ بڕێک دۆخی پزیشکی وەک : ماندوویی، لاوازی، بێحاڵی و خەمباری جیاوازە. هۆکاری نەخۆشی دەتوانێت دەرەکی( وەک: بەکتریا، لاکوت، بەدبژیوی و …) یان ناوەکی( وەک: فرەکاری تیرۆئید، شەکرە و …) بێت. نەخۆشی دەتوانێ زکماکی( وەک: کۆنیشانی تێرنێر) یان جینیتیکی( وەک: ئەلمیانیسم ) بێت. هەروەها نەخۆشی تووش یان کۆن، گیرۆ یا ناگیرۆیە. هەر نەخۆشیێت بە ژمارەیەک نیشانە( نیشانەی نەخۆشی و نیشانەی پزیشکی) دەردەکەوێت و دەناسرێتەوە. چارەسەریی و ناسینەوەی نەخۆشی لەئەستۆی پزیشکە.[ لا: Disease] .
2 – ئازار، ژان، دەرد، ئێش، ناساغی( ناساقی)، نەخۆشین.[ ئینگـ: Malady ،Patient ،Sick person] .
3 – [ ئینگـ: ComplainAffliction]
نەخۆشکەوتن/nexoşkewtin: کتن:[ نەخۆش+ کەوتن] ناسازبوون.[ ئینگـ: ]
نیشانه‌ی نه‌خۆشی/nîşaney nexoşî: نتـ:[ لا: Symptom]
| هەندێ لە جۆرەکانی نەخۆشی |
نەخۆشییە بەکتریاییەکان/ nexoşîye bektiryayiyekan: نتـ:[ نەخۆشی+ بەکتریاییەکان]
نەخۆشییە چڵکییەکان/nexoşîye çilkîyekan: نتـ:[ نەخۆشی+ چڵکییەکان]
نەخۆشییە ڤایرۆسییەکان/nexoşîye vayrosîyekan: نتـ:[ نەخۆشی+ چڵکییەکان]
نه‌خۆشیزا/nexoşîza: نتـ:[ نەخۆشی+ زا] ناساقكه‌ر.[ ئینگـ : Pathogen].
نه‌خۆشیزانی شانەکان/nexoşîza: نتـ:[ نەخۆشی+ زا] [ ئینگـ : Histopathology].
.
نه‌خۆشیی ئاهۆی گشتی/nexoşî ahoy giştî: نتـ:[ نەخۆشی+ ئاهۆی گشتی] پاندێمی : بەدۆخێک دەگووترێت کە تێیدا نەخۆشییەکی بۆگەنی( عوفوونی) لە نێوان چەندین کیشوەر یان بەتەواوی جیھاندا بڵاوبێتەوە. [ ئینگـ : Pandemic] .
نه‌خۆشی پاكولای/ nexoş: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نه‌خۆشیی په‌تایی : Infectious disease
نه‌خۆشی تاریی بینایی/nexoşî: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : Amblyopia]
نه‌خۆشی تووشبوونە ھەڵپەرستەکان/nexoşî: نتـ:[
نه‌خۆشی توێژفڕێدان/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی] سوریاپسیس. [ ئینگـ : Psoriasis] .
نه‌خۆشیی تێرنه‌خوه‌ری، برسیه‌تیی هه‌ڵڵی، ئاوڕایی : Bulimia
نه‌خۆشی جومگه/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی] . [ ئینگـ : Podarga] .
نه‌خۆشی خه‌مۆكه/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی] داهێزان، ڕه‌شه‌بینی. [ ئینگـ : Depression] .
نەخۆشی خەوتوو (in-patient)
نه‌خۆشی خورشت/ nexoş: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نەخۆشی دەرەکی (out-patient)
نه‌خۆشی دەردەماسی/nexoşî derdemasî: نتـ:[ نخ][ دەرد+ ئە+ ماسی] نەخۆشییەکی زگماکییە تووشی مرۆڤ دەبێت، توێخی سەرەوەی زبر دەبێت و توێکل فڕێ دەدات.[ ئینگـ : Ichthosis]
نه‌خۆشی دەروونی/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی+ دەروونی] سادار. [ ئینگـ : Psychopath] .
نه‌خۆشی درێژخایه‌ن/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی+] نه‌خۆشیی كرۆنیک . [ ئینگـ : Chronic desease] .
نەخۆشیی درم/ nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی+ ]
نەخۆشی دڵ/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی+ دڵ]
نه‌خۆشی دیزانتری/ nexoş: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نه‌خۆشی رۆماتۆلۆجی و شیاندنەوەی پزیشکی
نه‌خۆشی ڕێباری/nexoşî:نتـ:[ نەخۆشی] . [ ئینگـ : Travel (motion) sickness] .
نەخۆشی زگماک/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی+ زگماگ]
نه‌خۆشی سەدەف/ nexoş: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ: psoriasis]
نه‌خۆشی سكچوون/ nexoş: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نه‌خۆشی سكچوونی كوتوپڕ بە ئێش/ nexoş: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نه‌خۆشی سەرڕووتانەوە/ nexoş: نتـ:[ نە+ خۆش+ی] [ ئینگـ: Alopécie]
نه‌خۆشی سوورەتا/ nexoş: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نه‌خۆشی سیل/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی+ سیل] له‌ڕی، لاوازی. [ ئینگـ : Consumption] .
