خاوەن/xawen: ن:[ خا ( خڤەتای : خوا)+ وەن ( وەند : vent : ڤەنت)]{ ج. نەبەز. ل. 351}
1 – ئەرباب، خاون، خودان، خووەدێ _ خووەدی _ خووەی، خێو، ماخۆ، ماڵخۆ، ماڵخۆری، یاران.
2 – دار وەک باڵدار. [ ئینگـ : possessor]
:: خاوەنی هەیە، هی کەسێکە.[ ئینگـ : possessed]
خاوەن ئیمتیاز/xawen îmtyaz: نتـ:[ ع : صاحب الامتیاز][ ئینگ : patentee].
خاوەن بەهرە/xawen behire: ئانتـ:[ خاوەن+ بەهرە] بەهرەدار، بەقازانج، بەداهات، بەهرەمەند.
خاوەنبەر/xawenber: ن: بەردار، بەبەر، پڕبەر.
خاوەن بوون/xawen bûn: کتن: هەبوون.[ ئینگـ : possess]
خاوەن بیروهۆش/xawenbîrûhoş: نتـ: بیرا، بە زەین، زۆر بە بیروهۆش.
خاوەند/xawend: نتـ: خاوەن، دارا.
خاوەندار/xawendar: ئانتـ: خاوەن تشت، داژدار.
خاوەنداری/xawendarî: نچ:
1 – بەرداری، مولکداری. [ بع : ملكیە][ ئینگـ : over ship].
2 – خاوەندی و چاوەدێری.
خاوەن داژدار و پشتیوان/xawen dajdar û piştîwan: ئانتـ: بەپشت.
خاوەن زەوی/xawen zewî: نتـ:[ ئاب] مولکدار _ ملکدار، داژدار زەوی.
خاوەن شکۆ/xawen şiko: نتـ: شکۆ دار( هـ)، خاوەنشکۆ: مەبەست لە پادشایە.
خاوەند شکۆیی/xawend şikoyî: نچ: خاوەنشکۆیی، خووەدی ڕەووش.
خاوەن فەرمان/xawen ferman: نتـ: فەرماندار( هـ).
خاوەن قەرز/xawen qeriz: نتـ: ساحێب قەرز.
خاوەنکار/xawenkar: نتـ:
1- نێوی خوای یارسانییەکانە.{ ج. نەبەز. ل. 351}.
2- بازرگان.
3- ساحێب کار. .[ ئینگ : Employer].
خاوەن ماڵ/xawen maľ: نتـ: ماڵخۆ، مالخێ مال، ساحێب یانە.
خاوەن ناو/xawen naw: نتـ: نامدار( هـ){ درودی.ل. 54}.
خاوەن وەفا/xawen wefa: ئاکتـ: بە ئەمەگ، بەبەینەت، پێزان.
خاوەن هاوسەر/xawen hawser: نتـ: پاوەند.
خاوەنی/xawenî: نچ: خێوێتی، خودانی..[ ئینگ : Possesive].
خاوەنێتی/xawenêtî: نچ: خودانێتی، هەبوون.[ ئینگ : Possession].
خاوەنێتی سەربەست/xawenêtî serbest: نتـ:[ ماف][ خاوەن+ ئێتی+ سەربەست ] موڵكی ڕەبەق.[ ئینگـ : Freehold].
خاوەنیەتی/xawenyetî: نچ: مڵكی ره‌به‌ق، خاوه‌نیه‌تی سه‌ربه‌ست، وه‌ێریه‌تی، خودانیه‌تی.[ ئینگ : Freehold ، Ownership].
| زاراوەی خاوەن لە واتای جیاجیا دا |
باری خاوەنێتی/barî xawenêtî: نتـ:[ زمان، ڕێزمان] باری هەبوونی.[ ئینگـ : possessive]
بێخاوەن/bêxawen: ئانتـ:[ بێ+ خاوەن] بێخوداوەند، بێخودان، بێساحیب، بێخێو : حاڵی هەر شتێک کەهی کەس نەبێتم هەرچی کەخاوەنی نەبێت.
بێخاوەن بوون/bêxawen bûn: کتن:[ بێخاوەن+بوون] هەرچی وهەر شتێک کە خاوەنی نەبێت.
:: کابرا وای خۆی لە منداڵانە بێخاوەن کردووە، هەر دەڵێی بابی وانیش نیە.
بەخاوەند/be xawend: ئانتـ: خوداوەند، بەخێوی.
بێخاوەند/bě xawend: ئانتـ: بێ خودان، بێ خێو، بێ سەرە.
تایبەت بەخاوەن/tayibet be xawen: نتـ: [ ئینگـ : possessory]
خۆلێ بێخاوەن کردن/xo lê bêxawen kirdin: کتپ:[ خۆ+ لێ+بێخاوەن+کردن] وەخۆنەگرتن وحاشاکە کەسێک یان شتێک کردن و خۆ بە خاوەنی دانەنان، خۆ ڵێ بێساحیب کردن.
کردن بە خاوەنی/kirdin be xawenî: کتپ: [ ئینگـ: possessor]
گشتەخاوەنداری/gište xawendarî: نتـ: گشتەبەرداری. [ ع : الملكیە العامە][ ئینگـ: public over ship].
بێ خاوەنی/bê xawenî: نچ: بێ خوداوەندی.
.
.
.
.