تەمەن/temen: ن:[ کە] ژیی، ڕست : ماودایەک لە ژین، ئەندازەی ژیان.
| تێبینی | ||
| تەمەنی مرۆڤ بەسەر پێنج چینان دابەش دەکرێت | ||
| 1 – | کۆرپە | لە 0 تا 2 ساڵ. |
| 2 – | منداڵ | لە 2 – تا 14 سالان. |
| 3 – | جاحێڵ | لە 15 – 25 سالان. |
| 4 – | ئاحێڵ | لە 25 – 50 سالان. |
| 5 – | پیر | لە 51 تا کۆچی دوایی. |
{ گیوی موکریانی، بەدەستکارییەوە }.
تەمەندرێژ/temendirêj: ئانتـ:[ تەمەن+درێژ] ژیدرێژ. >< تەمەنکورت.
تەمەندرێژیی/temendirêjîy: نچ:[ تەمەندرێژ+ ئیی] ژیدرێژیی.
تەمەنکورت/temenkurt: ئانتـ:[ تەمەن+ کورت] ژیکورت.
تەمەنکورتی/temenkurtî: نچ:[ تەمەنکورت+ ئیی] ئەوەی پێوەندی بە تەمەنکورتەوە هەبێت.
تەمەنی ئاوەزی/temenî awezî: نتـ:[ تەمەن+ ی + ئاوەز+ ی ] تەمەنی عەقڵی.[ ئینگـ: Mental ag]
تەمەنی درێژ بۆ کەسێک بەجێ هێشتن/temenî dirêj bo kesêk becêhêştin: کتن، شڕ:[ ئد] مردن، عومری درێژ بۆ کەسێک بەجێ هێستن.
تەمەنی منداڵی/temenî mindaľî: نتـ:[ ] منداڵێتی.[ ئینگـ : Childhood]
تەمەنی هەرزەکاری/temenî herzekarî: نتـ: تەمەنی باڵەقی. [ ئینگـ : Puberty]
تەمەنی یاسایی/temenî yasayî: نتـ:[ ] باڵەق.[ ئینگـ : Age of majority]
بەتەمەن/betemen: ئان:[ بە+ تەمەن] بەساڵاچوو، پیر، تەمەندار_ تەمەن درێژ، گەورەساڵ.
بەتەمەناچوون/betemenaçûn: کتن:[ بە+ تەمەن + ئا+ چوون] پیربوون
بەتەمەناچوون/betemenaçûn: کتن:[ بە+ تەمەن+ ئا( دا)+ چوون] پادسن( ل)، سەرەتای پیری.
نیوە تەمەن/nîwe temen: نتـ:[ نیو+ ئە+ تەمەن][ ئینگـ : Half life].
.
.
.
.