ڕۆن/řon: ن: چەوری، ڕۆغان( ل)، ڕین( فە) زەیت.[ ئینگـ: liquid، fat، oil]

ڕۆناو/řonaw: نتـ:

ڕۆناوی/řonawî: نچ:

ڕۆندار/řondar: ئانتـ:            

ڕۆنداغكەر/řondaker: نفا:

ڕۆنداغكردن/řondakirdin: کتپ:

ڕۆندانكەری/řondankerî: ئاکتـ:

ڕۆن سوورکردنەوە/řonî sûrkirdinewe: کتپ:

ڕۆنی/řonî: نچ: هەر تشتێک پەیوەندی بە ڕۆنەوە هەبێت، یان ڕۆنی تشتێک.  

بەڕۆن/beřon: ئانتـ:

بەبێ ڕۆن/bebê řon: ئاکتـ:

بێ ڕۆن/bêřon: ئاکتـ:

بەرهەمهێنانی ڕۆن/berhemhênanî řon: کتن:

تەماتەو ڕۆن/temate û řon: نتـ:[ خوار][ تەماتە+ و+ ڕۆن]

خورما و ڕۆن/xurma û řon: نتـ:[ خوار][ خورما+ و+ ڕۆن]

قه‌یسی و ڕۆن/qeysî û řon: نتـ:[ خوار][ قه‌یسی+ و+ ڕۆن] قه‌یسیێکه ده‌کولێندرێت، ناهێڵدرێت زۆر بکولێ… که‌مێک نه‌رم بێ، که‌وچکێک ئاوی تێدابمێنێت و ڕۆنی تێده‌کرێت و به دڵخوازی خۆت خوێ یان شه‌کری تێده‌کرێت. ئه‌گه‌ر ترش بوو به شه‌کره‌وە ده‌خورێت. { کابان}

کولێرە بەڕۆن/kulêre beřon: نتـ:[ خوار][ + + ڕۆن]

هەنگوین و ڕۆن/hengwîn û řon: نتـ:[ خوار][ هەنگوین+ و+ ڕۆن] لێكۆڵه‌ره‌وان له ‌لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی‌ نوێدا ئاشكرایان كردووه‌، ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ كه‌ شه‌وان به‌ڕێژه‌یه‌كی‌ زۆر مه‌ی‌ ده‌خۆنه‌وه ‌و بۆ به‌یانییه‌كه‌ی‌ هه‌ست به‌ ناڕه‌حه‌تی‌ ده‌كه‌ن، پێویسته‌ هه‌نگوین‌و ڕۆن‌و نان بخۆن، لەبەرئەوەی  ده‌بێته‌ هۆی‌ نوێكردنه‌وه‌ی‌ سۆدیۆم ‌و پۆتاسیۆم‌ و ئه‌و فركتۆزانه‌ی‌ كه‌ له‌كاتی‌ مه‌یخواردنه‌وه‌ له ‌له‌شدا كه‌م ده‌كه‌ن.

                          هەندێک لە جۆرەکانی ڕۆن                        

ڕۆنی ئێوکالیپتۆس/řonî êukalîptus: نتـ:[ خوار][ ڕۆنی+ ئێوکالیپتۆس][ ئینگـ: oil of eucaliptus]{ پەزیشكی، ل، 229}.

ڕۆنی بادەم/řonî badem: نتـ:[ خوار][ ڕۆنی+ بادەم][ ئینگـ: Almond oil]

ڕۆنی بادەمی تاڵ/řonî bademî taľ: نتـ:[ خوار][ ڕۆنی+ بادەمی+ تاڵ][ ئینگـ: Benzaldehyde, oil of bitter] 

ڕۆنی بەراز/řonî beraz: نتـ:[ خوار][ ڕۆنی+ بەراز] ڕۆن بەراز.[ ئینگـ: lard oil]

ڕۆنی بەردگوش/řonî berdguş: نتـ:[ ڕۆنی+ بەردگوش] بەرزنگوس، مەرزنگوش، دەرمانی ووریاکردنەوە و بارکردن و ئازاری ‌هێمنکەرەوە بەکاردەهێندرێت.[ ئینگـ: oil og marjoram]

ڕۆنی بەیبوون/řonî beybûn: نتـ:[ ڕۆنی+ بەیبوون][ ئینگـ: oil of camomile] 

ڕۆنی پارافین/řonî parafîn: نتـ:[ کیمیـ][ ڕۆنی+ پارافین][ ئینگـ: paraffin oil] 

ڕۆنی پاقلەی سۆیا/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆنی+ پاقلە+ ی+ سۆیا] لە دروستکردنی ڕێسین و سابووندا بەکاردێت.[ ئینگـ: Soya bean oil]