نه‌خۆشی سییەسۆكان/ nexoş: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نه‌خۆشی شه‌كر/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی] ده‌یا‌بێت. [ ئینگـ : Diabetes] .
نه‌خۆشیی فه‌ره‌نگی: Syphilis
نه‌خۆشی کەژۆک/ nexoşî: نتـ:
نەخۆشی كلامیدیا/nexoşî: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نەخۆشی كۆكەڕەشە/nexoşî: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نەخۆشی كولێرا/nexoşî: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نەخۆشی گرانەتا/nexoşî: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نەخۆشی گرێ/nexoşî: نتـ:[
نەخۆشی گێره‌و‌ی/nexoşî: نتـ:[ نە+ خۆش+ی] گوازه‌ره. [ ئینگـ : Contagious disease]
نەخۆشی گێره‌وه‌ی (درمی) زایه‌نیه‌كان /nexošî: نتـ:[ نەخۆشی+ ]. [ ئینگـ : Sexually transmitted disease ] .
نەخۆشی گیرۆ/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی+ گیرۆ]
نەخۆشی لاڕەشە/nexoşî: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نەخۆشی لێڵڕەنگیnexoşî: نتـ:[
نەخۆشی ماشاو/nexoşî: نتـ:[
نەخۆشی مه‌لاریا/nexošî: نتـ:[ نەخۆشی] نه‌خۆشیێكی گه‌رمه‌سێری به له‌رزه‌تا و سه‌رمای سه‌خت. [ ئینگـ : Malaria] .
نەخۆشی مێشک و دەمار/nexoşî: نتـ:[
نەخۆشی ناوپۆشە سۆی دڵ/nexoşî: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نەخۆشی وەناق/nexoşî: نتـ:[ نە+ خۆش+ی] دەگمەنەكان ڤایرۆسییەكان گشتییەكان [ ئینگـ : ]
نه‌خۆشی هاری/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی] راژ : گه‌ستنی سه‌گی هار . [ ئینگـ : Rabies] .
نه‌خۆشی هاری مانگا/nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی] . [ ئینگـ : Mad cow disease, Jackosberg disease] .
.
نەخۆشییەکانی چاو[ نەخۆشی+ ]
نەخۆشییەکانی پێستە/ nexoş: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : ]
نه‌خۆشییه‌كانی ژنانه /nexoşî: نتـ:[ نە+ خۆش+ی][ ئینگـ : Genecology]
نەخۆشییەکانی گرێ ( ئۆنکۆلۆژی)/ nexoşî: نتـ:[ نەخۆشی+ ]
بەدەستھاتەکانی کۆخ
تەشەنا/teşena: نتـ:[ نەخۆشی] بریتییە لە تێچوون، بڵاوەبوون و گەشەکردنی میکرۆب و مشەخۆر لە برین یا ئەندامێکی زیندوو (میواندار). ئۆرگانیسمی میکرۆبی، جەستەی خانەخوێ دەکاتە خوانی بژیوی خۆی و تێدا دەگەشێتەوە و پەرە دەستێنێت. ھۆکارەکانی تەشەنا بریتین لە جۆرەکانی مشەخۆر، ڤایرووس، پریۆن و کارگ و…. . کۆئەندامی بەرگریی جەستەی نەخۆش بە شێوەی ئاسایی لەگەڵ ئەم میوانە بیانییەدا بەربەرەکانێ دەکا. بەم ھۆیەوە لە قۆناخەکانی سەرەتاییدا دیاردەی ھەو کردن ڕوودەدات.[ ئینگـ : Infection] .
شکانی ئێسک
شێرپەنجە/nexošî šêrpence: نتـ:[ نەخۆشی+ شێرپەنجە] نەخۆشییەکی ترسناكی ناسراوە. شێرپەنجە ساڵانە زۆرێك لە خەڵك دەکوژێت لە ھەموو جیھان، بەڵام ھەوڵێکی دڵخۆشکەر ھەیە، چەند ملیۆن لە خەڵکی شێرپەنجەیان ھەیە و ھێشتاش دەژین. نەخۆشی شێرپەنجە پتر لە 100جۆری جیاواز دەگرێتەوە کە ھەموو بەشەکانی لەش ئەگەری تووشبوونیان ھەیە پێیەوە لە هەموو لەشی مرۆڤێکدا هەیە. بەڵام ھەموو جۆرەکانی شێرپەنجە یەك سیفەتی وەك یەکیان ھەیە ئەویش بریتیە لە ئەو خانەیەیەی کە تووشی شێرپەنجە دەبێت کۆنتڕۆڵیان لەدەست دەدەن.[ لا : malign tumor eller malign neoplasi ][ ئینگـ : cancer]
چاودێری چڕ
خزمەتگوزارییەکانی نەخۆشی دەرەکی
خزمەتگوزارییەکانی تیشکناسی.
هۆبەی بانکی خوێن
سەنتەری هەرس و جگەر
سەنتەری راهێنانی پزیشکی
بەشی رۆماتیزم و شیاندنەوەی پزیشکی
بەشی دەرمانخانە و کۆگاکان
بەشی سڕکردن
بەشی تیشکناسی
بەشی نەخۆشییەکانی دڵ
بەشی نەشتەرگەری دڵ و سینگ
بەشی نەخۆشییەکانی سینگ و هەناسە
.
.
.
(Achondroplasi)
Acusticusneurinom
Addisons sygdom
Godartede knuder i brysterne
Adipositas
.
.
.
.