ڕۆنی پرتەقاڵ/řonî pirteqaľ: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ پرتەقاڵ] ڕۆنێکی بۆنخۆشە.[ ئینگـ: Neroll oil]

ڕۆنی پونگە/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ پونگە] ئارەقەی پونگ : بۆ چارەکردنی باکردن و کەمکردنەوەی ئازار.[ ئینگـ: oil]

ڕۆنی تۆوی خشخاش/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ تۆوی+ خشخاش][ ئینگـ: oil of poppy seed]

ڕۆنی توێكڵەپرتەقاڵ/řonî tukiľepirteqaľ: نتـ:[ ڕۆنی+ توێکڵەپرتەقاڵ][ ئینگـ: oil of orange peels]

ڕۆنی جگەری نەهەنگ/řon cigerî neheng: ن:[ پز][ ئینگـ: Cod liver oil ]{ پەزیشكی، ل، 87 – 229}.

ڕۆنی جێگیر/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ جێگیر] جۆرە ڕۆنێکە زوو شی نابێتەوە.[ ئینگـ: fixed oil]

ڕۆنی جیوە/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ جیوە] تێکەڵاوێکە لە ڕۆنی زەیتوون و لانۆلین ( ڕۆنی خوری) و جیوە و چارەکردنی نەخۆشی فەرەنگی بەکاردێت.[ ئینگـ: gray oil].

ڕۆنی خەرتەلە/řonî xertele: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ ][ ئینگـ: Mustard oil]

ڕۆنی ڕازیانە/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ ڕازیانە][ ئینگـ: Anise oil, Funnel oil]

ڕۆنی زاخ/řon zax: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ زاخ] ناوێکی کۆنە بۆ ترشی گۆگردیک( کیبریت).[ ئینگـ: vitroil]

ڕۆنی زەنجەفیل/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ زەنجەفیل] لەڕەگی زەنجەفیل بەکاردەهێندرێت.[ ئینگـ: oil of ginger]

ڕۆنی زەنگ/řon zeng::

ڕۆنی زەیتوون/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ زەیتوون][ ئینگـ: Olive oil]

ڕۆنی ساڤین/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ ساڤین] لەگەڵای داری ساڤین( سابین) دەردەهێندرێت بۆ ووریاکردنەوە بەکاردەهێندرێت.[ ئینگـ: oil of Savin( Sabine)]

ڕۆنی سەنەل/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ سەنەل] لەداری سەنەل دەردەهێندرێت، بۆ چارەکردنی بەخۆشی سوزەنەک بەکاردێت.[ ئینگـ: sandal oil]

ڕۆنی سوک/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ سوک] زوو دەبێت بە هەڵم.[ ئینگـ: Volatile oli]

ڕۆنی شاندەک/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ شاندەک][ ئینگـ : Croton oil]

ڕۆنی شل/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ شل] چەوری شل : هەر ماددەیەکی شل کە بسوتێت و لە لەشی ڕووەک وق گیانلەبەر دەربهێندرێت بۆ مەبەستی خواردن ئان ڕووناککردنەوە یان پزیشکی بەکاردێت.[ ئینگـ: oil]

ڕۆنی شوویت/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ شوویت] بۆ پاکردنەوە بەکاردێت.[ ئینگـ: oil of dill]

ڕۆنی عەتری/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ عەتری] ڕۆنێکە لە هەندێک ڕووەکدا هەیە، لە دروستکردنی بۆنی خۆشدا بەکاردێت.[ ئینگـ: Essential oil]

ڕۆنی کاد/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ کاد] ڕۆنێکە لە قەتران دەچێت لە داری هەڤریسک دەردەهێێندرێت، لە دروست کردنی دەرمانی چارەکردنی نەخۆشی پێستدا ( وەک ئەکزیما) بەکاردێت.[ ئینگـ: oil cade, cade oil, juniper oil]  

ڕۆنی كافوور/řon kafûr: نتـ:[ خوار][ ئینگـ : oil of camphor]

ڕۆنی کەبابە/řonî kebabe: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ کەبابە] بۆ میزکردن باشە.[ ئینگـ: oil of cubebe]

ڕۆنی كەتان/řonî tow ketan: ن: بزر.[ ئینگـ: oil of cottonssed]

:: خۆ هەنوون بەرۆنی كەتان : بزركردن.

ڕۆنی كەرە/řon kere::

ڕۆنی كەرەگر/řon keregir::

ڕۆنی کەرەوز/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ کەرەوز][ ئینگـ: oil of celery]

ڕۆنی کەروایە/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ شل] ئارەقەی کەروایە : بۆ چارەکردنی باکردن بەکاردێت [ ئینگـ: oil of Caraway]

ڕۆنی كونجی/řon kuncî:[ خوار][ ڕۆنی+ کونجی][ ئینگـ: oil of sesamum]

ڕۆنی گەرچەک/řon gerçek: نتـ:[ ڕوو] گرچەک: جۆرێکه‌ له ‌گیا که‌ وه‌ک دره‌خت گه‌وره‌ ده‌بێت، له‌شوێنه‌ گه‌رمه‌سێره‌کان سه‌وز ده‌بێت، له‌کوردستانیش وه‌ک دره‌ختی جوانی و هه‌ندێجار پزیشکی ڕوێندراوه‌ و بۆنی هه‌یه‌، گه‌ڵا و تۆوه‌که‌ی زۆر ژه‌هراویه‌، لەخێزانی فۆربیه‌، گه‌ڵاکانی گه‌وه‌ره‌یه‌ وه‌ک له‌پیده‌ست پێنج په‌ڕه‌یه‌، یان زیاتر، به‌ره‌که‌ی به‌ توێکلێکی دڕکدار داپۆشراوه‌ خڕ و درێژکۆله‌یه‌، له ‌ناویدا ده‌نکێک هه‌یه‌ که‌ پێیده‌وترێت تۆوی گه‌رچک، ئه‌م تۆوه‌ %50 واته‌ نیوه‌ی کێشی خۆی چه‌وری تێدایه‌ که‌ بۆ کاری پزیشکی ده‌ستده‌دات، چه‌وریه‌که‌ی( ڕۆن گه‌رجه‌ک) ژه‌هراوی نیه‌ که‌ ‌ماده‌ی ڕایسین Ricineی ژه‌هراوی لێده‌رده‌هێندرێت، ڕۆن گه‌رچه‌ک له‌ ئاودا ده‌توێته‌وه‌ به‌لام له‌ زه‌یتدا ناتوێته‌وه‌[ ئینگـ: Castor oil][ لا: Ricinus communis][ ع : الخروع]{ دکتۆر ناجح گوڵپی}

ڕۆنی گوڵەباخ/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ گوڵەباخ] ئارەقی گوڵ: گوڵاو. [ ئینگـ: oil of Rose, Rhodinon]

ڕۆنی گوڵەپرتەقاڵ/řonî guľepirteqaľ: نتـ:[ ڕۆنی+ گوڵەپرتەقاڵ][ ئینگـ: oil of orange flowers]

ڕۆنی گوڵەبەڕۆژە/řonî guľebeřoje: نتـ:[ ڕۆنی+ گوڵەبەڕۆژە][ ئینگـ: oil of sunflower]

ڕۆنی گوێزی بۆ/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ گوێزی بۆ][ ئینگـ: oil of mace]

ڕۆنی گوێزی هیندی/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ گوێزی هیندی][ ئینگـ: coconut oil]

ڕۆنی گیانەوەران/řonî giyaneweran: نتـ:[ خوار][ ڕۆنی+ گیانەوەران][ ئینگـ: oil of animals]

ڕۆنی لاوەنتە/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ لاوەنتە] بۆ ووریاکەنەوە و کۆلنج بەکاردێت.[ ئینگـ: oil of lavender]

ڕۆنی لەیلاق/řon: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ لەیلاق] بۆچارەکردنی گڕی و گۆڵی.[ ئینگـ: oil]

ڕۆنی لیمۆ/řonî lîmo: نتـ:[ ڕۆن+ ی+ لیمۆ][ ئینگـ : oil of lemon]

ڕۆن ماسی/řon masî: نتـ:[ خوار][ ئینگـ: oil]

ڕۆنی مێخەک/řonî mêxek: نتـ:[ ڕۆنی+ مێخەک][ ئینگـ: oil of cloves]

ڕۆنی نەعنا/řon: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ نەعنا] ئارەقی نەعنا بۆ چارەکردنی بارکردن و ووریاکردنەوە میز پێکردن باشە.[ ئینگـ: oil of mint]

ڕۆنی یاسەمەن/řonî yasemen: نتـ:[ خوار][ ڕۆن+ ی+ یاسەمەن] ڕۆنی یاسمین.[ ئینگـ: oil of jasemine]{ پەزیشكی، ل، 230}.

چەکەوڕ/çekewiř: ئان:[ خۆار] چەقەوڕ: بۆنی ڕۆنی سووتاو.{ هەنبانەبۆرینە، ل، 217}

.

.

_____________

ڕۆن/řon: ن:[ مێکـ]

ڕۆنی ئۆتۆمۆبیل/řon: نتـ:[ مێکـ]

ڕۆنی چەورکردن/řon: نتـ:[ مێکـ]

ڕۆنی تایە/řon: نتـ:[ مێکـ]

 

بەرهەمهێنانی ڕۆن/řon: نتـ:[ مێکـ]

بەرهەمهێنەری ڕۆن/řon: نتـ:[ مێکـ]

.

.

.

.